Một người đàn ông ngồi gần ngôi nhà đã bị phá hủy trong trận động đất ở huyện Spera, tỉnh Khost, Afghanistan, ngày 22/6. (Ảnh: AP)
Con số thương vong do trận động đất ở Afghanistan được dự báo còn tăng cao trong những ngày tới. Đáng chú ý, theo Trung tâm Địa chấn châu Âu - Địa Trung Hải, trận động đất có độ lớn 6,1 được coi là không quá dữ dội. Mỗi năm trung bình có khoảng hơn 1.000 trận động đất có cường độ tương tự xảy ra trên khắp thế giới nhưng hiếm khi gây ra thương vong lớn như trường hợp tại Afghanistan vừa qua.
Vậy vì sao thảm họa tại Afghanistan lại gây thiệt hại lớn như vậy? Phân tích của Reuters và Thời báo New York chỉ ra 3 nguyên nhân sau:
Thứ nhất do tâm chấn nông: Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ cho biết, tâm chấn trận động đất ở Afghanistan có độ sâu chỉ 10 km. Thông thường, tâm chấn dưới 70 km đã được xác định là tâm chấn nông. Những trận động đất có tâm chấn nông thường gây ra thiệt hại nặng nề hơn so với tâm chấn sâu dưới lòng đất.
Thứ hai là vì thảm họa xảy ra trong đêm: Thời điểm xảy ra trận động đất là khoảng 1h30 sáng, lúc mọi người đang ngủ nên không thể chạy ra khỏi nhà khi có động đất.
Người dân ở khu vực xảy ra động đất cho biết: "Trận động đất xảy ra giữa đêm. Lúc đầu tôi tưởng là sấm chớp. Rồi mọi thứ bị phá hủy. Tôi không còn gì, phải ở trong lều tạm".
Anh Mohammad Shafiq nói: "Lúc đó là 1h30 sáng, quá nhiều ngôi nhà bị phá hủy, quá nhiều người đã chết".
Trận động đất gây thiệt hại quá lớn về người và tài sản. (Ảnh: AP)
Thứ ba là do kết cấu các ngôi nhà không có khả năng chống chọi với thảm họa thiên tai: Trận động đất trùng với đợt mưa lớn do gió mùa gây ra trong khu vực. Điều này khiến những căn nhà xây dựng theo kiểu truyền thống, trong đó nhiều căn xây bằng bùn đất và các vật liệu tự nhiên khác, dễ bị hư hại. Và khi mặt đất rung lắc dữ dội, mọi thứ bị đổ sập. Ước tính có tới 2.000 căn nhà đã bị phá hủy.
Afghanistan cũng thường xuyên hứng chịu động đất do nằm gần điểm giao nhau của các mảng kiến tạo địa tầng Á - Âu và Ấn Độ.
Thảm họa hôm 22/6 vừa qua là trận động đất chết chóc nhất ở Afghanistan trong 20 năm trở lại đây. Công tác cứu hộ đang gặp rất nhiều khó khăn vì thiếu thốn trang thiết bị. Bệnh viện gần nhất cũng cách địa điểm xảy ra thảm họa khoảng 40 km và xe cứu thương thì vô cùng khan hiếm.
Ông Mohammed Ayaz, bác sĩ bệnh viện tỉnh Paktika, chia sẻ: "Chúng tôi đang phải đối mặt với vấn đề thiếu xe cứu thương trầm trọng. Không có xe thì việc chuyển tuyến với các trường hợp nhất định cũng rất khó".
Liên Hợp Quốc, Tổ chức Y tế Thế giới và nhiều tổ chức quốc tế đang vận chuyển gấp rút hàng tấn trang thiết bị y tế và nhu yếu phẩm đến khu vực xảy ra thảm họa. Những người có nhà cửa bị phá hủy hoặc hư hại do trận động đất đã phải tìm nơi trú ẩn với gia đình và bạn bè, trong khi nhiều người đang sống trong tình cảnh "màn trời chiếu đất".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!