Cộng đồng chính trị châu Âu hướng tới thúc đẩy các giải pháp an ninh và ứng phó với khó khăn về kinh tế, năng lượng mà châu Âu đang phải đối mặt.
EPC được giới hoạch định chính sách châu Âu kỳ vọng là cứu cánh cho những tồn tại mà cả Liên minh châu Âu và NATO đang phải đối mặt liên quan các vấn đề nội bộ hay những lệnh trừng phạt đối với Nga vì chưa nhận được sự đồng thuận của tất cả các nước thành viên. EPC sẽ không thay thế EU hay NATO mà bổ sung những thiếu sót cho các thể chế này.
Bên cạnh việc tạo khuôn khổ giải quyết những thách thức theo cơ chế đa số ủng hộ, EPC cũng giúp 17 nước và vùng lãnh thổ ở châu Âu, chưa phải thành viên EU, có cơ hội thể hiện vai trò trong những vấn đề liên quan đến châu lục. Điều này phát huy hiệu quả, mang lại lợi ích cho EU và mỗi nước châu Âu khi quá trình gia nhập EU vốn kéo dài và rất phức tạp.
Giới phân tích và truyền thông châu Âu mô tả, EPC như là Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) nhưng không có Nga và là đối trọng lớn của Nga tại khu vực. Có quan điểm còn cho rằng thể chế này như là Liên Hợp Quốc của riêng châu Âu. Trước mắt, EU muốn thông qua EPC lôi kéo 17 quốc gia và vùng lãnh thổ châu Âu chưa phải là thành viên EU tham gia các lệnh trừng phạt với Nga.
Hiện chi tiết về cơ chế hoạt động của EPC vẫn đang được lãnh đạo 44 nước châu Âu thảo luận. Tuy nhiên, giới phân tích chính trị châu Âu cho rằng các nước có thể đang xem xét hai phương án thành lập cơ quan ban hành quyết định của EPC. Một là thông qua Ban Thư ký liên chính phủ độc lập do các nước thành viên thành lập (hoạt động theo sáng kiến Cơ chế ổn định châu Âu). Ban Thư ký này hoạt động tuân theo luật pháp quốc tế và không được làm suy yếu quy trình hoặc thể chế của Liên minh châu Âu. Hai là giao Ủy ban châu Âu đảm nhiệm vai trò này.
Các chính sách, quyết định của EPC được ban hành và triển khai dựa trên sự ủng hộ từ đa số phiếu của các nước thành viên. Các thành viên của EPC có vai trò bình đẳng, được quyền bỏ phiếu, nhưng không có quyền phủ quyết những chính sách, hành động của EPC.
Trước một loạt các động thái mới nhất gần đây của phương Tây như việc thành lập Cộng đồng chính trị châu Âu hay Liên minh châu Âu áp đặt gói biện pháp trừng phạt thứ 8 với Nga, Moscow đã có những phản ứng thể hiện quan điểm rõ ràng của mình.
Với Moscow, ý tưởng thành lập Cộng đồng chính trị châu Âu được coi là một ý tưởng có chủ ý đối đầu và chia rẽ. Người đứng đầu Bộ ngoại giao Nga, ông Sergei Lavrov cho rằng việc trao cho Ukraine và Moldova quy chế "ứng cử viên vĩnh viễn của EU" là một phần của "ván bài địa chính trị chống lại Nga". Theo ông Lavrov, cộng đồng chính trị châu Âu không mang lại lợi ích tài chính và kinh tế đặc biệt, nhưng sẽ đòi hỏi sự đoàn kết trong các hành động chống Nga.
Ngoại trưởng Nga mới đây cũng cảnh báo, Ukraine đang liều lĩnh và tạo ra rủi ro liên quan đến việc sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt khi Tổng thống Zelensky đã kêu gọi các nước NATO tiến hành những cuộc tấn công "phủ đầu" Nga. Trước đó, người phát ngôn Điện Kremly, ông Dmitry Peskov cũng cáo buộc, Tổng thống Ukraine cố gắng châm ngòi cho thế chiến thứ ba.
Trong lúc này, Nga tuyên bố, châu Âu không nên mong đợi một tác động lớn nào đến nền kinh tế Nga với gói trừng phạt thứ 8 vừa được đưa ra, khi Nga đã chứng tỏ sự linh hoạt và khả năng thích ứng tốt với hoàn cảnh thay đổi nhanh chóng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!