Dù các loại vaccine hiện có vẫn hiệu quả trong việc bảo vệ con người khỏi diễn tiến nặng khi mắc COVID-19, song các nhà khoa học, các nhà sản xuất trên thế giới vẫn đang nghiên cứu các loại vaccine thế hệ mới. Vaccine mới được kỳ vọng vừa có thể bảo vệ con người khỏi nguy cơ bị bệnh nặng, vừa tạo ra hàng rào bảo vệ hiệu quả hơn đối với sự lây nhiễm của các biến thể, cũng như đối phó với sự suy giảm dần khả năng miễn dịch của vaccine.
Hãng Pfizer/BioNTech đang nghiên cứu phát triển một loại vaccine nhắm vào biến thể Omicron, biến thể chủ đạo gây ra các ca nhiễm COVID-19 trong thời gian này. Loại vaccine được tạo ra theo công nghệ mRNA giúp dễ dàng điều chỉnh thích hợp kháng nguyên - kích hoạt hệ thống miễn dịch.
Vaccine mới được sử dụng như một liều tăng cường, dự kiến sẽ được cấp phép vào tháng 5 này. Trong khi đó, hãng Moderna đã phát triển một vaccine có chứa mRNA từ cả biến thể Beta và Omicron. Dữ liệu lâm sàng được công bố cho thấy chế phẩm này có hiệu quả hơn trước các biến thể mới hơn so với vaccine ban đầu.
Tập đoàn dược phẩm Biotec của Trung Quốc liên kết với Tập đoàn Sinopharm thì phát triển vaccine sử dụng công nghệ virus bất hoạt để chống lại biến thể Omicron. Các thử nghiệm cho thấy vaccine mới có thể tạo ra lượng kháng thể trung hòa cao chống lại các biến thể khác nhau của virus SARS-CoV-2.
Ngoài việc phát triển vaccine đường tiêm, các nhà nghiên cứu còn hướng tới việc tìm ra loại vaccine ngừa COVID-19 dưới dạng xịt qua đường mũi. Hệ hô hấp trên, cổ họng và đặc biệt là mũi là cửa ngõ để virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào cơ thể. Do đó, vaccine dạng xịt mũi đang trở thành một hướng nghiên cứu mới.
Một số nhà khoa học đã nhìn xa trông rộng hơn với việc hướng tới nghiên cứu một loại vaccine phổ quát có thể ngăn chặn bất kỳ biến thể nào trong tương lai, thậm chí có thể ngăn chặn được một đại dịch khác.
Các nhà khoa học tại Đại học California Irvine, Mỹ đang nghiên cứu một loại vaccine Coronavirus phổ quát có thể tấn công phủ đầu chống lại các đột biến của virus SARS-CoV-2 và các virus mới nổi trong tương lai. Vaccine này có tên pan-coronavirus vaccine.
Giáo sư Lbachir Benmohamed - Chuyên gia về miễn dịch, Trường ĐH California Irvine cho biết: "Vaccine pan-coronavirus của chúng tôi không chỉ bảo vệ người cũng như động vật khỏi virus hiện nay, mà còn có khả năng bảo vệ trước những biến thể của virus corona cũng như bất kỳ biến thể nào khác sẽ xuất hiện trong tương lai".
Sẽ phải cần tới 2-3 năm các nhà nghiên cứu mới có thể phát triển được một loại vaccine phổ quát như vậy. Trong thời gian đó, các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu và điều chỉnh vaccine để tìm cách đón đầu và tấn công phủ đầu virus.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!