Ở nhiều quốc gia, trẻ em có thể bị truy tố vì cố gắng tự sát. Báo cáo của United for Global Mental Health cho biết, tại Nigeria, trẻ em từ 7 tuổi có thể bị bắt, xét xử và truy tố vì hành vi trên. Ở hơn 20 quốc gia khác, tội tự sát có thể bị trừng phạt theo luật Hồi giáo Sharia.
Tại 4 trong số các quốc gia trong báo cáo gồm Bahamas, Bangladesh, Guyana và Kenya, ý chí của một người được đánh giá là đã tự sát có thể bị giảm giá trị.
Sarah Kline, đồng sáng lập của United for Global Mental Health, cho biết: "Việc hình sự hóa hành vi tự tử là phản tác dụng, không ngăn cản người dân tự kết liễu mạng sống của mình, nhưng lại ngăn cản mọi người tìm kiếm sự giúp đỡ trong thời điểm khủng hoảng cấp tính cũng như nhận được sự hỗ trợ cần thiết cho sức khỏe tâm thần của họ".
Tiến sĩ Lakshmi Vijayakumar, bác sĩ tâm thần ở Chennai, Ấn Độ và là người sáng lập một tổ chức phòng chống tự tử, cho rằng, các luật hình sự hóa đã tác động đến hành vi tự tử. Theo đó, luật pháp góp phần vào việc kỳ thị và phân biệt đối xử về sức khỏe tâm thần.
"Những luật này không còn là lý thuyết mà ảnh hưởng trực tiếp đến những người dễ bị tổn thương nhất ở các quốc gia dễ bị tổn thương nhất". Bà Vijayakumar cho biết thêm rằng, luật tự sát thường được áp dụng ở các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp, nơi 77% số vụ tự tử xảy ra.
Tự tử là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. (Ảnh: Tata Health)
Một nạn nhân sống sót sau khi cố gắng tự sát ở vùng Sindh của Pakistan, được yêu cầu giấu tên, cho biết, cảnh sát đã đến nhà để bắt cô.
"Tôi cảm thấy tội lỗi và ngu ngốc vì đã cố gắng tự tử", cô nói. "Thêm vào đó, điều khiến nó trở nên tồi tệ hơn là cách mà cảnh sát xử lý. Họ đã làm nhục bố tôi chỉ để có thể lấy tiền từ ông ấy".
Trong những năm gần đây, luật tự sát đã được bãi bỏ hoặc được thay thế bằng luật mới công bằng hơn ở một số quốc gia.
Ở quần đảo Cayman, vào tháng 12/2020, một chiến dịch nhấn mạnh rằng, chỉ có 5% trẻ em và thanh niên tìm kiếm sự giúp đỡ do bị kỳ thị, một phần do thực trạng tội phạm hóa hành vi tự sát. Tự tử là một vấn đề sức khỏe tâm thần và không phải là một hành vi phạm tội.
Tự tử là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Hàng năm, số người chết vì tự tử nhiều hơn cả HIV, sốt rét, ung thư vú hoặc thậm chí chiến tranh. Năm 2019, hơn 700.000 người chết do tự tử, cứ 100 người tử vong thì có một người chết do tự tử và cứ mỗi người chết thì có thêm 20 người cố gắng tự tử.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!