Một sự kiện chính trị đáng chú ý ngày 23/3 là cuộc họp báo sau hội đàm của người đứng đầu ngành ngoại giao Trung Quốc và Nga. Những phát biểu của ông Lavrov và Vương Nghị đã cho thấy phần nào sự đồng thuận chiến lược, bầu không khí hợp tác, mối quan hệ song phương đang thêm phần gắn bó của Bắc Kinh và Moscow.
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov khẳng định sự chỉ đạo chiến lược của nguyên thủ hai nước là sức mạnh chính trị của quan hệ song phương, việc cùng chống đại dịch đã làm củng cố tình hữu nghị truyền thống giữa nhân dân hai nước. Ông Vương Nghị khẳng định mối quan hệ song phương Trung Quốc - Nga đã sẵn sàng để phát triển mạnh mẽ hơn, bất kể tình hình quốc tế có biến động thế nào.
Ông Vương Nghị nói: "Chúng tôi kêu gọi tất cả các nước giữ thái độ cởi mở, hòa nhập và bình đẳng và cùng tham gia vào việc cải thiện quản trị toàn cầu. Chúng tôi kêu gọi các nước từ bỏ tư tưởng về cuộc chơi có người thắng kẻ thua, vượt lên trên các định kiến về tư tưởng và ngừng việc can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác. Chúng tôi hy vọng tất cả các quốc gia sẽ tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích của người dân và xây dựng tương lai chung cho nhân loại thông qua đối thoại và hợp tác".
Ông Sergey Lavrov - Bộ trưởng Ngoại giao Nga đáp lời: "Moscow và Bắc Kinh ủng hộ việc xây dựng mối quan hệ song phương dựa trên nguyên tắc tôn trọng và tính đến lợi ích của nhau, công bằng và không can thiệp vào các vấn đề nội bộ của nhau. Chúng tôi phản đối các trò chơi địa chính trị có người thắng kẻ thua và các biện pháp trừng phạt đơn phương, giống như các nước phương Tây đang áp đặt. Các nỗ lực chung của Nga, Trung Quốc cùng nhiều nước khác để bảo vệ hệ thống luật quốc tế ngày nay đang ngày càng quan trọng hơn".
Đội tuyển Trung Quốc tranh tài tại Army Games 2020 tổ chức ở Nga. Ảnh: Xinhua
Một loạt thỏa thuận hợp tác song phương đã được hai bộ trưởng Nga - Trung Quốc ký kết. Họ cũng đạt được nhất trí cao để giải quyết một loạt vấn đề toàn cầu khác, từ biến đổi khí hậu đến đại dịch COVID-19.
Những năm gần đây, Nga và Trung Quốc xích lại gần nhau hơn và cùng có tiếng nói chung trong nhiều lĩnh vực với tư cách là thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc hôm nay đã nhấn mạnh, sự phát triển của quan hệ Trung - Nga không nhằm vào bất cứ quốc gia nào. Và dù thời điểm này là vừa kết thúc đối thoại Mỹ - Trung và những căng thẳng Nga - Mỹ thời gian này lại đang gia tăng, nhưng theo phía Trung Quốc, chuyến thăm này đã được lên lịch trình từ trước và không có sự sắp xếp đặc biệt nào.
Dư luận quốc tế vẫn đặt ra nhiều câu hỏi cho hội đàm ngoại giao cấp cao Nga - Trung. Không phải là đồng minh nhưng mối quan hệ đối tác, hợp tác toàn diện giữa hai nước ngày càng sâu sắc. Chính những bất lợi về tình hình thế giới, nhất là chính quyền mới của Tổng thống Mỹ nhắm vào Nga và Trung Quốc đã khiến cho hai nước càng gần nhau hơn.
Quan hệ giữa hai nước hứa hẹn sẽ mở rộng ra những lĩnh vực như năng lượng, công nghệ, vũ trụ. Cả Nga lẫn Trung Quốc đều thấy Mỹ và phương Tây dùng đối sách công nghệ để kìm hãm sự phát triển của mỗi nước. Dù có mối quan hệ ngày càng tốt đẹp nhưng quan hệ kinh tế vẫn là điểm yếu nhất giữa hai nước. Trong khi những nước mà Trung Quốc có nhiều mâu thuẫn đều là đối tác lớn về kinh tế như Mỹ, Nhật, Ấn Độ.
Công nghệ là nội dung hợp tác trọng tâm giữa Nga và Trung Quốc
Ngày 9/3, Nga và Trung Quốc đã ký bản ghi nhớ về Trạm nghiên cứu mặt trăng. Ảnh: CNSA.
Không phải ngẫu nhiên mà năm 2020-2021 được gọi là năm hợp tác khoa học, kỹ thuật và công nghệ của hai nước. Chỉ riêng trong năm nay, theo như công bố của Bộ trưởng Ngoại giao Nga Lavrov trong chuyến thăm Trung Quốc, sẽ có khoảng 500 hoạt động khoa học - công nghệ được triển khai trong khuôn khổ hợp tác giữa Moscow và Bắc Kinh với các lĩnh vực đáng chú ý như robot, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo… Mối quan hệ hợp tác này còn được ghi nhận trên quy mô vũ trụ khi mà vào tháng 2 vừa qua, Nga và Trung Quốc đã cùng ký hết hợp tác xây dựng một trạm khoa học quốc tế trên Mặt Trăng.
Trong khi Mỹ đưa Tập đoàn Huawei của Trung Quốc vào "danh sách đen" thì Nga hợp tác với Trung Quốc để phát triển mạng 5G và các nền tảng công nghệ hiện đại. Theo giới phân tích, các lệnh trừng phạt của phương Tây đang thúc đẩy cả Nga và Trung Quốc tiến tới hội nhập công nghệ.
Trong bối cảnh chính quyền mới ở Mỹ đã bắt đầu có những động thái ngoại giao cứng rắn, thì Nga và Trung Quốc lại đang thể hiện nghi thức ngoại giao ở mức cao, tôn trọng lẫn nhau và bình đẳng. Năm nay còn đánh dấu 20 năm kể từ khi Trung Quốc và Nga ký Hiệp ước láng giềng, hữu nghị và hợp tác.
Đại dịch COVID-19 gây xáo trộn toàn thế giới, nhưng lại tạo ra thời cơ để Moscow và Bắc Kinh tận dụng tối đa tiềm năng của hai nước để phát triển hợp tác cùng có lợi, vượt qua khủng hoảng. Tầm nhìn trong các lĩnh vực như công nghệ 5G, vũ trụ, khám phá Mặt Trăng... của hai nước đang cho thấy nhiều điểm chung. Vì thế, giới phân tích thậm chí còn đang bàn tới một kỷ nguyên mới trong quan hệ Nga - Trung.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!