Tuyên bố của Tổng thống Nga được đưa ra hai ngày sau khi Thỏa thuận Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, cho phép xuất khẩu nông sản của Ukraine qua Biển Đen trong một thỏa thuận do Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, được gia hạn thêm 60 ngày.
Phát biểu tại hội nghị quốc tế "Nga - châu Phi trong một Thế giới Đa cực", Tổng thống Putin cho biết, quyết định gia hạn Thỏa thuận Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen của Moscow "được hướng dẫn bởi nhu cầu của các nước châu Phi".
Theo Liên hợp quốc, kể từ khi sáng kiến được đưa ra vào tháng 7/2022, khoảng 25 triệu tấn ngũ cốc và các sản phẩm khác đã được gửi đến 45 quốc gia, giúp ổn định giá lương thực toàn cầu. Thỏa thuận này bao gồm một biên bản ghi nhớ giữa Nga và Liên hợp quốc, với mục tiêu giải phóng xuất khẩu phân bón.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Nga lưu ý rằng từ tháng 8/2022 đến tháng 3/2023, "827 tàu đã rời Ukraine, trong đó chỉ có 3 triệu tấn ngũ cốc được gửi đến châu Phi và 1,3 triệu tấn đến các nước nghèo nhất ở châu Phi", trong khi "gần 45% được chuyển đến những quốc gia châu Âu giàu có".
Tàu chở ngũ cốc theo Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen tại khu neo đậu phía Nam của Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: Reuters)
Tổng thống Nga trước đó đã kiên quyết giảm thời gian gia hạn của Thỏa thuận Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen từ 120 ngày ban đầu xuống còn 60 ngày nhằm duy trì các sửa đổi "vì lợi ích của các nước châu Phi và những nước đang phát triển khác, vì họ cần một lượng lớn lương thực".
Ông cảnh báo rằng Nga sẽ chỉ tiếp tục tuân thủ thỏa thuận nếu một số điều kiện được đáp ứng. Moscow trước đó đã kêu gọi các cường quốc phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với xuất khẩu nông sản của Nga, coi đây một điều kiện để duy trì thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc với Ukraine.
Phát biểu tại Hội đồng Bảo an vào ngày 17/3, Đại sứ thường trực của Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia giải thích, mặc dù Moscow đã đồng ý gia hạn thỏa thuậnnhưng nó chỉ có thể tiếp tục nếu các nước phương Tây giải quyết được những yêu cầu của Nga.
Tổng thống Putin đã cam kết trong bài phát biểu hôm 20/3: "Nếu chúng tôi quyết định không gia hạn thỏa thuận này thêm 60 ngày, chúng tôi vẫn sẵn sàng chuyển toàn bộ khối lượng đã được gửi từ Nga đến các nước châu Phi trong giai đoạn trước, đặc biệt là tới những nước có nhu cầu, miễn phí".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!