Đây là cơ sở lưu trữ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng thứ hai trên thế giới, nơi chất thải phóng xạ cao sẽ được lưu trữ trong 100.000 năm.
Làm thế nào để lưu trữ chất thải phóng xạ nguy hiểm cho đến khi an toàn là một câu hỏi gây đau đầu trong ngành công nghiệp hạt nhân kể từ khi các lò phản ứng thương mại bắt đầu hoạt động vào những năm 1950. Phần Lan là quốc gia duy nhất sắp hoàn thành một cơ sở lưu trữ cố định.
Hiệp hội Hạt nhân Thế giới ước tính rằng có khoảng 300.000 tấn nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng trên toàn cầu cần được xử lý. Phần lớn nhiên liệu hạt nhân được lưu trữ trong những bể làm mát gần các lò phản ứng đã sản xuất ra nó.
Ngoài nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng đã được sản xuất, một số quốc gia ở châu Âu và trên khắp thế giới đang có kế hoạch xây dựng các lò phản ứng mới để cung cấp điện phục vụ cho quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch.
Kho chứa cuối cùng Forsmark - cách thành phố Stockholm khoảng 150 km về phía Bắc trên bờ biển phía Đông của Thụy Điển - sẽ bao gồm 60 km đường hầm được chôn sâu 500 mét trong nền đá 1,9 tỷ năm tuổi.
Đây sẽ là nơi lưu trữ cuối cùng cho 12.000 tấn nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng, được bao bọc trong các viên nang đồng chống ăn mòn dài 5 mét, được đóng gói trong đất sét và chôn xuống.
Cơ sở này sẽ bắt đầu tiếp nhận chất thải hạt nhân vào cuối những năm 2030, cho đến khoảng năm 2080 khi các đường hầm được lấp đầy và đóng lại - Công ty Quản lý chất thải và nhiên liệu hạt nhân (SKB) của Thụy Điển cho biết.
Tuy nhiên, quá trình này vẫn có thể bị trì hoãn. MKG - một tổ chức phi chính phủ của Thụy Điển chuyên xử lý chất thải hạt nhân - đã đệ đơn kháng cáo lên tòa án Thụy Điển yêu cầu kiểm tra thêm về tính an toàn. MKG cho biết nghiên cứu từ Viện Công nghệ Hoàng gia Thụy Điển cho thấy các viên nang đồng có thể bị ăn mòn và rò rỉ các nguyên tố phóng xạ vào nước ngầm.
"Chúng tôi có thể chờ 10 năm để đưa ra quyết định, vì đây là thứ phải an toàn trong 100.000 năm", Linda Birkedal, chủ tịch MKG cho biết.
Kho chứa Forsmark sẽ có giá khoảng 12 tỷ Krona Thụy Điển và được ngành công nghiệp hạt nhân chi trả - SKB thông tin. Kho chứa này sẽ có đủ chỗ để chứa tất cả chất thải do các nhà máy điện hạt nhân của Thụy Điển tạo ra.
Tuy nhiên, kho sẽ không chứa nhiên liệu từ các lò phản ứng trong tương lai. Thụy Điển có kế hoạch xây dựng thêm 10 lò phản ứng vào năm 2045.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!