Số ca tử vong do COVID-19 thực tế ở Anh tương đương với số liệu chính thức từ 163.000 - 174.000 người. (Ảnh: Sky News)
Nghiên cứu ước tính 18,2 triệu người có thể đã tử vong do COVID-19 kể từ khi đại diễn diễn ra cho đến cuối tháng 12/2021, trong khi các số liệu thống kê chính thức ghi nhận 5,9 triệu trường hợp thiệt mạng trong khoảng thời gian từ tháng 1/2020 đến cuối năm 2021.
Con số cao hơn này đến từ nghiên cứu được đánh giá ngang hàng đầu tiên về sự dịch chuyển tỷ lệ tử vong (sự khác biệt giữa con số dự kiến dựa trên xu hướng trong quá khứ và con số thực tế).
Theo đó, nghiên cứu đã xem xét dữ liệu từ 191 quốc gia và vùng lãnh thổ trong khoảng thời gian từ tháng 1/2020 đến tháng 12/2021.
Các trường hợp tử vong ở Anh gần như tương đương với số liệu chính thức, trong đó nghiên cứu ước tính từ 163.000 đến 174.000 người tử vong do COVID-19.
Các nhà nghiên cứu lấy dữ liệu từ các trang web của chính phủ, cơ sở dữ liệu về tử vong thế giới, cơ sở dữ liệu về tử vong ở người và Văn phòng Thống kê châu Âu. Sau đó, nghiên cứu sử dụng trong các mô hình để ước tính dịch chuyển tỷ lệ tử vong. Trên toàn cầu, tỷ lệ này được ước tính là 120/100.000 người. Các nhà nghiên cứu tin rằng, 21 quốc gia có tỷ lệ tử vong vượt quá 300/100.000 người.
Tỷ lệ cao nhất là ở cộng đồng Andean thuộc Mỹ Latin (gồm các quốc gia Nam Mỹ như Bolivia, Colombia, Ecuador và Peru) với 512/100.000 người; Đông Âu 345/100.000 người; Trung Âu 316/100.000 người; Nam châu Phi cận Sahara 309/100.000 người và Trung Mỹ Latin 274/100.000 người.
Tuy nhiên, một số quốc gia có số người thiệt mạng do COVID-19 thấp hơn dự kiến so với xu hướng lịch sử. Iceland có ít hơn 48/100.000 người, Australia 38/100.000 người và Singapore 16/100.000 người.
Australia đã áp đặt những đợt phong tỏa nghiêm ngặt nhất thế giới và nghiên cứu cho thấy, nước này có ít người tử vong vì COVID-19 hơn dự kiến. (Ảnh: Sky News)
Về con số tuyệt đối, Nam Á là khu vực được ước tính có nhiều ca tử vong nhất với 5,3 triệu người, trong đó Ấn Độ có mức cao nhất so với bất kỳ quốc gia nào là 4,1 triệu. Trong khi đó, số người chết do COVID-19 vượt mức của Mỹ và Nga được cho là 1,1 triệu ở mỗi nước, theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet.
Theo các tác giả, sự khác biệt lớn giữa số liệu chính thức và sự dịch chuyển tỷ lệ tử vong có thể là do việc xét nghiệm chưa đầy đủ và các vấn đề trong báo cáo số liệu tử vong.
Điều quan trọng là phải phân biệt giữa những ca tử vong do COVID-19 trực tiếp và những trường hợp xảy ra do hậu quả gián tiếp của đại dịch.
Các nghiên cứu ban đầu cho thấy, một tỷ lệ đáng kể ca tử vong trực tiếp do COVID-19, nhưng một số người khác có thể đã chết do gặp khó khăn khi tiếp cận dịch vụ và chăm sóc sức khỏe, các nguyên nhân khác như tự tử hoặc sử dụng ma túy.
Các tác giả cho biết, sự cân bằng sẽ trở nên rõ ràng hơn khi các quốc gia công bố nhiều dữ liệu hơn. Họ cũng thừa nhận những hạn chế trong nghiên cứu, chẳng hạn như sử dụng một mô hình để dự đoán tử vong vượt mức từ các quốc gia không báo cáo dữ liệu hàng tuần hoặc hàng tháng.
Tác giả chính, Tiến sĩ Haidong Wang thuộc Viện Đo lường và Đánh giá Y tế, cho biết: "Nắm được số người tử vong thực sự do đại dịch là rất quan trọng để đưa ra quyết định về sức khỏe cộng đồng một cách hiệu quả. Các nghiên cứu từ một số quốc gia, bao gồm Thụy Điển và Hà Lan, cho thấy, COVID-19 là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hầu hết các trường hợp tử vong vượt mức, nhưng chúng tôi hiện không có đủ bằng chứng cho toàn bộ các khu vực.
Việc nghiên cứu sâu hơn sẽ giúp tìm ra có bao nhiêu trường hợp tử vong do COVID-19 gây ra trực tiếp và bao nhiêu ca do hậu quả gián tiếp của đại dịch".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!