Tổng thống Nga Vladimir Putin và các nhà lãnh đạo SCO tổ chức Hội nghị thượng đỉnh ở Astana, ngày 4/7 (Ảnh: AFP)
Các nhà lãnh đạo của 10 nước thành viên Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) đã ký hàng chục hiệp định an ninh và thương mại trong Hội nghị thượng đỉnh ở Astana, Kazakhstan.
Cuộc họp hôm 4/7 đánh dấu việc Belarus gia nhập SCO - tổ chức vốn đã bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Iran, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Pakistan, Nga, Tajikistan và Uzbekistan.
Sau Hội nghị thượng đỉnh SCO ở Kazakhstan, tổ chức này đã đưa ra tuyên bố cuối cùng cập nhật quan điểm của mình về các vấn đề môi trường và quản trị toàn cầu.
Đa cực
Tài liệu cho biết các thành viên SCO có "những đánh giá chặt chẽ hoặc trùng khớp" về những vấn đề khu vực và quốc tế, đồng thời tìm cách tạo ra một "trật tự quốc tế dân chủ, công bằng, chính trị và kinh tế mới".
Không can thiệp
Các nhà lãnh đạo SCO đã cam kết rằng chính phủ của họ sẽ không tham gia vào "bất kỳ quyết định nào nhằm can thiệp" vào công việc nội bộ của các quốc gia khác hoặc những quyết định "đi ngược với luật pháp quốc tế".
An ninh không thể chia cắt
Liên hợp quốc phải tiếp tục là diễn đàn quốc tế chính để điều phối quan hệ giữa các quốc gia. Tuyên bố nêu rõ để thực hiện điều này một cách hiệu quả, cần phải có cải cách "để đảm bảo sự đại diện của các quốc gia đang phát triển".
Trong khi SCO lấy châu Á làm trung tâm, cách tiếp cận của các thành viên tổ chức này trong việc xây dựng quan hệ không đối đầu "có thể đóng vai trò là cơ sở để tạo ra một cấu trúc an ninh bình đẳng và không thể chia cắt ở Á - Âu".
Các yếu tố bất ổn
Các nhà lãnh đạo SCO đã xác định một số yếu tố đằng sau sự bất ổn trên thế giới - bao gồm nỗ lực của một số quốc gia nhằm phát triển hệ thống chống tên lửa đạn đạo toàn cầu. Tuyên bố viết: "Điều này đồng nghĩa với việc "tạo ra an ninh cho chính họ gây tổn hại đến an ninh của các quốc gia khác".
Tài liệu này ủng hộ các thỏa thuận quốc tế về việc giảm thiểu và kiểm soát vũ khí hủy diệt hàng loạt. Thế giới cần các cơ chế giám sát và thực thi tốt hơn để có quyền lực ràng buộc về mặt pháp lý đối với tất cả các quốc gia ký kết nhằm kiểm soát vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và vũ khí sinh học.
Tài liệu cho biết SCO cũng bày tỏ cam kết đối với việc sử dụng không gian một cách hòa bình, "không được sử dụng bất kỳ loại vũ khí nào".
Chủ nghĩa khủng bố
Tuyên bố Astana coi khủng bố là một trong những vấn đề toàn cầu quan trọng nhất. Các thành viên SCO coi việc sử dụng "các nhóm khủng bố, ly khai và cực đoan cho các mục tiêu ích kỷ là không thể chấp nhận được" và kêu gọi tất cả các quốc gia tránh tiêu chuẩn kép trong chống khủng bố.
SCO kêu gọi các biện pháp ngăn chặn tin nhắn cực đoan trực tuyến và hạn chế các hệ tư tưởng thúc đẩy "sự không khoan dung tôn giáo, bài ngoại, chủ nghĩa dân tộc hung hãn, phân biệt chủng tộc và sắc tộc".
Thương mại công bằng
Tuyên bố Astana kêu gọi một hệ thống thương mại quốc tế "cởi mở, minh bạch, công bằng, toàn diện, không phân biệt đối xử và đa phương". Các thành viên SCO không tán thành chủ nghĩa bảo hộ, những biện pháp trừng phạt đơn phương và các hạn chế thương mại khác.
Tài liệu nhấn mạnh, các biện pháp trừng phạt đơn phương nói riêng "không phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế" và gây thiệt hại cho các bên thứ ba cũng như thương mại quốc tế nói chung.
Các nhà lãnh đạo SCO kêu gọi tăng cường sử dụng tiền tệ quốc gia và phát triển các hệ thống thanh toán sáng tạo để tạo thuận lợi cho thương mại; đặt mục tiêu hài hòa và tích hợp cơ sở hạ tầng thương mại điện tử của họ và các bộ phận khác của nền kinh tế kỹ thuật số, đồng thời hợp tác để chống lại sự độc quyền kinh tế.
Phát triển bền vững
Tài liệu này bao gồm một danh sách dài các lĩnh vực từ năng lượng nguyên tử đến du lịch, chăm sóc sức khỏe đến quản lý chất thải mà các nước SCO đang hợp tác. Nó liệt kê các sáng kiến và tài liệu cụ thể chi phối những nỗ lực chung của họ.
Tổ chức SCO hiện đang tập trung vào việc thúc đẩy sự phát triển bền vững, nhằm mang lại tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Tuyên bố kêu gọi chuyển giao các công nghệ xanh có liên quan cho các quốc gia đang phát triển; nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch cần được cân bằng và tính đến lợi ích của các nhà sản xuất và người tiêu dùng năng lượng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!