Lò phản ứng của nhà máy điện hạt nhân Bushehr, ở ngoại ô Bushehr, Iran. (Ảnh: AP)
Hôm nay (6/4), tại Vienna (Áo), các đối tác chủ chốt trong thỏa thuận hạt nhân Iran trừ Mỹ sẽ có cuộc đối thoại với Iran. Mặc dù không đối thoại trực tiếp với Mỹ nhưng Iran tự tin đang đi đúng hướng để hồi sinh thỏa thuận hạt nhân 2015.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố, nếu phía Mỹ thực sự có thiện chí, sự nghiêm túc và chân thành, đây sẽ là một dấu hiệu tốt cho thỏa thuận hạt nhân. Mục tiêu của các bên là đạt được thỏa thuận cứu vãn bản thỏa thuận hạt nhân lịch sử trong vòng 2 tháng.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018 và tái áp đặt lệnh cấm vận đối với Iran. Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden muốn hồi sinh thỏa thuận hạt nhân này nhưng Washington và Tehran đang vướng mắc với nhau ở chỗ, bên nào sẽ phải hành động trước.
Hiện đại diện của Iran và Mỹ đều đang có mặt tại Vienna, Áo, nhưng hai bên tuyên bố sẽ chỉ đối thoại gián tiếp thông qua bên thứ 3 là các nước còn lại trong thỏa thuận hạt nhân 2015.
Nga, Trung Quốc, Pháp, Đức và Anh luôn tích cực để duy trì thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Nhiều chính sách về kinh tế được các nước này đưa ra để thuyết phục Iran không phá vỡ các cam kết theo thỏa thuận. Những nỗ lực này trở nên thuận lợi khi chính quyền của Tổng thống Biden có xu hướng đối thoại để nối lại thỏa thuận hạt nhân với Iran. Chính vì vậy, trong nhiều tháng qua, EU đang tham gia vào các cuộc đàm phán chuyên sâu với các bên tham gia thỏa thuận và thấy rằng, thỏa thuận đang ở thời điểm quan trọng để ngăn chặn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân.
Một tín hiệu tích cực là Mỹ chấp nhận lời mời của đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu tham gia cuộc họp của Nhóm P5+1 với Iran và đã hủy bỏ một số hạn chế nghiêm ngặt do cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt đối với việc di chuyển của các quan chức Iran làm việc tại Liên Hợp Quốc, hoặc các quan chức Iran đến thăm tổ chức quốc tế.
Một tín hiệu khác từ Mỹ là việc ông Biden bổ nhiệm đội ngũ chính trị và an ninh đã đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran trong nhiệm kỳ thứ hai của cựu Tổng thống Barack Obama. Việc lựa chọn đội ngũ này là một xác nhận và thông điệp từ Tổng thống Biden tới Quốc hội và các đồng minh ở châu Âu và Iran. Tuy nhiên, nước này lại không giảm hoặc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt với Iran.
Mỹ cho rằng, Iran "còn lâu" mới tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận. Nước này vẫn luôn tuyên bố rằng, việc nối lại các cuộc đàm phán với Iran để khôi phục thỏa thuận hạt nhân và tìm cách phát triển thỏa thuận này là ưu tiên hàng đầu của họ trong khu vực Trung Đông. Dù Iran và Mỹ đều muốn đối thoại nhưng chắc chắn không bên nào chịu lùi bước hoặc nhượng bộ để cứu vãn thỏa thuận vào thời điểm này.
Iran sẽ chưa đàm phán chính thức với Mỹ VTV.vn - Ngày 4/4, sau khi tới Vienna, Áo, Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Iran, ông Abbas Araqchi, đã tuyên bố, Iran sẽ chưa đàm phán chính thức với Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!