Eo biển Hormuz. Ảnh: Financial Times.
Căng thẳng Mỹ - Iran lại leo thêm một nấc thang mới khi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran khẳng định Iran sẵn sàng chống lại mọi mối đe dọa chiến tranh từ Mỹ.
Trước đó, Mỹ đã điều tổ tác chiến bao gồm tàu sân bay và máy bay ném bom tới khu vực để răn đe. Hiện nay sự chú ý đang dồn về eo biển chiến lược Hormuz.
Cảng Fujairah, cửa ngõ xuất khẩu dầu của Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Đây là cảng nước sâu chiến lược nằm ngay bên ngoài eo biển Hormuz. Nếu xung đột nổ ra, cảng Fujairah được xem là cánh cửa duy nhất để các giếng dầu tại Vùng Vịnh tới được với thế giới.
Một dự án trị giá 3 tỷ USD với những đường ống dẫn dầu đã dẫn dầu thẳng từ các giếng dầu của UAE tới Fujairah. Vậy nhưng người ta đang tham vọng sẽ còn tiếp tục mở rộng những đường ống dẫn dầu tới những giếng dầu khác tại Vùng Vịnh, biến Fujairah sẽ trở thành cảnh cửa đưa dầu đến với thế giới mà không phải chịu ảnh hưởng bởi rất nhiều những biến động về địa chính trị tại Trung Đông.
Nhưng sau hơn một thập niên, những đường ống dẫn dầu tới Fujairah cũng mới chỉ đạt năng suất 1,8 triệu thùng dầu/ngày, quá nhỏ để thay thế eo biển Hormuz, hiện trung chuyển tới 19 triệu thùng dầu mỗi ngày. Vụ tấn công 4 tàu chở dầu ngoài khơi cảng Fujairah, dù chưa bên nào đứng ra nhận trách nhiệm, vẫn cho thấy những tín hiệu đáng lo ngại.
Ông Mohsen Aref - Nhà phân tích chính trị, Tehran, Iran nhận định: "Tôi cho rằng vụ tấn công là cách để gửi đi một thông điệp rằng lần này mới là một sự cố bên ngoài Vịnh Ba Tư. Nhưng để lặp lại một sự cố tương tự bên trong vịnh Ba Tư sẽ là không khó khăn gì. Những quốc gia Vùng Vịnh, có thể là đồng minh của Mỹ, nhưng hãy nhận thức được rằng, họ dễ bị tổn thương như thế nào trước căng thẳng hiện nay".
Iran đã không ít lần đe dọa sẽ đóng cửa eo biển Hormuz. Đóng cửa hoàn toàn là điều khó xảy ra bởi chính Iran cũng cần đưa dầu qua eo biển này. Nhưng nguy cơ sẽ ngày càng khó lường nếu Iran bị dồn tới chân tường.
Theo ông Mohsen Aref, phải thấy rằng, cuộc chiến tranh tâm lý vào xã hội Iran mà Tổng thống Trump tiến hành đang phát huy hiệu quả. Nhưng cũng phải thấy khi một bên không còn gì nhiều trong tay, việc tạo ra những sự cố xung đột sẽ là cách dễ nhất để đáp trả sức ép. Tới đây, Iran có thể sẽ còn rút hoàn toàn khỏi thỏa thuận hạt nhân
Trong quan hệ quốc tế có chiến dịch gây sức ép cây gậy thường phải đi kèm với củ cà rốt. Tuy nhiên, Iran hầu như không tìm thấy củ cà rốt nào để mà nhân nhượng. Vì thế, điều này có thể khiến cho những căng thẳng tại Trung Đông leo lên những nấc thang khó lường.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!