Việc dỡ bỏ chính sách này đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng di cư vào Mỹ. Chính quyền của Tổng thống Biden một lần nữa phải đau đầu trước bài toán người di cư.
Hàng dài người xếp hàng dưới cái nắng sa mạc ở Tijuana, Mexico, tiếp giáp với thành phố San Diego, bang California, Mỹ. Tất cả đều với mong muốn nhập cảnh vào Mỹ.
Ông Pedro Rios - Nhân viên cứu trợ: "Phía sau chúng tôi là những người nhập cư đang xin tị nạn, có những người đã ở đây từ 6,7 ngày nay, một số thì mới tới vào đêm qua và đang trong tình trạng nhếch nhác. Họ chẳng có đồ ăn hay nước uống".
Số lượng lớn người nhập cư đã vào được lãnh thổ Mỹ cũng đang gây căng thẳng cho các thành phố biên giới. Tại Brownsville, bang Texas, chính quyền địa phương phải vật lộn để cung cấp nơi tạm trú và phương tiện đi lại cho hàng nghìn người đến đây mỗi ngày.
Tình trạng người di cư đổ về biên giới Mỹ - Mexico là do Chính sách gọi là Tiêu đề 42 hạn chế nhập cư để kiểm soát COVID-19 sẽ kết thúc vào nửa đêm 11/5 theo giờ Mỹ.
Anh Nestor Villalobos - Người nhập cư từ Venezuela: "Trên thực tế chúng tôi cũng không hiểu về Tiêu đề 42. Chúng tôi không biết mọi chuyện sẽ ra sao, có thể là sẽ dễ nhập cảnh hơn, có thể là khó hơn. Chúng tôi không chắc chắn về điều đó. Chúng tôi đang ở đây và không biết điều gì sẽ xảy ra, hy vọng là sẽ dễ dàng hơn đối với người nhập cư, vì hiện nay mọi thứ đang rất khó khăn".
Tiêu đề 42 là chính sách được Mỹ áp dụng kể từ tháng 3/2020, trong thời điểm dịch COVID-19 bắt đầu bùng phát, nhằm hạn chế dòng người nhập cư từ biên giới phía Nam với Mexico. Chính sách này đã cho phép lực lượng biên phòng có thể nhanh chóng trục xuất người tị nạn đến từ những nước dịch bệnh bùng phát mạnh.
Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ cảnh báo, những người đang hướng đến biên giới rằng thông tin mở cửa hoàn toàn biên giới sau khi Tiêu đề 42 kết thúc là tin giả do những kẻ buôn người phát tán.
Ông Alejandro Mayorkas - Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ: "Tôi phải nói rõ rằng việc dỡ bỏ Tiêu đề 42 về Y tế Công cộng không có nghĩa là biên giới của chúng tôi sẽ mở. Trên thực tế là ngược lại, việc các cơ quan thực thi nhập cư áp dụng Tiêu đề 8 của luật liên bang có nghĩa là những người vượt biên trái phép sẽ phải chịu những hậu quả nặng nề hơn. Không giống như Tiêu đề 42, người nhập cư trái phép bị trục xuất theo Tiêu đề 8 phải chịu ít nhất 5 năm cấm nhập cảnh vào Mỹ và có thể bị truy tố hình sự nếu cố gắng vượt biên lần nữa".
Từ đầu năm nay, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã công bố các biện pháp kiểm soát biên giới, hạn chế người nhập cư bất hợp pháp, song lại khuyến khích việc nhập cảnh vào Mỹ bằng các con đường an toàn và hợp pháp. Cách tiếp cận vấn đề di cư này được nhận định là kết hợp giữa cứng rắn và mềm dẻo, nhân đạo.
"Bất ổn" hay "khủng hoảng"
Đó là những từ được nhiều nhà phân tích nhận định khi nói về tình hình nhập cư tại Mỹ hiện nay. Bởi, thời điểm Tiêu đề 42 bị hủy, đồng nghĩa với dòng người di cư từ khắp nơi đang đổ dồn tới khu vực biên giới phía Nam nước Mỹ.
Bộ Quốc phòng Mỹ nói, tình hình biên giới Mỹ - Mexico đang đứng trước nguy cơ bất ổn. Thế nhưng, luồng quan điểm ủng hộ chính quyền Biden thì đánh giá, tình hình không phức tạp như đồn thổi, bởi chính quyền đã có hai năm để chuẩn bị cho ngày này.
Các biện pháp đã được Mỹ sớm triển khai như điều thêm 1.500 binh sĩ tới biên giới để hỗ trợ cho lực lượng tuần tra biên giới. Rồi việc ban hành thêm các chính sách nhập cư bổ sung để hạn chế dòng người nhập cư trái phép. Nói như Tổng thống Biden trong tuyên bố gần đây, rằng tình hình biên giới phía Nam, giáp Mexico vẫn an toàn và nằm trong tầm kiểm soát.
Chính sách nhập cư mới của Mỹ
Chính quyền Mỹ đang dựa trên một quy tắc mới, đó là sẽ cấm hầu hết người xin tị nạn nếu họ vượt biên trái phép hoặc không nộp đơn xin tị nạn tại quốc gia đã đi qua trước đó. Đồng thời, Mỹ cũng khuyến khích người nhập cư hợp pháp bằng cách xử lý thêm lượng lớn hồ sơ nhập cư thông qua nền tảng trực tuyến, tăng thêm các trung tâm xử lý người di cư ở khu vực như Guatemala, Colombia, hay phối hợp với các tổ chức quốc tế gồm Cao ủy LHQ về người tị nạn để tăng cường sàng lọc người di cư và xác định họ có đủ điều kiện nhập cảnh hay không trước khi chuyển đến biên giới Mỹ.
Với Mexico, Mỹ đã ký thoả thuận di cư với Mexico giúp siết chặt chính sách nhập cư ở khu vực biên giới hai nước. Một thỏa thuận mới hai bên vừa công bố cho biết, Mexico chấp nhận những người di cư từ Venezuela, Haiti, Cuba và Nicaragua khi bị phía Mỹ từ chối nhập cảnh. Tất cả những điều này hướng tới mục tiêu là giúp giảm gánh nặng cho nước Mỹ về vấn đề nhập cư.
Trong các cuộc trao đổi giữa các nhà lãnh đạo Mỹ và Mexico từ trước tới nay, lời giải hiệu quả nhất cho bài toán di cư đã nhiều lần được đề cập đến. Đó là hợp tác thúc đẩy phát triển kinh tế ở khu vực tam giác Bắc - Trung Mỹ và miền Nam Mexico. Bảo đảm an toàn và tạo việc làm để người dân khu vực này không buộc phải rời bỏ quê hương. Khi đó, di cư đối với người dân Trung Mỹ sẽ trở thành một lựa chọn, chứ không còn là hành động bắt buộc để sinh tồn.
Gia tăng số người di cư từ Mexico sang Mỹ VTV.vn - Số người di cư từ Mexico vượt biên sang Mỹ đang tăng mạnh trong những ngày gần đây do lo sợ các quy định mới sẽ làm khó khăn thêm nỗ lực tìm kiếm giấc mơ Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!