Hãng tin Reuters đưa tin, ngày 11/5, văn phòng Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr cho biết lực lượng bảo vệ bờ biển nước này đã cử một tàu ra bãi san hô Sabin ngoài Biển Đông để giám sát các hoạt động được cho là bất hợp pháp của Trung Quốc nhằm xây đảo nhân tạo. Ngoài ra, thêm hai tàu khác đang được triển khai luân phiên trong khu vực này ở Biển Đông.
Người phát ngôn Jay Tarriela của Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines cho rằng đã có "sự cải tạo quy mô nhỏ" bãi cạn Sa Bin mà Manila gọi là Escoda và rằng Trung Quốc là "tác nhân có khả năng thực hiện nhất".
Ông Tarriela nói rằng có sự hiện diện của tàu Trung Quốc tại đảo san hô cách tỉnh Palawan của Philippines 124 dặm (200 km) trùng hợp với việc Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines phát hiện ra hàng đống san hô chết và bị nghiền nát. Ông cũng cho biết thêm, Philippines sẽ đưa các nhà khoa học biển đến khu vực trên để xác định xem các đống san hô là do tự nhiên hay do sự can thiệp của con người gây ra.
Người phát ngôn Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines nhấn mạnh nước này dự định có "sự hiện diện kéo dài" tại bãi cạn Sabina, nơi các tàu Philippines thực hiện nhiệm vụ tiếp tế cho quân đội Philippines. Đây cũng là khu vực Manila và Trung Quốc thường xuyên xảy ra các vụ va chạm trên biển.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila vẫn chưa trả lời về những khẳng định của Philippines. Điều này có thể làm sâu sắc thêm rạn nứt song phương giữa hai bên.
Tàu Trung Quốc bắn vòi rồng vào hai tàu của Philippines gần bãi cạn Scarborough ở Biển Đông hôm 30/4 (Ảnh: Philippine Coast Guard/AFP)
Hôm 10/5, Cố vấn an ninh quốc gia Philippines đã kêu gọi trục xuất các nhà ngoại giao Trung Quốc vì cáo buộc rò rỉ cuộc trò chuyện qua điện thoại với một đô đốc Philippines về tranh chấp hàng hải.
Ngay lập tức, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ. Phát biểu trong cuộc họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm cho biết Trung Quốc kêu gọi Philippines ngừng khiêu khích và cho phép các nhà ngoại giao Trung Quốc thực hiện nhiệm vụ một cách bình thường.
Bắc Kinh và Manila đã rơi vào tình trạng đối đầu gay gắt về các yêu sách cạnh tranh của họ trên Biển Đông, nơi có thể tạo ra giá trị thương mại 3.000 tỷ USD hàng năm.
Phía Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ tuyến đường thủy quan trọng, bao gồm các phần được Philippines, Brunei, Malaysia, Đài Loan (Trung Quốc) và Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết vào năm 2016 rằng các yêu sách của Bắc Kinh không có cơ sở theo luật pháp quốc tế.
Trung Quốc đã có một số hành động tiến hành cải tạo đất rộng rãi trên một số đảo ở Biển Đông, xây dựng lực lượng không quân và các cơ sở quân sự khác, gây lo ngại từ Washington và xung quanh khu vực.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!