Tổng thống sắp nhậm chức của Afghanistan, ông Ashraf Ghani Ahmadzai tại một sự kiện ở Kabul hôm 22/9. (Ảnh: Reuters)
Việc ký kết có thể diễn ra sau khi Tổng thống mới đắc cử của Afghanistan Ashraf Ghani sẽ lên nhậm chức vào ngày 29/9.
Một quan chức cấp cao giấu tên của Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định tiến trình đàm phán BSA đã hoàn tất từ lâu và tới nay không bên nào muốn thay đổi các nội dung đã thỏa thuận. Vì vậy, Washington kỳ vọng BSA sẽ được ký kết chỉ vài ngày sau khi chính quyền mới ở Afghanistan bắt đầu đi vào hoạt động. Quan chức này cũng cho biết những dấu hiệu hợp tác trong Chính phủ liên minh mới ở Afghanistan là tín hiệu tích cực cho thấy việc ký kết sẽ được triển khai suôn sẻ.
Việc ký BSA liên quan đến kế hoạch cho phép liên quân do NATO đứng đầu tiếp tục ở lại Afghanistan sau năm 2014 là một trong những thử thách lớn nhất đối với Chính phủ mới ở Afghanistan, điều đã được chính quyền Tổng thống Harmid Karzai chủ ý để lại. Hiện tại, NATO có tổng cộng 41.000 quân đóng tại Afghanistan, giảm mạnh so với mức đỉnh điểm 150.000 quân hồi năm 2010.
Theo kế hoạch, nhiệm vụ của liên quân sẽ kết thúc vào cuối tháng 12/2014. Nếu BSA được ký kết, NATO sẽ tiếp tục duy trì khoảng 12.000 quân, trong đó có 8.500 lính Mỹ, đến hết năm 2015 với nhiệm vụ huấn luyện và hỗ trợ các lực lượng an ninh Afghanistan.
Bên cạnh vấn đề BSA, quan chức ngoại giao Mỹ cũng nhận định chính quyền mới của Afghanistan sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức gai góc và đòi hỏi hợp tác chặt chẽ từ hai nhà lãnh đạo mới là Tổng thống Ashraf Ghani và "người điều hành đứng đầu" Abdullah Abdullah.
Nổi bật trong đó là vấn đề khủng hoảng tài chính xuất phát từ tình trạng thâm hụt ngân sách nhà nước ngày càng nghiêm trọng trong thời gian gần đây. Dự kiến, vấn đề này sẽ được các bên thảo luận tại cuộc họp của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) tại Washington vào tháng tới, cũng như tại hội nghị về Afghanistan ở London vào tháng 11.
Theo thỏa thuận chia sẻ quyền lực ký ngày 21/9, ông Ashraf Ghani, người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử theo kết quả sơ bộ, sẽ trở thành Tổng thống Afghanistan. Trong khi đó, ông Abdullah Abdullah giữ chức vụ "người điều hành đứng đầu" (CEO), tương đương với Thủ tướng. Đây được coi là một thay đổi lớn so với cách thức lãnh đạo mà Afghanistan đã áp dụng từ năm 2001.