Những chiếc xe jeep-ney được biết đến với hình ảnh sặc sỡ và tiếng còi inh ỏi, là phương tiện di chuyển chính của hàng triệu người dân Philippines.
Jeep-ney không chỉ là phương tiện phổ biến nhất cho những chặng di chuyển ngắn và chở hàng hóa mà còn là biểu tượng đặc trưng của đất nước Philippines. Đây là những chiếc xe được cải tạo lại từ những chiếc xe jeep do quân đội Mỹ bỏ lại sau Chiến tranh Thế giới thứ 2.
Chính vì giá rẻ và phổ thông nên hàng năm có hàng triệu lượt sử dụng xe jeep-ney trên khắp Philippines. Dù thế, tương lai của xe jeep-ney đã trở nên bất định kể từ năm 2017, khi chính phủ Philippines yêu cầu thay thế các phương tiện trên 15 năm tuổi bằng xe bus mini chạy bằng nhiên liệu sạch hơn, phù hợp tiêu chuẩn khí thải châu Âu, nhằm cải thiện chất lượng không khí và hiện đại hóa giao thông.
Tuy nhiên, chương trình loại bỏ dần xe jeep-ney đã trải qua nhiều lần bị trì hoãn do dịch COVID-19 và cả sự phản đối từ phía các tài xế - phần nhiều thuộc nhóm người có thu nhập thấp.
Jeep-ney là phương tiện phổ biến nhất cho những chặng di chuyển ngắn và chở hàng hóa tại Philippines (Ảnh: Gulf News)
Ông Julio Dimaunahan, một tài xế xe jeep-ney, phàn nàn: "Rất khó cho chúng tôi để chuyển đổi sang xe hiện đại vì giá thành cao quá. Giờ lại còn loại bỏ các dòng xe cũ thì chúng tôi sẽ ra sao, trong khi xe vẫn còn hoạt động tốt thế này?".
Chị Maila Cagata cho rằng: "Xe jeep-ney đời mới được trang bị điều hòa nhưng chúng tôi cũng chưa quen lắm. Riêng tôi thì thích xe truyền thống hơn. Tiền đi lại cũng rẻ hơn nữa".
Sarao Motors là một những nhà sản xuất jeep-ney lớn nhất tại Philippines nhưng từ khi chính sách được đưa ra, hãng chỉ có 1 đơn hàng mỗi 6 tháng.
Anh Leonard Sarao - quản lý giám sát vận hành của công ty Sarao Motors, Philippines - cho biết: "Chúng tôi không thể cạnh tranh với xe nhập khẩu vì các hãng ngoại có khả năng sản xuất hàng loạt và quy trình tự động hóa hoàn toàn. Nhưng ở Sarao Motors, mọi thứ vẫn duy trì từ năm 1950 đến nay đều làm thủ công, từ cắt, hàn, dựng khung… đều làm bằng tay".
Mặc dù Sarao Motors cũng có thể sản xuất những chiếc xe jeep-ney hiện đại đáp ứng các yêu cầu mới nhưng chúng lại có giá gấp 3 - 4 lần xe truyền thống.
Ước tính có khoảng 179.000 chiếc xe jeep-ney đang vận hành tại Philippines. Hiện các tài xế xe jeep-ney đã qua thời hạn chót tham gia các hợp tác xã để có thể vay ngân hàng và nhận trợ cấp của chính phủ cho quá trình chuyển đổi. Nếu không chuyển đổi, họ có nguy cơ bị tước giấy phép hoạt động, đồng nghĩa với việc mất luôn kế sinh nhai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!