Vậy những cuộc thăm dò này có ý nghĩa gì và sẽ tác động như thế nào đến cuộc đua vào Nhà Trắng?
Hầu hết các kết quả thăm dò trước thềm bầu cử tổng thống Mỹ năm nay đều cho thấy, tỉ lệ ủng hộ dành cho ứng cử viên Joe Biden cao hơn đáng kể so với Tổng thống Donald Trump. Đây hẳn là tin vui đối những người ủng hộ ứng cử viên của đảng Dân chủ.
Tuy nhiên nếu các bạn theo dõi cuộc bầu cử cách đây 4 năm thì có lẽ sẽ nhận thấy một điều quen quen. Ứng cử viên Hillary Clinton khi đó cũng áp đảo trong các cuộc khảo sát, thường xuyên dẫn trước ông Trump với khoảng cách hai con số, nhưng ông Trump mới là người chiến thắng và trở thành vị tổng thống thứ 45 của nước Mỹ.
Vậy ý nghĩa của các cuộc thăm dò này là gì? Tại sao lại có tình trạng thăm dò một đằng, kết quả một nẻo. Liệu chúng ta có thể tin vào những cuộc thăm dò này không?
Tại Mỹ có tới hàng chục đơn vị, từ các đài truyền hình, các trường đại học, các viện nghiên cứu đều thực hiện thăm dò trước ngày bỏ phiếu. Các khảo sát được thực hiện bởi các cơ quan uy tín luôn hướng đến mục tiêu đảm bảo sự khách quan.
Thế nhưng việc chọn mẫu không phải lúc nào cũng chính xác. Phân tích trên tờ Thời báo New York cho rằng, sai lầm của các cuộc thăm dò năm 2016 là không cân nhắc kĩ yếu tố trình độ giáo dục. Ở Mỹ, vì một lí do nào đó mà những người có bằng đại học lại có xu hướng trả lời khảo sát nhiều hơn, họ cũng là những người ủng hộ bà Clinton nhiều hơn. Vì thế kết quả thăm dò nghiêng về phía cựu ngoại trưởng và không phản ánh đúng tỷ lệ ủng hộ ông Trump.
Năm 2016, trang web RealClearPolitics từng dự báo bà Hillary Clinton nhỉnh hơn ông Trump nhưng cuối cùng Trump chiến thắng. Ảnh: VOX
Để rút kinh nghiệm thì năm nay, việc có bằng đại học hay không đã được thêm vào bộ tiêu chí chọn mẫu. Tuy nhiên vẫn còn những biến số khác rất khó lường.
Bài đăng trên tờ Người Bảo vệ cho thấy, kết quả thăm dò chỉ là lát cắt tại 1 thời điểm nhất định, gió có thể đổi chiều khi cử tri tới hòm phiếu.
Năm 2016 tại Pensylvania, khảo sát cho thấy bà Clinton dẫn trước ông Trump hai con số (49%-38%), nhưng đến ngày bỏ phiếu, khoảng 20% cử tri bất ngờ thay đổi quyết định, chuyển sang bầu cho ông Trump. Biến số này là "điểm mù" mà đơn vị khảo sát không thể tính toán được.
Kết quả thăm dò dư luận cũng tác động đáng kể đến kế hoạch tranh cử của 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa. Nhận định trên tờ Người bảo vệ cho rằng, năm 2016, đảng Dân chủ đã chủ quan khi thấy các khảo sát nghiêng hoàn toàn về phía mình. Họ thiếu các hoạt động tranh cử và mặc định nhiều bang sẽ bỏ phiếu cho mình. Một bộ phận cử tri Dân chủ cũng chủ quan về thế áp đảo này và không đi bỏ phiếu, dẫn tới một chiến thắng được đánh giá là đầy bất ngờ cho ông Trump.
Trung tâm nghiên cứu Pew dẫn các thống kê từ năm 2000 tới nay cũng cho thấy, chênh lệch giữa thăm dò ý kiến và kết quả hòm phiếu chỉ là vào khoảng 2 đến 3 điểm %, con số được coi là ấn tượng. Trung tâm uy tín này cho rằng các cuộc khảo sát vẫn là một chỉ báo giá trị trong một sự kiện đầy tính bất ngờ như bầu cử tổng thống Mỹ.
Kết quả thăm dò cử tri năm nay nghiêng về ông Biden. Tuy nhiên trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến khó lường, việc Tổng thống Trump dương tính với virus SARS-CoV-2 và hồi phục nhanh chóng có thể trở thành "thỏi nam châm" hút phiếu bầu khiến cuộc đua vào Nhà Trắng càng trở nên khó đoán định.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!