Binh sĩ MONUSCO và cảnh sát Congo tuần tra tại Kiwanja, Cộng hòa Dân chủ Congo. (Ảnh minh họa: Getty)
Theo Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, việc rút lực lượng gìn giữ hòa bình khỏi Congo sẽ diễn ra theo ba giai đoạn trong suốt năm 2024.
Phái bộ ổn định của Liên hợp quốc, với hơn 12.000 binh sĩ tại thành phố Goma, thủ phủ tỉnh Bắc Kivu của Congo, đã hoạt động tại quốc gia Trung Phi này từ năm 2010. Mục tiêu chính của phái bộ này là bảo vệ dân thường khỏi các nhóm vũ trang và hỗ trợ những nỗ lực của Chính phủ Congo nhằm chống lại tình trạng bất ổn ở miền Đông nước này.
Tuy nhiên, MONUSCO lại là trung tâm của các cuộc biểu tình gây chết người trước những cáo buộc về việc lực lượng này không thực hiện nhiệm vụ của mình. Theo chính quyền Congo, binh lính của nước này cũng bị cáo buộc đã đàn áp dã man những người biểu tình, khiến ít nhất 43 người thiệt mạng và một số người khác bị thương trong một vụ việc gần đây.
Tổng thống Congo Felix Tshisekedi đã yêu cầu lực lượng gìn giữ hòa bình rời đi "nhanh chóng" tại Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 9. Ông Felix Tshisekedi tuyên bố rằng "đã đến lúc" Kinshasa "kiểm soát hoàn toàn vận mệnh và trở thành bên chịu trách nhiệm chính đối với sự ổn định của chính nước mình". Ông tuyên bố rằng binh sĩ MONUSCO được triển khai theo sứ mệnh không có khả năng kiềm chế phiến quân, giải quyết xung đột vũ trang hoặc bảo vệ dân thường.
Hôm 19/12, tất cả các thành viên của Hội đồng Bảo an đã bỏ phiếu nhất trí ủng hộ nghị quyết kêu gọi phái bộ rút quân "dần dần, có trách nhiệm và bền vững" khỏi Cộng hòa Dân chủ Congo trước ngày 20/12/2024.
"Việc rút quân sẽ bắt đầu được triển khai vào cuối năm 2023 trong bối cảnh Congo tiến hành bầu cử. Lực lượng MONUSCO sẽ rút khỏi Nam Kivu vào cuối tháng 4/2024 và việc thực hiện nhiệm vụ sẽ được giới hạn ở các tỉnh từ tháng 5/2024", Liên hợp quốc tuyên bố.
Trong khi đó, các điểm bỏ phiếu đã mở cửa ở Cộng hòa Dân chủ Congo vào ngày 20/12 để chuẩn bị cho các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội, trong đó sự bất ổn của đất nước là một vấn đề then chốt. Tổng thống Tshisekedi, người sắp tái tranh cử với 18 ứng cử viên khác, đã cáo buộc nước láng giềng Rwanda tài trợ cho các nhóm nổi dậy chịu trách nhiệm gây bất ổn cho Kinshasa.
Các chuyên gia của Liên hợp quốc liên tục tuyên bố, có "bằng chứng chắc chắn" rằng Rwanda đang trang bị vũ khí cho lực lượng M23, một trong hàng chục phe vũ trang đã hoạt động ở miền Đông Congo trong nhiều thập kỷ, bất chấp những phủ nhận nhiều lần từ Chính phủ Rwandan.
Theo Liên hợp quốc, hoạt động của nhóm M23, được phát động vào năm 2012 tại tỉnh Bắc Kivu bất chấp sự hiện diện của MONUSCO, đã buộc hơn 800.000 người phải rời bỏ nhà cửa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!