Một trong các động thái được dư luận quan tâm là việc hôm 13/5, ông Putin đã đề cử tân Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga - ông Andrei Belousov, cựu Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế.
Sự thay đổi nhân sự ở một trong các bộ quan trọng nhất của nước Nga trong bối cảnh hiện tại được kỳ vọng đem lại những chuyển biến mới về công nghiệp quân sự, quốc phòng của Nga khi cuộc xung đột Nga - Ukraine đã bước sang năm thứ 3.
Như tuyên bố của người phát ngôn Điện Kremly Dmitry Peskov, chi tiêu ngân sách của Bộ Quốc phòng Nga gần đây ở mức 6,7% GDP và trong thời gian tới có thể đạt xấp xỉ giai đoạn những năm 1980, khi tỷ lệ chi tiêu của khối vũ trang trong nền kinh tế là 7,4%. Và điều này "cần được đối xử đặc biệt".
Nhà kinh tế học Belousov được cho là biết cách tính toán tiền của chính phủ rất tốt, ông đã tham gia vào việc phát triển tất cả ngân sách nhà nước trong những năm gần đây. Bộ Quốc phòng Nga sẽ phải chi rất nhiều tiền. Năm 2026, quy mô quân đội Nga sẽ tăng lên tới 1,5 triệu người; các quân đoàn và sư đoàn mới được thành lập, số lượng binh sĩ hợp đồng cũng tăng, kinh phí để mua vũ khí và thiết bị quân sự mới - tất cả các chi phí này phải được giám sát chặt chẽ bởi một người hiểu biết sâu sắc về kinh tế và ngân sách.
Nói một cách khác, tân Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga sẽ giúp tăng hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính được nhà nước phân bổ cho quốc phòng, tối ưu hóa các đơn hàng quốc phòng, hạn chế tình trạng quan liêu, tham nhũng. Ông Belousov đồng thời hiểu rõ ngành công nghiệp của đất nước, tất nhiên cả quân đội, điều này sẽ cho phép ông xây dựng "cầu nối" vững chắc hơn giữa Bộ Quốc phòng và tổ hợp công nghiệp - quân sự. Điều này được cho sẽ hỗ trợ nước Nga thích ứng tốt hơn với cuộc xung đột đang diễn ra tại Ukraine.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Tổng thống Putin quyết định đề cử ông Belousov - một nhà kinh tế kỳ cựu - lãnh đạo Bộ Quốc phòng sau khi chi tiêu chiến tranh của Nga tăng lên đáng kể. Theo ông Peskov, ngân sách quân sự của Nga đã tăng từ 3% lên 6,7% GDP quốc gia kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột Ukraine.
Ông Dmitry Peskov nói: "Điều rất quan trọng là phải kết hợp nền kinh tế của khối an ninh quốc phòng vào nền kinh tế của đất nước, kết hợp sao cho phù hợp với động lực của thời điểm hiện tại. Và điều thứ hai cần đề cập là ngày nay ai cởi mở hơn với sự đổi mới và thực hiện nhanh nhất sự đổi mới sẽ giành chiến thắng trên chiến trường. Đó là lý do vì sao việc Tổng thống quyết định chọn Bộ trưởng Bộ Quốc phòng sẽ do một người từ lĩnh vực dân sự".
Người phát ngôn điện Kremlin cho biết thêm việc bổ nhiệm ông Belousov sẽ không làm thay đổi cấu trúc hoạt động của Bộ Quốc phòng Nga.
Theo Điện Kremlin, ông Belousov đã chứng tỏ là khá thành công trong việc lãnh đạo Bộ Phát triển Kinh tế Nga, có nhiều kinh nghiệm về điều hành kinh tế đất nước. Ông Belousov tốt nghiệp xuất sắc Khoa Kinh tế, Đại học Quốc gia Moscow năm 1981; là cố vấn không chính thức cho Thủ tướng Nga năm 2000, Thứ trưởng Bộ Kinh tế Nga năm 2006, Bộ trưởng Bộ Kinh tế Nga năm 2012 và là cố vấn cho Tổng thống Nga từ 2013 - 2020. Từ năm 2020, ông giữ chức Phó Thủ tướng thứ nhất.
Ngay sau khi nhận được đề cử từ Tổng thống Nga, trong phát biểu trước Ủy ban Quốc phòng và an ninh của Thượng viện Nga vào ngày 13/5, ông Belousov cho biết các binh sĩ cần được tiếp cận tốt hơn với nhà ở, bệnh viện và những phúc lợi.
Ông Andrei Belousov - người được đề cử giữ chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga - phát biểu: "Mức lương mà các quân nhân tham gia chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine và những khoản phụ cấp khác nhau nhận được ở mức tối thiểu là 200.000 Ruble (khoảng 2.200 USD) một tháng. Người dân thậm chí còn được trả nhiều hơn. Trong khi đó, những người lính này trở về cũng chỉ được điều trị tại các cơ sở y tế dân sự, các bệnh viện thường vốn đã quá đông đúc. Những vấn đề này cần được phải giải quyết".
Giới chuyên gia nhận định việc bổ nhiệm một nhà kinh tế lãnh đạo Bộ Quốc phòng Nga trong giai đoạn hiện tại là phù hợp, đáp ứng các yêu cầu cải tổ bộ máy quốc phòng, kiểm soát các lỗ hổng gia tăng trong chi tiêu quốc phòng.
Việc thay Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga diễn ra trong bối cảnh chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine đã bước sang năm thứ 3 mà chưa có dấu hiệu chấm dứt, trong khi đây là một trong những ưu tiên của ông Putin trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ 5.
Theo giới phân tích Nga, với một nhiệm kỳ mới, Tổng thống Putin cần cải tổ Chính phủ cũng như cần một sự đổi mới với cuộc chiến kéo dài hơn 2 năm qua ở Ukraine. Và ông Belousov được xem là người có tầm nhìn chiến lược và cách tiếp cận phi tiêu chuẩn để giải quyết một loạt vấn đề phức tạp và cấp bách nhất cần phải đạt được.
Các chuyên gia cũng lưu ý Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga chủ yếu là một vị trí hành chính - chính trị chứ không phải là một vị trí quân sự thuần túy.
Trong khi đó, Bộ Tổng tham mưu vẫn chịu trách nhiệm kiểm soát hoạt động của quân đội, xây dựng chiến lược và chiến thuật, kế hoạch hoạt động và diễn tập. Trong điều kiện này, việc Tướng Valery Gerasimov vẫn giữ chức Tổng tham mưu trưởng là điều đương nhiên. Đây là điều cần thiết để hoạt động điều phối lực lượng Nga trong chiến dịch quân sự không bị gián đoạn.
Một trong các ưu tiên của Tổng thống Nga trong nhiệm kỳ 6 năm tới là cải tổ lực lượng quân sự, ưu tiên phát triển lĩnh vực công nghiệp quốc phòng. Như các chuyên gia nhận định, việc đề cử ông Belousov vào vị trị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga là một bước đi phù hợp bởi ông Belousov là một học giả, một nhà kinh tế kỳ cựu, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp quân sự để hiện thực hóa các cam kết, chiến lược của Tổng thống Putin trong nhiệm kỳ thứ 5. Việc thay đổi nhân sự này của Tổng thống Nga dường như gửi đi một tín hiệu nào đó với bên ngoài về hướng đi tiếp theo của quân đội Nga trong chiến dịch quân sự tại Ukraine.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!