Hệ thống nhà tù ở Anh và xứ Wales đang gần đạt mức độ quá tải kỷ lục (Ảnh: Getty Images)
Theo cơ sở dữ liệu của World Prison Brief, Anh có tỷ lệ giam giữ cao nhất Tây Âu và phải đối mặt với khủng hoảng sau khi chương trình xây dựng mới không theo kịp số lượng tù nhân ngày càng tăng. Số liệu chính thức mới nhất cho thấy 87.453/88.864 chỗ đã được sử dụng, đạt mức độ quá tải kỷ lục. Trung bình cứ 5 nhà tù ở Anh thì có 3 nhà tù quá tải, nghĩa là họ giam giữ nhiều tù nhân hơn mức cho phép để đảm bảo điều kiện sống cơ bản.
Cuộc khủng hoảng này được xác định là một trong những vấn đề lớn nhất trước mắt mà Công đảng sẽ phải giải quyết sau khi nắm quyền.
Hồi tháng 5 năm nay, chính phủ Anh đã kích hoạt các biện pháp khẩn cấp để thả một số tội phạm ra khỏi nhà tù trước thời hạn kết thúc bản án và trì hoãn việc bắt đầu một số phiên tòa nhằm ngăn chặn tình trạng quá tải trong nhà tù.
Công đảng đã cam kết duy trì kế hoạch trả tự do sớm cho các tù nhân của chính phủ tiền nhiệm để giảm bớt mức độ quá tải và có kế hoạch cải tiến luật quy hoạch để giúp việc xây dựng nhà tù mới nhanh hơn.
Tân Thủ tướng Keir Starmer từng mô tả tình trạng quá tải các nhà tù ở Anh là một "thất bại to lớn" của chính phủ, nhưng giống như những thách thức khác - từ xả thải vào sông ngòi đến các cuộc đình công tại Cơ quan Y tế Quốc gia, đây vẫn là vấn đề thách thức chính phủ đương nhiệm. Anh hiện còn rất ít dư địa tài chính để huy động việc xây mới nhà tù. Theo Viện Chính phủ Anh (IfG), chi tiêu cho các nhà tù sẽ giảm 5,9% mỗi năm so với nhu cầu trong những năm tới.
Để đối phó cuộc khủng hoảng trước mắt, Thủ tướng Keir Starmer hứa sẽ tiến hành xem xét lại việc tuyên án. Vừa qua, ông Starmer đã gặp ông James Timpson, Bộ trưởng Bộ Nhà tù mới được bổ nhiệm để tìm cách tháo gỡ vướng mắc. Việc trấn áp hành vi chống đối xã hội là 1 trong "6 bước để thay đổi" của Công đảng, gắn liền với cam kết về "những hình phạt mới cứng rắn đối với những người phạm tội". Các chuyện gia cho rằng đây sẽ không phải là một điều dễ dàng để ông Starmer tìm được lời giải.
Ước tính, ở Anh, tỷ lệ bỏ tù tương đương với khoảng 144 tù nhân/100.000 dân, thấp hơn khoảng 25% ở Pháp, Tây Ban Nha, Italy; chưa đến một nửa ở Đức và Hà Lan. Tuy nhiên, Mỹ có tỷ lệ cao hơn nhiều với 531 tù nhân/100.000 dân.
IfG cho biết chương trình xây dựng 20.000 nhà tù vào giữa những năm 2020 của chính phủ Bảo thủ trước đây đã bị chậm đáng kể so với kế hoạch, với chưa tới 6.000 nhà tù được xây dựng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!