Nói đến hành trình di cư, người ta thường nghĩ đến những cung đường đầy rẫy gian nan để đến nước Mỹ hay châu Âu. Nhưng có một cung đường khác cũng nguy hiểm không kém mà nhiều người Zimbabwe đang bất chấp vượt qua, đó là đất nước Nam Phi.
Giữa cái nắng ban trưa chói gắt, những người di cư từ Zimbabwe đang bì bõm lội sông Limpopo nằm dọc biên giới Zimbabwe và Nam Phi. Thông thường vào mùa đông sông cạn, vượt sông sẽ dễ dàng hơn. Nhưng ngay cả vào thời điểm mùa thu ở Nam Phi lúc này, vẫn không có gì ngăn cản bước chân của những người di cư, bất chấp có những đoạn nước ngầm chảy xiết.
Ông Mike Masiapato, Giám đốc Cơ quan Kiểm soát biên giới Nam Phi - Zimbabwe, cho biết: "Thách thức lớn nhất mà chúng tôi gặp phải khi nói đến tình trạng di cư bất hợp pháp là việc di chuyển qua sông Limpopo. Đặc biệt vào thời điểm trái mùa, chẳng hạn như trong giai đoạn mùa đông sắp tới vì sông trở nên khô cạn. Trong khi đó chúng tôi lại không có đủ công nghệ, như thiết bị bay không người lái để giám sát".
Nhiều người Zimbabwe đã bất chấp tính mạng để vượt biên đến Nam Phi. (Ảnh: Newsday Zimbabwe)
Ôm hy vọng tìm được việc làm để nuôi gia đình, nhiều người di cư từ Zimbabwe sẵn sàng bất chấp rủi ro từ việc vượt sông hay nguy cơ gặp phải những kẻ buôn người và kẻ cướp trên đường đi. Tình trạng an ninh bất ổn ở thị trấn Musina của Nam Phi, gần biên giới Zimbabwe cũng là vấn đề đau đầu với giới chức địa phương. Thậm chí, đến hàng rào dây thép gai được dựng lên vào năm 2020 cũng bị khoét lỗ, xé nát và trộm để lấy sắt vụn.
Anh Beloved, một người di cư Zimbabwe, kể: "Trên đường đi, chúng tôi đã gặp 7 người nấp trong bụi rậm. Tất cả bọn họ đều có vũ khí, chúng tôi thì tay không. Họ chặn chúng tôi lại, khám xét, lấy hết đồ đạc, không để lại gì cả".
Ngay cả khi đặt chân đến Nam Phi, họ cũng chỉ có thể trú trong những căn nhà dựng tạm bằng tôn, mòn mỏi chờ đợi cơ hội. Thông thường họ vận chuyển hàng lậu để gửi tiền về cho gia đình, hoặc mua vé xe bus đến Johannesburg để tìm kiếm cơ hội lớn hơn.
Bị chìm trong cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài, với lạm phát cao và tình trạng nghèo đói lan rộng, Zimbabwe là nước có nhiều người di cư nhất đến Nam Phi - quốc gia công nghiệp hóa nhất châu Phi.
Theo cuộc điều tra dân số mới nhất, gần một nửa trong số khoảng 2,4 triệu người nước ngoài sống ở Nam Phi là người Zimbabwe, đa phần là bất hợp pháp. Di cư bất hợp pháp cũng là vấn đề then chốt trong cuộc bầu cử Tổng thống Nam Phi sắp tới vào ngày 29/5.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!