Người dân Ukraine sơ tán khỏi vùng chiến sự. (Ảnh minh họa: AP)
Khoảng 59,1 triệu người phải di dời trong nước trên toàn thế giới vào năm 2021 đã được ghi nhận, một kỷ lục trong mọi thời đại. Và dự kiến kỷ lục này sẽ bị phá vỡ một lần nữa trong năm 2022, khi người dân Ukraine ồ ạt sơ tán trong bối cảnh chiến tranh tàn phá.
Theo một báo cáo của Trung tâm Giám sát Dịch chuyển Nội bộ (IDMC) và Hội đồng Người tị nạn Na Uy (NRC), khoảng 38 triệu người phải di dời trong năm 2021, trong đó một số người buộc phải sơ tán nhiều lần trong năm.
Con số trên đã đánh dấu số lượng người dân di dời mới hàng năm cao thứ hai trong một thập kỷ qua sau năm 2020, năm chứng kiến tình trạng sơ tán kỷ lục do một loạt các thảm họa thiên nhiên.
Năm 2021, số lượng người di cư mới nội bộ do xung đột đã tăng lên 14,4 triệu người, đánh dấu mức tăng 50% so với năm 2020 và tăng gấp hơn 2 lần kể từ năm 2012, báo cáo cho thấy.
Và số liệu di dời nội bộ toàn cầu dự kiến sẽ chỉ tăng trong năm 2022, đặc biệt là do cuộc chiến ở Ukraine. Theo đó, hơn 8 triệu người Ukraine đã phải đi sơ tán ở trong nước, đất nước bị tàn phá bởi chiến tranh kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt từ ngày 24/2, cùng với hơn 6 triệu người đã rời khỏi Ukraine.
Vào năm 2021, châu Phi cận Sahara là khu vực có nhiều chuyển động nội bộ nhất, với hơn 5 triệu cuộc di dời được báo cáo chỉ tính riêng ở Ethiopia, khi quốc gia này phải vật lộn với cuộc xung đột Tigray và hạn hán tàn khốc. Đây là con số cao nhất từng được ghi nhận tại một quốc gia.
Con số di dời chưa từng có cũng được ghi nhận vào năm 2021 tại Cộng hòa Dân chủ Congo và Afghanistan, nơi Taliban trở lại nắm quyền, cùng với hạn hán, khiến nhiều người phải rời bỏ nhà cửa của họ.
Người dân chạy trốn khỏi cuộc xung đột ở Tigray, Ethiopia xếp hàng chờ nhận viện trợ tại trại tị nạn Umm Rakouba ở Qadarif, miền Đông Sudan. (Ảnh: AP)
Báo cáo cho thấy, tại Myanmar, nơi quân đội nắm chính quyền trong cuộc đảo chính hồi tháng 2/2021, số lượng người di dời cũng đạt mức cao kỷ lục.
Khu vực Trung Đông và Bắc Phi báo cáo số lượng người di dời mới thấp nhất trong một thập kỷ qua. Nguyên nhân là do xung đột ở Syria, Libya và Iraq đã phần nào giảm đà leo thang, nhưng tổng số người phải di dời trong khu vực vẫn ở mức cao.
Syria, nơi cuộc nội chiến đã hoành hành trong hơn 11 năm, vẫn có số lượng người phải di dời trong nước vì xung đột cao nhất thế giới với 6,7 triệu người vào cuối năm 2021. Tiếp theo là CHDC Congo với 5,3 triệu, Colombia 5,2 triệu, Afghanistan và Yemen 4,3 triệu.
Bên cạnh sự gia tăng di dời do xung đột, thiên tai vẫn tiếp tục gây ra hầu hết các trường hợp di dời mới trong nước, tăng lên 23,7 triệu lượt di chuyển vào năm 2021.
94% trong số đó được cho là do các thảm họa liên quan đến thời tiết và khí hậu như lốc xoáy, mưa gió mùa, lũ lụt và hạn hán.
Các chuyên gia cho rằng, biến đổi khí hậu đang làm gia tăng cường độ và tần suất của các hiện tượng thời tiết cực đoan như vậy.
Trung Quốc, Philippines và Ấn Độ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, chiếm khoảng 70% tổng số di dời liên quan đến thiên tai vào năm 2021.
Ở những quốc gia như Mozambique, Myanmar, Somalia và Nam Sudan, các cuộc khủng hoảng chồng chéo tác động đến an ninh lương thực và làm tăng nguy cơ bị tổn thương của hàng triệu người.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!