Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) đã đưa ra cảnh báo trên.
Theo một báo cáo được công bố hôm 17/7, các nguyên tắc cơ bản của thị trường đã giảm bớt đáng kể kể từ đầu năm 2023 và EU đang trên đà lấp đầy 95% công suất hoạt động của các kho lưu trữ khí đốt. Tuy nhiên, việc lưu trữ đầy đủ khí đốt trên vẫn không đảm bảo khả năng chống lại sự biến động trong mùa đông, cơ quan này cảnh báo.
IEA cho biết: "Các mô phỏng của chúng tôi cho thấy, một mùa đông lạnh giá, cùng với việc ngừng hoàn toàn nguồn cung khí đốt qua đường ống của Nga cho Liên minh châu Âu bắt đầu từ ngày 1/102023 có thể dễ dàng làm gia tăng biến động giá khí đốt và gây căng thẳng trên thị trường".
Báo cáo nhấn mạnh, sự sụt giảm mạnh gần 80 tỷ m3 (bcm) trong hoạt động vận chuyển khí đốt của Nga tới EU, tương đương 15% thương mại LNG toàn cầu, đã gây ra "áp lực chưa từng có" đối với thị trường khí đốt thế giới vào năm 2022.
Các nước EU đối mặt với khả năng thiếu hụt khí đốt trong trường hợp mùa đông lạnh giá và lượng khí đốt từ của Nga tiếp tục giảm. (Ảnh: Fars News Agency)
Cú sốc nguồn cung khí đốt đã dẫn đến việc cấu hình lại các dòng LNG toàn cầu, đẩy giá khí tự nhiên hóa lỏng lên mức cao nhất mọi thời đại và đòi hỏi phải điều chỉnh lại nhu cầu sử dụng. Mức tiêu thụ khí đốt tự nhiên toàn cầu ước tính giảm khoảng 1,5% vào năm 2022, tương tự như mức giảm vào năm 2020 sau đợt phong tỏa đầu tiên do dịch COVID-19.
Theo báo cáo, một mùa đông lạnh giá có thể làm tăng nhu cầu khí đốt tự nhiên trong các khu dân cư và thương mại của EU thêm 30 bcm so với mùa sưởi ấm 2022 - 2023. "Với những bất ổn về địa chính trị, không thể loại trừ sự sụt giảm hơn nữa trong việc cung cấp khí đốt qua đường ống của Nga tới Liên minh châu Âu. Nếu nguồn cung cấp khí đốt qua đường ống của Nga ngừng hoàn toàn từ ngày 1/10/2023, điều đó sẽ dẫn đến mức thiếu hụt tổng cộng 10 bcm", IEA cho biết.
EU trước đây đã đáp ứng khoảng 2/5 nhu cầu khí đốt của mình thông qua nhập khẩu năng lượng của Nga. Tuy nhiên, vào đầu năm 2022, EU đã tăng cường nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung này như một phần trong chính sách trừng phạt nhằm vào Nga liên quan đến chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Khối này đã cấm vận chuyển dầu bằng đường biển của Nga, cũng như tham gia cùng các nước G7 trong việc đặt giá trần đối với dầu thô của Nga.
Do các lệnh trừng phạt và sự phá hoại tại các đường ống Dòng chảy phương Bắc, nguồn cung cấp khí đốt của Nga cho EU đã giảm xuống mức thấp kỷ lục. Theo IEA, Na Uy hiện là nhà cung cấp khí đốt lớn nhất cho khối này.
Để bù đắp cho lượng khí đốt bị cắt giảm từ đường ống dẫn của Nga, EU đã tăng cường nhập khẩu LNG, bao gồm cả từ Nga. Theo tổ chức tư vấn kinh tế Bruegel có trụ sở tại Brussels (Bỉ), nhập khẩu LNG của EU từ Nga vào năm 2022 đạt mức cao nhất trong ba năm, ở mức 19,2 bcm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!