Hôm 16/5, ông Hun Sen - cựu Thủ tướng, hiện là Chủ tịch Thượng viện Campuchia - đã có bài phát biểu trên Đài Truyền hình Quốc gia Campuchia (TVK), trong đó đề cập đến dự án kênh đào Phù Nam Techo (Funan Techo).
Theo ông Hun Sen, kênh đào trị giá 1,7 tỷ USD này sẽ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm tiết kiệm thời gian đi lại và vận chuyển, hệ thống thủy lợi hữu ích, kiểm soát lũ lụt, cải thiện sinh kế cho người dân địa phương và thúc đẩy du lịch ở khu vực Tây Nam của đất nước...
Kênh đào Funan Techo sẽ nối cảng sông Phnom Penh với vịnh Thái Lan ở Tây Nam Campuchia. Dự án này đi qua các tỉnh Kandal, Takeo, Kampot và Kep. Quá trình xây dựng kênh đào sẽ bắt đầu vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau, dự kiến kéo dài 4 năm.
Bản đồ kênh đào Phù Nam Techo do Campuchia đề xuất (Ảnh: Ủy ban sông Mê Kông quốc gia Campuchia)
Kênh đào sẽ do Tổng công ty cầu đường nhà nước Trung Quốc xây dựng theo phương thức thực hiện dự án xây dựng - vận hành - chuyển giao (BOT) phối hợp với chính phủ Campuchia.
Tuy nhiên, ông Hun Sen phủ nhận dự án kênh đào Funan Techo là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc. Ông nói: “Dự án này hoàn toàn không liên quan gì đến Sáng kiến Vành đai và Con đường. Nó được khởi xướng hoàn toàn bởi Campuchia”.
Ngoài ra, Thủ tướng Campuchia Hun Manet cho biết kênh đào sẽ cho phép các tàu chở 3.000 tấn hàng hóa trong mùa khô và 5.000 tấn hàng hóa trong mùa mưa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển container và giảm thời gian đi lại cũng như chi phí vận chuyển.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Thượng viện Hun Sen bác bỏ các luồng thông tin cho rằng tuyến đường thủy này sẽ tiếp nhận tàu chiến Trung Quốc, bày tỏ lấy làm tiếc khi một số nhà phân tích tiếp tục sử dụng dự án kênh đào Phù Nam Techo như một phần trong chương trình nghị sự chống Trung Quốc của họ.
Dự án được đề xuất sẽ chỉ hút 5 mét khối nước mỗi giây (Ảnh: MPWT)
Dự án kênh đào Funan Techo hiện vấp phải những quan ngại khác nhau của các nhóm đối lập Campuchia ở nước ngoài. Việt Nam cũng đã bày tỏ quan tâm của mình về dự án này, nhiều lần yêu cầu Campuchia chia sẻ thông tin đầy đủ hơn trước khi tiến hành xây dựng.
Theo chia sẻ từ phía Campuchia, kênh Funan Techo sẽ tận dụng dòng nước từ sông Hậu, một nhánh của sông Mê Kông. Đầu tháng này, Phó Thủ tướng Campuchia Sun Chanthol cho biết dự án được đề xuất sẽ chỉ hút 5 m3 mỗi giây, tương đương 0,053% lưu lượng sông Mê Kông, giải quyết những lo ngại của Việt Nam về tình trạng thiếu hụt nguồn nước.
Vẫn theo phía Campuchia, sau khi triển khai dự án hợp tác công tư này, vận chuyển hàng hóa của nước này qua đường thủy của Việt Nam dự kiến sẽ giảm từ mức 33% hiện tại xuống còn 10%.
Hiệp định Mê Kông năm 1995 quy định rằng các hoạt động ảnh hưởng đến các nhánh của sông Mê Kông, bao gồm cả Tonle Sap, phải được thông báo cho Liên hợp quốc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!