Một thành viên của Chương trình SmartICE theo dõi độ dày của băng. (Ảnh: Memorial University of Newfoundland)
Bắc Cực và các khu vực cận Bắc Cực là nơi sinh sống của những người Inuit bản địa (người Eskimo). Không thể ngồi im trước những tác động của biến đổi khí hậu đến cuộc sống vốn gắn với những dòng sông băng, cộng đồng người Inuit tại vùng cực Bắc đã tìm đến một giải pháp công nghệ, qua đó giúp họ thích nghi và giảm thiểu những tác động của tình trạng tan băng tới sinh hoạt hàng ngày.
Ông Rex Holwell (người dân cộng đồng Inuit) đã dành cả cuộc đời của mình rong ruổi trên biển băng ở vùng Newfoundland và Labrador, Canada. Giống như những người Inuit khác, ông học cách săn hải cẩu và đánh cá từ cha mình và những người đàn ông khác trong bộ tộc.
Tuy nhiên, biến đổi khí hậu sắp thay đổi tất cả. Trước tình trạng băng tan ngày một nhiều, cách làm của ông Holwell và người dân nơi đây là thích nghi.
Trong ba năm qua, ông Holwell đã giúp điều hành một chương trình giám sát biển băng cho cộng đồng của mình. Chương trình có tên SmartICE sẽ kết hợp kiến thức truyền thống của người Inuit và cảm biến điện từ để cung cấp cho các cộng đồng phía Bắc những tính toán theo thời gian thực về độ dày của băng dọc theo các tuyến đường băng hay sử dụng. Những thông tin này sẽ được đăng trên các trang mạng, người dùng có thể sử dụng Facebook hoặc ứng dụng điện thoại để tải xuống.
Phao thông minh theo dõi và gửi báo cáo về độ dày của băng cho cộng đồng địa phương. (Ảnh: SmartICE)
Ông Rex Holwell nói: "Mọi người có thể dựa vào dữ liệu này để đưa ra các quyết định sáng suốt và giúp họ an toàn khi di chuyển trên biển băng".
SmartICE đang được sử dụng bởi hơn 30 cộng đồng người Inuit. Ý tưởng là sử dụng công nghệ để cung cấp thông tin đầy đủ hơn về những nơi bề mặt băng đã thay đổi so với kinh nghiệm truyền thống của người bản địa. Nó cũng bổ sung những kiến thức về thiên nhiên mà người Inuit chưa từng gặp trước đây.
Dự án này sẽ khoan xuyên qua băng và đặt những thanh cảm biến vào đầu mùa tuyết rơi. Các phao gắn điện trở sẽ được sử dụng để đo nhiệt độ và ghi lại dữ liệu tại các vị trí cụ thể. Độ dày băng biển được tính toán từ sự chênh lệch nhiệt độ giữa khí quyển, tuyết, băng và nước mặn. Ngoài ra, họ cũng sử dụng xe trượt tuyết gắn cảm biến điện từ. Khi xe trượt tuyết di chuyển, cảm biến sẽ phát ra các xung điện từ để tạo ra dòng điện và đo độ dày của tuyết và băng.
Ông Holwell cho biết, các cộng đồng dân cư bản địa sống bên các hồ và sông ở miền Bắc Canada đã bắt đầu hỏi về SmartICE. Hiện tại, công nghệ này mới đang được sử dụng bởi cộng đồng bản địa Inuit tại Canada. Tuy nhiên, theo ông Holwell, cộng đồng những người chăn nuôi tuần lộc Sami và các nhóm người bản địa khác ở Thụy Điển, Phần Lan, Iceland và Anh cũng đã quan tâm đến công nghệ này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!