Năm 2021, sau khi chính quyền tiền nhiệm ở Kabul sụp đổ và lực lượng Taliban trở lại nắm quyền kiểm soát Afghanistan, Mỹ đã đóng băng 7 tỉ USD của ngân hàng trung ương Afghanistan tại Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (FED). Mới đây, phía Taliban tiếp tục khẳng định số tiền trên thuộc về lực lượng này và chỉ họ mới có quyền quyết định cách sử dụng nó, đồng thời kêu gọi Mỹ giải phóng số tài sản bị đóng băng để phục vụ cho những người Afghanistan đang cần giúp đỡ.
Tổng Thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan (SIGAR) của Mỹ, trong báo cáo mới nhất công bố vào ngày 3/5, cho biết Mỹ đã "cung cấp 17,19 tỉ USD để hỗ trợ cho Afghanistan và người tị nạn của quốc gia này tại Mỹ".
SIGAR cho biết số tiền này được dùng cho các hoạt động hỗ trợ nhân đạo cho Afghanistan và phục vụ cho việc định cư cũng như tái định cư của những người Afghanistan trước đây từng phục vụ cho chính phủ Mỹ.
Tuy nhiên, người phát ngôn của Taliban - Zabihullah Mujahid - nhấn mạnh: "Tiền của người dân Afghanistan phải thuộc về họ, không bao giờ có thể được coi là ân huệ của bất kỳ ai và cần được trả về cho người Afghanistan càng sớm càng tốt".
Afghanistan tiếp tục đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới (Ảnh: Anadolu)
Ông Amina Khan - Giám đốc Trung tâm Afghanistan, Trung Đông và châu Phi tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Islamabad - cho rằng việc Mỹ chuyển 3,5 tỉ USD từ số tiền 17,19 tỉ USD của ngân hàng trung ương Afghanistan sang "quỹ ủy thác" là "một sự bất công lớn đối với người dân Afghanistan".
Bà lưu ý rằng việc phân bổ cho việc tái định cư và tiếp đón một số người tị nạn Afghanistan ở Mỹ là không trung thực vì đó là trách nhiệm của phía Mỹ.
Sau khi lực lượng do Mỹ lãnh đạo rút khỏi Afghanistan, Nhà Trắng đã phong tỏa tài sản ở nước ngoài của ngân hàng trung ương Afghanistan, sau đó tuyên bố sẽ phân bổ một phần số tiền này cho các nạn nhân Mỹ trong vụ khủng bố ngày 11/9/2001.
Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi đầu năm nay cho biết dự trữ ngoại hối của Afghanistan sẽ bị đóng băng sau ngày 11/2/2024. Ông Moiz Farooq, biên tập viên điều hành của Pakistan Economic Net và Daily Ittehad Media Group, cho biết việc đóng băng tài sản của Afghanistan cùng với động thái chuyển 3,5 tỉ USD vào một quỹ đặc biệt sẽ tạo thêm bất ổn cho hệ thống tài chính của Afghanistan.
Các quan chức Liên hợp quốc cũng đã nhiều lần kêu gọi Mỹ trả lại tài sản bị phong tỏa cho người Afghanistan.
Sau 2 năm dù đã chứng kiến một số điểm tích cực dưới sự điều hành của lực lượng Taliban song vẫn còn rất nhiều quan ngại về tình hình chính trị, an ninh, kinh tế, xã hội tại quốc gia Tây Nam Á này. Liên hợp quốc cảnh báo Afghanistan tiếp tục đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới khi ước tính 28,3 triệu người dân Afghanistan, chiếm gần 70% dân số nước này, sẽ phải sống dựa vào viện trợ nhân đạo trong năm 2023, tăng mạnh so với mức 24,4 triệu người vào năm 2022.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!