Bộ Thương mại Trung Quốc đã đệ trình yêu cầu tham vấn theo khuôn khổ giải quyết tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về việc Mỹ đánh thuế lên tới 25% các mặt hàng của Trung Quốc.
Danh sách đánh thuế bao gồm hơn 1.300 sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá khoảng 50 tỷ USD bao gồm các lĩnh vực như vũ trụ, công nghệ thông tin và truyền thông, robot, máy móc.
Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định các biện pháp đơn phương của Mỹ nhằm vào Trung Quốc là sự vi phạm có chủ đích nguyên tắc cơ bản của WTO về không phân biệt đối xử và thuế quan giới hạn. Theo quan điểm của Bắc Kinh, việc áp đặt chính sách thuế quan do các vấn đề an ninh quốc gia tạo ra mối đe dọa có hệ thống đối với hệ thống thương mại hoàn cầu vận hành có quy tắc do WTO - cơ quan bao gồm 164 nước thành viên - bảo vệ.
Như vậy là một vụ kiện lớn đã được khởi động. Việc tiến hành 1 vụ kiện lên WTO cũng là một diễn biến có thể dự đoán trước, trước hết vì đây cũng là việc làm thông thường khi các nước không thỏa thuận được với nhau. Hơn nữa, Mỹ và Trung Quốc không có thỏa thuận thương mại song phương, nên các quy tắc của WTO sẽ được dùng để phân xử những gì được phép và không được phép đối với mỗi bên.
Dưới góc độ tích cực thì sự phân xử của WTO được kỳ vọng sẽ ngăn chặn sự việc bị đẩy đi quá xa. Nhưng đây sẽ là một tiến trình dài, còn ngay trước mắt vẫn là một cuộc đối đầu qua đi đáp lại giữa 2 nước.
Chiến tranh thương mại thậm chí là biểu hiện cụ thể và trực tiếp nhất trong quan hệ nước lớn giữa Mỹ và Trung Quốc hiện nay. Mỹ đang coi Trung Quốc là đối thủ trực tiếp và lâu dài đối với vị trí siêu cường độc tôn của Mỹ.
Trong đó, bảo vệ lợi ích kinh tế là một trong 4 trụ cột mà chính quyền Trump xác định trong chiến lược an ninh quốc gia. Vì thế nếu mở rộng hơn thì một cuộc đối đầu thương mại Mỹ - Trung không chỉ gói gọn trong việc thu hẹp thâm hụt thương mại, mở cửa thị trường hay bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp Mỹ. Nó là chỉ dấu về việc thiết đặt luật lệ thương mại mới với những nguyên tắc căn bản mà Tổng thống Mỹ vẫn hay nhắc đến đó là tự do, công bằng và có đi có lại.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!