Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố EU sẵn sàng chào đón người dân Ukraine trong những tuần tới với sự phối hợp của các nước thành viên. Thực tế ghi nhận tại nhiều cửa khẩu biên giới giáp với Ukraine cho thấy, những người đi sơ tán đã được đáp ứng các nhu cầu cơ bản và cấp thiết nhất.
Medyka - cửa khẩu giữa Ba Lan và Ukraine, ngày thường vốn yên tĩnh. Từ vài ngày nay, hàng dài người xếp hàng, cùng với vali, hành lý, chờ đợi để được nhập cảnh. Họ là những người Ukraine đi lánh nạn, có người đi xe bus, nhiều người đi bộ cả quãng đường dài.
Bộ Nội vụ Ba Lan tuyên bố, tất cả những người từ Ukraine tới đều được phép nhập cảnh, kể cả hộ chiếu có hợp lệ hay không. Hiện Ba Lan bố trí 8 điểm tiếp nhận dọc biên giới với Ukraine. Khi tới đây, mọi người sẽ được cung cấp thức ăn, hỗ trợ y tế và các thông tin cần thiết.
Thực tế là nhiều quốc gia châu Âu đang rộng cửa đón người dân Ukraine. Tổng thống Moldova tuyên bố mở biên giới quốc gia này với công dân Ukraine và giúp đỡ họ các nhu cầu về nhân đạo. Hungary cũng sẵn sàng tiếp nhận những người đến từ Ukraine một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Công ty vận tải đường sắt Đức Deutsche Bahn đã cung cấp các chuyến tàu miễn phí cho những người Ukraine sơ tán từ Ba Lan tới nước này.
Nhiều quốc gia châu Âu đang rộng cửa đón người dân Ukraine.
Dù không có biên giới với Ukraine, nhưng chính phủ Czech cho biết, không giới hạn số lượng người Ukraine được tiếp nhận. Trường hợp số lượng người sơ tán quá đông, Praha sẵn sàng bố trí địa điểm cư trú tạm thời tại sân vận động Stahov.
Các nhà hoạt động đã lập nên các điểm phân phối thực phẩm và thức uống nóng cho những người dân Ukraine. Chị Judith Rauwald - Nhân viên tình nguyện nói: "Chúng tôi cung cấp cho họ thông tin cần thiết bằng tiếng Ukraine, ví dụ như những nơi họ có thể đi, các kết nối giao thông, wifi… và mọi thứ cần thiết".
Hiện đã có trên 200.000 người Ukraine đi sơ tán, trong đó số lượng lớn là phụ nữ, trẻ em và người già. Ba Lan lên kế hoạch để đón khoảng 1 triệu người Ukraine. Bên cạnh đó còn có Romania, Hungary, Slovakia và Moldova.
Một vấn đề đặt ra, các quốc gia Đông Âu này sẽ cần chuẩn bị nguồn tài chính, hạ tầng lớn là để hỗ trợ lượng người sơ tán đang gia tăng, đặc biệt trong thời tiết giá rét như hiện nay.
Châu Âu đã kích hoạt thỏa thuận ứng phó với khủng hoảng chính trị để hỗ trợ các nước thành viên xử lý vấn đề dòng người lánh nạn. Cụ thể là những hỗ trợ gì?
Ngày 28/2, một cuộc họp kỹ thuật của Hội đồng Tư pháp và Nội vụ châu Âu đã được thực hiện nhằm chi tiết hóa các giải pháp hỗ trợ nhân đạo, tiếp nhận người sơ tán từ Ukraine. Theo đó, các nước thành viên EU nhất trí cùng tiếp nhận một cách nhanh chóng và không quan liêu thủ tục giấy tờ với người Ukraine. Các tiêu chuẩn tối thiểu mà tất cả các nước EU phải đảm bảo khi tiếp nhận người Ukraine, gồm phải cấp cho họ giấy phép lao động, trợ cấp xã hội, chăm sóc y tế, giáo dục cho trẻ vị thành niên và trong một số điều kiện nhất định gồm cả khả năng đoàn tụ gia đình.
Các nước thành viên EU nhất trí cùng tiếp nhận một cách nhanh chóng và không quan liêu thủ tục giấy tờ với người Ukraine.
Theo dự kiến vào ngày 3/3 tới, EU tiếp tục họp bàn cho phép người Ukraine không phải làm thủ tục xin lánh nạn mà nhận được sự bảo hộ tạm thời ở EU trong tối đa 3 năm. Quy định này được EU lần đầu tiên áp dụng trong trường hợp có nhiều đơn xin bảo hộ tới mức quy trình thông thường có thể bị quá tải.
Ước tính có thể từ 1-7 triệu người Ukraine sơ tán sang các nước láng giềng như Ba Lan, Romania hay Slovakia, châu Âu có phương án gì?
Bên cạnh việc hỗ trợ tài chính, nhu yếu phẩm trực tiếp cho người sơ tán từ Ukranie thì EU cũng triển khai các biện pháp hỗ trợ khẩn cấp với các nước thành viên EU tiếp nhận người Ukraine gồm: Ba Lan, Hungary, Romania, Slovakia. Giới chức EU cũng tính đến khả năng hỗ trợ Moldova trong vấn đề này. Các biện pháp hỗ trợ cũng tập trung vào vấn đề quản lý khu vực biên giới, dự báo sớm các nguy cơ gây mất ổn định ở các nước thành viên EU tiếp nhận người Ukraine. Ngoài các nước láng giềng với Ukraine, một số thành viên EU như Hy Lạp tuyên bố sẵn sàng đón người dân Ukraine.
Theo thông báo ngày 24/2 của Thư ký báo chí Nhà Trắng, Mỹ cũng sẵn sàng tiếp nhận người Ukraine và đã chuẩn bị hỗ trợ các nước châu Âu tiếp giáp Ukraine.
Việc các quốc gia châu Âu rộng cửa tiếp nhận người Ukraine đi sơ tán không chỉ đảm bảo yếu tố nhân đạo, mà cũng là để đảm bảo an ninh quốc gia. Và vấn đề này sẽ tiếp tục cần sự phối hợp đồng bộ của nhiều quốc gia, khi số lượng người lánh nạn được dự báo tăng lên tới vài triệu người. Theo một số nguồn tin báo chí, EU dự định sẽ tăng chi phí hỗ trợ vốn dành cho người tị nạn vượt mức 1,2 tỷ USD.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!