Tuyên bố này được Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Công thương Nga Denis Manturov đưa ra hôm qua, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Ấn Độ. Động thái này được kỳ vọng sẽ giúp làm sâu sắc quan hệ thương mại song phương.
Phát biểu tại Đối thoại doanh nghiệp Ấn Độ - Nga ở thủ đô New Delhi, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Công thương Nga Manturov cho biết, cùng với Ủy ban Kinh tế Á-Âu, Nga mong muốn đẩy mạnh việc đàm phán một hiệp định thương mại tự do với Ấn Độ. Moscow quan tâm đến sự gia tăng chất lượng trong thương mại.
Ông Denis Manturov - Bộ trưởng Công thương Nga: "Chúng tôi đang thảo luận với Ấn Độ về một thỏa thuận thương mại tự do giữa hai quốc gia, đồng thời bảo vệ sự đầu tư lẫn nhau ở cả hai nước. Tôi chắc chắn rằng cơ chế này sẽ rất có lợi cho cả hai bên. Chúng tôi cũng rất chú trọng đến sự gia tăng chất lượng trong thương mại và hợp tác".
Theo ông Manturov, để bảo vệ các nguyên tắc thương mại tự do với các đối tác, Nga đã thực hiện một loạt các biện pháp hiệu quả, bao gồm các ưu đãi nhập khẩu và cơ chế đảm bảo các khoản đầu tư. Ông Manturov cũng nêu rõ, Ấn Độ có thể trở thành một trong những đối tác quan trọng trong khuôn khổ Hành lang vận tải quốc tế Bắc-Nam.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar nhận định, các doanh nghiệp trong nước có thể hưởng lợi từ công nghệ Nga và New Delhi đang nỗ lực giải quyết các vấn đề phát sinh do các lệnh trừng phạt.
Ông Subrahmanyam Jaishankar - Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ: "Phương tiện thanh toán, chứng nhận và hậu cần - đây là những vấn đề chính và tôi tin rằng có thể tìm ra giải pháp".
Hiện, Ấn Độ đang đặt mục tiêu thu hẹp thâm hụt thương mại ngày càng tăng với Nga. Trong khi đó, Nga cũng đang tìm cách tăng cường nhập khẩu máy móc của Ấn Độ nhằm cải thiện cán cân thương mại. Ngoài ra, Nga đang muốn nhập hơn 500 sản phẩm từ Ấn Độ để phục vụ các ngành sản xuất trong bối cảnh hàng loạt lệnh trừng phạt của phương Tây cản trở hoạt động của các ngành công nghiệp cốt lõi của Nga. Phía Nga đang đề xuất xem xét khả năng sử dụng rộng rãi đồng nội tệ của hai nước và tiền tệ của các nước thân thiện, điều này sẽ cho phép giảm thiểu chi phí và rủi ro tiền tệ.
Vì sao thỏa thuận thương mại tự do giữa Nga và Ấn Độ được ưu tiên đàm phán vào thời điểm này?
Theo giới phân tích, không thể không nhắc đến các vấn đề địa chính trị. Ấn Độ là một trong những quốc gia lớn nhất trên thế giới không tham gia các biện pháp trừng phạt chống lại Nga. Trong bối cảnh mới, giữa làn sóng cấm vận của phương Tây, Moscow đã nỗ lực tìm kiếm "quan hệ đối tác chiến lược đặc quyền" với New Delhi, bởi tin rằng sự hợp tác sâu sắc hơn với các nước lớn ở châu Á như Trung Quốc và Ấn Độ sẽ giúp Nga đạt được các mục tiêu chiến lược trong chính sách đối ngoại.
Nga chú trọng tăng kim ngạch thương mại song phương với Ấn Độ, thúc đẩy đầu tư và chia sẻ công nghệ, đảm bảo khả năng "chống lại các hành động phá hoại của các quốc gia không thân thiện". Kim ngạch thương mại giữa Nga và Ấn Độ đã tăng trưởng chưa từng có năm qua. Chỉ riêng nguồn cung dầu từ Nga sang Ấn Độ trong năm 2022 đã tăng 22 lần, báo chí Nga gọi đây là những cột mốc mới của tình hữu nghị dưới đòn trừng phạt.
Giới phân tích nhận định, trong bối cảnh quan hệ với Mỹ, phương Tây sẽ tiếp tục khó khăn liên quan cuộc xung đột Nga - Ukraine, Nga sẽ đẩy mạnh hơn nữa chính sách hướng Đông, với trọng tâm là tăng cường quan hệ với các trung tâm quyền lực và phát triển nằm trên lục địa Á - Âu, trong đó có Ấn Độ.
Ấn Độ kỳ vọng gì về hiệp định thương mại này?
Kim ngạch thương mại giữa Ấn Độ và Nga năm 2022 vừa rồi đã tăng gấp 4 lần so với 1 năm trước đó, khi Ấn Độ hiện trở thành một trong những nhà nhập khẩu dầu hàng đầu của Nga. Ấn Độ đang hướng đến Nga để giải bài toán an ninh năng lượng, nhưng Ấn Độ đang cho thấy họ đang kỳ vọng nhiều hơn thế. Nhập khẩu năng lượng từ Nga tăng vọt, với Ấn Độ thì cũng tốt, nhưng còn tốt hơn nếu cán cân thương mại vẫn được giữ cân bằng, tức là Ấn Độ còn mong muốn tăng xuất khẩu vào Nga.
FTA giữa Ấn Độ và Nga, với Ấn Độ chính để hỗ trợ điều này. Ngoài ra, đầu tư giữa Nga và Ấn Độ trước đây đặt ra đến năm 2025 là 30 tỷ USD, nhưng nay đã vượt rồi, tức là sức hút cho đầu tư của Nga vào Ấn Độ và ngược lại hiện là khá lớn. Sức hút này được cho càng nhận được cú hích sau các lệnh cấm vận của phương Tây nhằm vào Nga.
Một yếu tố cũng không thể không kể đến là về mặt địa chiến lược. New Delhi luôn mong muốn mối quan hệ giữa Nga - Ấn Độ làm sao phải cân bằng với mối quan hệ Nga - Trung Quốc. Thời gian qua, mối quan hệ Nga - Trung Quốc có chiều hướng ngày càng thắt chặt hơn, Ấn Độ được cho cũng không muốn chậm chân trong việc đẩy mạnh mối quan hệ với Nga.
Có thể thấy, mặc dù vẫn có những vướng mắc và khác biệt trong chính sách ngoại giao, như việc Ấn Độ tham gia "nhóm Bộ Tứ" với Mỹ, Australia và Nhật Bản, hay việc Nga xích lại gần Trung Quốc, song giữ gìn mối quan hệ song phương tốt đẹp là điều mà cả Nga và Ấn Độ đều chú trọng. Mối quan hệ cộng sinh này giúp Nga tránh được phần nào "cơn bão" trừng phạt và cô lập của phương Tây, đồng thời cũng giúp Ấn Độ giải được những bài toán khó về thiếu hụt năng lượng, lạm phát cao và nâng tầm ảnh hưởng của New Delhi trong vấn đề an ninh được quan tâm nhất hiện nay: xung đột Nga - Ukraine.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!