Theo ông Joe Sullivan, cựu cố vấn đặc biệt của Hội đồng Cố vấn kinh tế Nhà Trắng, đồng USD đang phải đối mặt với thách thức ngày càng tăng từ các nước BRICS do kế hoạch mở rộng của khối này và nỗ lực thúc đẩy việc sử dụng đồng tiền quốc gia trong thương mại giữa các nước thành viên.
Trong một bài viết trên tạp chí Chính sách đối ngoại xuất bản vào đầu tuần qua, ông Sullivan cho rằng BRICS có khả năng xoá bỏ sự thống trị của đồng USD trong thương mại toàn cầu.
BRICS hiện bao gồm các quốc gia thành viên Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, nhưng khối này sẽ kết nạp thêm Argentina, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Saudi Arabia và UAE vào tháng 1/2024. Theo ước tính, BRICS mở rộng mà ong Sullivan gọi là BRICS+ sẽ chiếm gần một nửa GDP toàn cầu vào năm 2040.
Ông Sullivan lưu ý rằng ba trong số các thành viên ban đầu của khối (Brazil, Trung Quốc và Nga) là những nhà xuất khẩu lớn kim loại quý và đất hiếm. Việc bổ sung Ai Cập, Ethiopia và Saudi Arabia, ba quốc gia nằm quanh kênh đào Suez, tuyến thương mại huyết mạch quan trọng, sẽ mang lại cho khối ảnh hưởng trên 12% thương mại toàn cầu.
Saudi Arabia, Iran và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, những nước xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch lớn, sẽ mang lại cho khối này tầm ảnh hưởng lớn hơn trên thị trường hàng hóa. Bên cạnh đó, Saudi Arabia sở hữu hơn 100 tỷ USD trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ, điều này "mở rộng đòn bẩy kinh tế của BRICS+ trong việc nắm giữ tài chính", ông Sullivan nói.
Trong khi đó, các nước BRICS cũng đang tích cực thúc đẩy việc sử dụng đồng tiền quốc gia trong thương mại song phương, thậm chí còn đưa ra tín hiệu về khả năng giới thiệu một loại tiền tệ thương mại chung của khối tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS vào tháng 8/2024. Mặc dù một loại tiền tệ như vậy vẫn đang trong quá trình phát triển nhưng ông Sullivan cho rằng BRICS+ có khả năng "lật đổ" sự thống trị của đồng USD (phi USD hóa) ngay cả khi chưa xuất hiện đồng tiền chung này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!