Người đứng đầu Lầu Năm Góc khẳng định, ông mong đợi các cuộc thảo luận với quan chức ba nước Gruzia, Ukraine và Romania để thực thi cam kết của Mỹ đối với một "châu Âu an toàn, ổn định và thịnh vượng".
Ông Lloyd Austin là người đứng đầu Lầu Năm Góc đầu tiên đến thăm Gruzia kể từ năm 2014. Một biên bản ghi nhớ giữa Mỹ và Gruzia về chương trình đào tạo và hợp tác quân sự mới đã được ký kết.
Ông Juansher Burchuladze - Bộ trưởng Quốc phòng Gruzia nói: "Chúng tôi đã ký kết một văn bản cực kì quan trọng, mang đến những điều kiện để củng cố khả năng phòng thủ, mức độ răn đe cao nhất và khả năng đáp ứng của Gruzia với các tiêu chuẩn của NATO".
Ông Lloyd Austin - Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: "Hôm nay, tôi vinh dự được cùng người đồng cấp Gruzia công bố Sáng kiến tăng cường khả năng răn đe và phòng thủ của Gruzia. Sáng kiến này sẽ đóng vai trò mấu chốt trong hợp tác an ninh giữa Bộ Quốc phòng hai nước và nó cũng đánh dấu một chương mới đầy hứng khởi trong hợp tác an ninh song phương".
Ông Lloyd Austin - Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ
Rời Gruzia, Ukraine và Romania là các chặng dừng chân tiếp theo của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ. Tại cả ba quốc gia thuộc khu vực Biển Đen này, Mỹ đều muốn mở rộng hỗ trợ quốc phòng.
Biển Đen là khu vực gắn với lợi ích địa chính trị đối với Mỹ. Chuyến công du ba nước Đông Nam Âu của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ trước khi tham dự Hội nghị Bộ trưởng NATO là một phần trong nỗ lực củng cố cam kết của Washington với khu vực này. Trong khi đó, NATO đang trong quá trình soạn thảo định hướng chiến lược tương lai bao gồm cả sự hiện diện ở biển Đen.
Những vấn đề trọng tâm của ông Austin trong chuyến đi lần này là gì?
Theo lịch trình được Bộ Quốc phòng Mỹ công bố, ông Austin sẽ thăm và làm việc với ba nước Đông Âu là Ukraine, Gruzia và Romania, đây là những nước trước đây chịu ảnh hưởng của Nga. Sau đó ông sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh của NATO tại Bỉ. Trước khi lên đường sang châu Âu, ông Austin đánh giá rằng, Ukraine và Gruzia đang có cánh cửa rộng mở đối với NATO và khuyến khích các nước này thực hiện những thay đổi cần thiết để trở thành thành viên của NATO. Còn lộ trình thì đến nay các bên chưa thông báo cụ thể.
Thông báo của Bộ Quốc phòng Mỹ gửi đi một thông điệp mạnh mẽ tới thế giới rằng, Mỹ sẽ rất quan tâm đến những gì đã và đang xảy ra tại khu vực biển Đen và sẽ cùng các nước này kiềm chế ảnh hưởng của Nga và rất có thể chuyến thăm lần này phía Mỹ sẽ đưa ra các cam kết hỗ trợ về quốc phòng cho hai nước này.
Từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nêu rõ chiến lược tập trung vào Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương, nhưng điều đó không có nghĩa là Mỹ sẽ coi nhẹ các vấn đề tại khu vực biển Đen. Nhiều lần tàu chiến của NATO đã tới biển Đen để thăm dò động thái của Nga và Mỹ sẽ thông qua các thành viên NATO tiếp tục gây sức ép với Nga. Đây sẽ là một trong những vấn đề mà ông Austin muốn mang đến tại hội nghị của NATO tại Bỉ.
Nga đang nỗ lực gia tăng ảnh hưởng và ngăn chặn sự mở rộng của liên minh Mỹ - châu Âu tại biển Đen
Nga trước mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương
Biển Đen vốn là khu vực nóng, đặc biệt là sau khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014. Tại đây, đã không ít lần xảy ra những thách thức giữa chiến hạm Nga và NATO. Trong những năm gần đây Nga đang nỗ lực gia tăng ảnh hưởng và ngăn chặn sự mở rộng của liên minh Mỹ - châu Âu tại khu vực này. Hiện phía Nga chưa đưa ra phản ứng chính thức với tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ trong chuyến thăm đến ba nước bên bờ biển Đen. Tuy nhiên, một số chuyên gia quân sự nhận định, không có gì đáng ngạc nhiên khi Mỹ mở cánh cửa NATO đối với Ukraine và Gruzia với những hứa hẹn hỗ trợ quân sự để gây áp lực lên khu vực biên giới Tây Nam của Nga.
Động thái mới đáng chú ý nhất của Nga là quyết định cắt đứt quan hệ với NATO. Ngày 18/10, Bộ Ngoại giao Nga đã thông báo đóng cửa phái bộ thường trực của mình tại NATO trong thời gian không xác định. Tuy nhiên, các nhà chức trách Nga cho biết, họ mong đợi có được một cuộc đối thoại bình đẳng và hợp tác với NATO.
Trong Chiến lược an ninh quốc gia mới, Mỹ xoay trục sang Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, song không vì thế mà Washington xem nhẹ các khu vực ảnh hưởng truyền thống như châu Âu - Đại Tây Dương. Vì ý nghĩa chiến lược về địa chính trị của biển Đen, Mỹ chắc chắn sẽ tiếp tục triển khai các sách lược nhằm gia tăng ảnh hưởng, duy trì sự hiện diện ở khu vực này để cạnh tranh với Nga. Có điều, nước Mỹ dưới thời Tổng thống Biden sẽ thực hiện chiến lược này thông qua sự phối hợp với các đồng minh và đối tác ở châu Âu, đặc biệt là các nước thành viên NATO.
Quan hệ Nga - NATO đang căng thẳng. Điện Kremlin cho rằng đang thiếu vắng sự đối thoại và quan hệ giữa hai bên. Trong cuộc họp của các Bộ trưởng Quốc phòng NATO tới đây, mối quan hệ với Nga nhiều khả năng sẽ được bàn luận kỹ lưỡng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!