Thông điệp của Chính phủ và giới chức Anh với người dân, đặc biệt là giới trẻ, đó là việc lạm dụng khí cười không chỉ gây nguy hiểm cho sức khỏe mà còn là bất hợp pháp.
Trước đó, lệnh cấm khí cười ban đầu do chính phủ của Thủ tướng Rishi Sunak đề xuất vào tháng 3 – một phần trong chiến dịch trấn áp nhắm vào hành vi gây mất trật tự, an ninh trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến vào năm tới.
Theo lệnh cấm được đưa ra, N2O sẽ được quy định là thuốc "loại C" và được phân loại vào loại thuốc "ít gây hại nhất" theo luật của Anh. Cá nhân phạm tội có thể đối mặt với án tù 2 năm, thậm chí lên tới 14 năm đối với những người buôn bán mặt hàng này.
Các cá nhân sử dụng trái phép khí N2O để kích thích hệ thần kinh có thể đối mặt với nhiều hình phạt, như phạt hành chính và bị ghi cảnh cáo trong lý lịch tư pháp. Những cá nhân tái phạm nghiêm trọng có thể phải chịu án tù giam. Mức phạt tối đa cho hoạt động sản xuất, xuất khẩu hoặc nhập khẩu loại khí này nhằm các mục đích trái pháp luật đã được tăng gấp đôi từ 7 lên 14 năm tù.
Lệnh cấm N2O không được áp dụng cho việc sử dụng hợp pháp bao gồm chăm sóc sức khỏe, nha khoa và trong các ngành công nghiệp khác. Chính phủ Anh cho hay, sẽ không cần giấy phép, nhưng người dùng sẽ cần chứng minh rằng họ "sở hữu hợp pháp" và không có ý định hít phải khí này.
Hiểm họa từ khí cười
Tại Anh, hiện tượng mua bán khí cười đóng chai đã nở rộ trong những thập kỷ gần đây, trong bối cảnh thanh thiếu niên Vương quốc Anh thường hít loại khí này để có những phút giây tiêu khiển. Lọ đựng khí cười bị vứt khắp các khu vực thành thị và ngoại ô nước Anh gây ra những hệ lụy về môi trường. Trong khi các bác sĩ cảnh báo, việc sử dụng khí cười trong thời gian dài cũng gây ra nhiều hệ lụy về sức khỏe.
Câu chuyện từ một chàng trai bị liệt sau khi sử dụng khí cười quá liều sẽ cho thấy những hệ lụy sâu sắc hơn về vấn đề này.
Chàng trai trẻ có biệt danh Musa này đã bị liệt sau khi sử dụng khí cười một thời gian dài và hiện đang được chăm sóc tại Bệnh viện Đại học ở Birmingham, Anh. Musa cho biết, anh có thể mua bóng cười từ các cửa hàng trong thành phố.
"Tôi bắt đầu hít bóng cười hàng ngày vì căng thẳng, đó là điều ngu ngốc nhất mà tôi từng làm. Hôm đó, tôi đã hít bóng cười và rồi vào nửa đêm, tôi đã bị ngã khi đang đi vệ sinh. Tôi đã không thể đứng dậy".
Được sử dụng như một loại thuốc giảm đau hoặc gây mê trong y học nhưng khi sử dụng thường xuyên, quá liều, nó có thể gây ra cảm giác châm chích ở đầu các chi và đi lại loạng choạng, rối loạn trí nhớ, giấc ngủ, nhịp tim, hạ huyết áp, thiếu máu lên não... và các vấn đề về hô hấp.
Theo Tiến sĩ David Nicholl - Chuyên gia tư vấn thần kinh học tại Bệnh viện Đại học Birmingham, Anh: "Tôi nghĩ cần phải có kiểm soát chuỗi cung ứng khí cười một cách chặt chẽ hơn".
Trở lại với Musa. Anh hy vọng thanh thiếu niên Anh sẽ nhìn nhận thực trạng sử dụng bóng cười một cách nghiêm túc hơn và tránh được kết cục như mình. "Sử dụng bóng cười sẽ khiến bạn trở thành một con nghiện. Tôi không thể hình dung mình trở thành thế này ở tuổi 20, tôi không biết mình sẽ sống ra sao nếu tương lai không thể đi lại đàng hoàng được nữa".
Trở ngại trong việc kiểm soát sử dụng khí cười
Các bác sĩ cho biết, những bệnh nhân sử dụng khí cười có cảm giác bị ngứa ran ở tay, chân hoặc đi lại khó khăn. Các nghiên cứu khoa học xác định khí cười là ma túy loại C, cùng với lá Khat.
Việc sử dụng thường xuyên loại khí này khiến con người bị thiếu vitamin B12, thiếu máu, gây tổn thương thần kinh, chấn thương cột sống. Truyền thông Anh đăng tải những chia sẻ về hậu quả của một số người dân từng sử dụng khí cười trong một năm cho thấy, họ có tình trạng tâm thần không bình thường và phải đưa đi cai nghiện.
Luật pháp Anh thực tế vốn cấm sử dụng khí cười cho mục đích không phải y tế. Các cơ quan của Chính phủ Anh cho biết, việc giới trẻ sử dụng loại khí này trong không gian công cộng quá lâu đã tạo ra hành vi chống đối xã hội, gây rối cộng đồng, cấu thành hành vi phạm tội.
Tuy nhiên, hiệu quả xử phạt của các chế tài gặp thách thức khi các nhà chức trách phải xác định người dùng có được phép hay không và loại khí này tồn tại trong cơ thể trong một thời gian ngắn sau khi sử dụng.
Rõ ràng những hệ lụy sức khỏe, các tác động đời sống của khí cười là điều rất rõ ràng. Nhưng, các chuyên gia còn cảnh báo, khí cười cũng có những tác động đến khí hậu và nhấn mạnh - đây không phải là câu chuyện đùa. Khí N2O có khả năng làm ấm gần gấp 300 lần so với khí CO2 (carbon dioxide). Hơn nữa, loại khí này tồn tại trong khí quyển trung bình 114 năm, nơi nó có thể chuyển đổi thành oxit nitơ làm suy giảm tầng ozone tầng bình lưu và khiến trái đất phải hứng chịu nhiều bức xạ mặt trời hơn, từ đó gây thiệt hại cho mùa màng và sức khỏe con người.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!