Cá hồi trong một trang trại nuôi cá ở Na Uy. (Ảnh: Bluegreen Pictures/Alamy)
Hãng thủy sản toàn cầu Mowi đang treo thưởng cho ngư dân bắt lại số cá hồi nuôi trốn thoát khỏi một trang trại ngoài khơi Na Uy. Vụ việc được các nhà bảo vệ môi trường đánh giá là "thảm họa đối với cá hồi hoang dã".
Mowi, nhà sản xuất cá hồi nuôi lớn nhất thế giới, cho biết khoảng 27.000 con cá hồi - chiếm 1/4 tổng số 105.000 con tại một lồng nuôi ngoài khơi Troms, tây bắc Na Uy - đã thoát ra ngoài do ảnh hưởng của thời tiết xấu. Công ty này đang treo thưởng 500 kroner (khoảng 1,1 triệu VND) cho mỗi con cá hồi bị bắt lại.
Vụ việc được Mowi báo cáo với Cục Thủy sản Na Uy vào ngày 11/2, sau khi công ty phát hiện một phần vòng bảo vệ bên ngoài của lồng nuôi tại cơ sở Storvika V, thuộc khu vực Dyrøy, bị hư hại trong điều kiện thời tiết xấu. Cá hồi trốn thoát có trọng lượng trung bình 5,5 kg mỗi con.
Ngay sau đó, giới chức Na Uy đã đến kiểm tra hiện trường và yêu cầu Mowi mở rộng phạm vi truy bắt cá vượt ra ngoài khu vực 500 mét xung quanh trang trại, do lo ngại quy mô vụ trốn thoát quá lớn.
Mối đe dọa với cá hồi hoang dã
Theo các nhà bảo vệ môi trường, cá hồi nuôi thoát ra ngoài gây ra những vấn đề nghiêm trọng đối với hệ sinh thái. Chúng có thể làm giảm đa dạng di truyền của cá hồi hoang dã, gia tăng nguy cơ lây nhiễm ký sinh trùng như rận biển, và cạnh tranh nguồn sống tại các khu vực sinh sản.
Na Uy là nước xuất khẩu 1,2 triệu tấn cá hồi nuôi mỗi năm. Tuy nhiên, số lượng cá hồi hoang dã tại đây đã giảm xuống mức thấp kỷ lục vào mùa hè năm 2024, buộc chính phủ phải đóng cửa 33 con sông đối với hoạt động đánh bắt cá hồi. Mùa hè năm 2025, Na Uy đã đề xuất đóng cửa thêm 42 con sông và 3 vịnh hẹp để bảo vệ loài cá này.
Pål Mugaas, phát ngôn viên của tổ chức bảo vệ cá hồi hoang dã Na Uy Norske Lakseelver, cảnh báo: "Việc 27.000 con cá hồi nuôi trốn thoát là một thảm họa đối với cá hồi hoang dã. Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng cá lai giữa cá hồi hoang dã và cá hồi nuôi có tỷ lệ sống sót rất thấp trong môi trường tự nhiên".
Ủy ban Cố vấn Khoa học Na Uy về cá hồi Đại Tây Dương cũng xếp cá hồi nuôi trốn thoát vào danh sách các mối đe dọa lớn nhất đối với cá hồi hoang dã. Hiện có khoảng 2/3 số cá hồi Đại Tây Dương tại Na Uy đã bị ảnh hưởng về mặt di truyền do sự giao phối với cá hồi nuôi.
Bất chấp những cảnh báo từ các chuyên gia, Bộ trưởng Môi trường Na Uy Andreas Bjelland Eriksen đã bác bỏ đề xuất cấm nuôi cá hồi trong lồng mở trên biển. Thay vào đó, ông cam kết tìm kiếm "một mức độ ô nhiễm chấp nhận được" đối với quần thể cá hồi hoang dã.
Phát ngôn viên của Mowi, ông Ola Helge Hjetland, thừa nhận: "Đây là sự cố nghiêm trọng và không nên xảy ra". Hiện công ty đang nỗ lực hợp tác với chính quyền để giảm thiểu hậu quả của vụ việc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!