Đây là chuyến thăm cấp Nhà nước Trung Quốc đầu tiên của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trên cương vị Chủ tịch nước và là chuyến thăm cấp Nhà nước Trung Quốc đầu tiên của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam sau khi Trung Quốc có Ban lãnh đạo mới. Chuyến thăm này nhằm tiếp tục củng cố, tăng cường sự tin cậy chính trị, đưa mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc đi vào thực chất, cân bằng lợi ích cho mỗi bên, vì sự ổn định chung trong khu vực.
‘ Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (Ảnh: TTXVN)
Thời gian qua, Việt Nam - Trung Quốc tiếp tục duy trì các cuộc giao lưu và tiếp xúc cấp cao. Tháng 3/2013, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng có cuộc điện đàm với Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình, hai bên đã đạt được nhận thức chung quan trọng trong việc củng cố và phát triển hơn nữa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung. Tháng 5/2013, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã đến Bắc Kinh để chủ trì phiên họp lần thứ 6 Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương. Giao lưu trao đổi giữa các Bộ, ngành, địa phương diễn ra nhộn nhịp với hơn 250 cuộc gặp trong năm 2012.
Tuy quan điểm vẫn còn khác biệt lớn, nhưng hai nước đã có những bước đi tích cực để vấn đề biển Đông không ảnh hưởng đến đại cục quan hệ giữa hai nước.
Ông Nguyễn Văn Thơ, Đại sứ nước CHXHCN Việt Nam tại CHND Trung Hoa cho biết: "Lãnh đạo cấp cao hai nước đã đạt được thỏa thuận về các nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển trên cơ sở kiên trì thông qua hiệp thương hữu nghị, trao đổi thẳng thắn bình đẳng, tôn trọng lợi ích của nhau và tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982, nghiêm chỉnh tuân thủ DOC và tiến tới COC".
Ông Trương Uẩn Lĩnh, Chủ nhiệm Sở nghiên cứu Quốc tế, Viện khoa học xã hội Trung Quốc nói: “Tranh chấp trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc là nhiều nhất và có thể nói là nghiêm trọng nhất, nhưng khi tình hình căng thẳng lãnh đạo hai nước đều tìm cách hạ nhiệt để tiếp tục phát triển quan hệ giữa hai nước. Nhờ đạt được nhận thức chung về chính trị cấp cao như vậy, do đó tình hình tranh chấp hai nước là tương đối ổn định”.
Quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước tiếp tục đà phát triển nhanh chóng. Trung Quốc liên tục là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam từ năm 2004 đến nay. Kim ngạch thương mại hai chiều đạt 41,18 tỷ USD năm 2012 và hai bên đang hướng tới mục tiêu 60 tỷ USD vào năm 2015, một vấn đề cần được hai bên quan tâm xử lý đó là Việt Nam đang chịu nhập siêu lớn. Các doanh nghiệp Trung Quốc cho đến nay đã đầu tư hơn 900 dự án tại Việt Nam với số vốn đăng ký đạt 4,77 tỷ USD, đứng thứ 13/94 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam. Tuy nhiên, có thể nói đầu tư của Trung Quốc tại Việt nam vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng, nhất là tiềm năng về công nghệ cao, hiện đại của Trung Quốc.
Ông Từ Ninh Ninh, Phó Tổng thư ký Hội đồng thương mại Trung Quốc – ASEAN chia sẻ: “Việt Nam có ưu thế là điểm đến đầu tiên của các doanh nghiệp Trung Quốc khi đầu tư vào ASEAN. Các doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng quan tâm đến Việt Nam không chỉ do lao động rẻ, mà do triển vọng kinh tế của Việt Nam và một số hiệp định thương mại giữa ASEAN và các đối tác. Doanh nghiệp hy vọng có thể thông qua Việt Nam để thâm nhập các thị trường thế giới rộng lớn hơn. Tôi tin rằng, tiềm năng hợp tác kinh tế giữa Trung Quốc và Việt Nam là rất lớn và triển vọng là rất tươi sáng”.
Chuyến thăm Trung Quốc của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang diễn ra vào thời điểm hơn bao giờ hết, hai nước đều cần môi trường quốc tế và khu vực ổn định, hòa bình để tập trung phát triển:
Ông Nguyễn Văn Thơ, Đại sứ nước CHXHCN Việt Nam tại CHND Trung Hoa cho biết: "Chuyến thăm sẽ là dịp quan trọng để lãnh đạo cấp cao hai bên đánh giá lại quan hệ hợp tác thời gian qua và đề ra các định hướng lớn và cụ thể thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển lên một bước mới trong thời gian tới. Đồng thời cũng là dịp để hai bên có thể trao đổi thẳng thắng, chân thành nhằm xử lý thỏa đáng các vấn đề còn tồn tại giữa hai nước".
Trong chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, dự kiến hai bên sẽ ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là Chương trình hành động về việc triển khai quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc.
Quan hệ Việt Nam và Trung Quốc đã trải qua nhiều thăng trầm, nhưng hợp tác và hữu nghị vẫn là dòng chảy chính trong quan hệ giữa hai nước. Và chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang vào ngày mai sẽ góp phần tạo xung lực mới cho quan hệ Việt - Trung phát triển ổn định, hiểu quả và thực chất hơn vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và thế giới.