Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh. (Ảnh: NLĐ)
Chiều 20/11, Tòa án nhân dân TP Hồ Chí Minh tiếp tục phiên xét xử sơ thẩm vụ án xảy ra tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (Công ty Xuyên Việt Oil) cùng nhiều tổ chức liên quan, với phần xét hỏi của Hội đồng xét xử với các bị cáo.
Trong vụ án này, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (cựu Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil) được xác định có vai trò cầm đầu, chủ mưu, bị truy tố về hai tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử
Khai nhận tại tòa, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh thừa nhận tất cả hành vi phạm tội như cáo trạng đã nêu và cho biết bản thân là người toàn quyền quyết định tại Công ty Xuyên Việt Oil; toàn bộ hoạt động, ký báo cáo... tại công ty đều do bị cáo chỉ đạo.
Đối với số tiền thuế bảo vệ môi trường 1.244 tỷ đồng, Hạnh khai do thời điểm dịch COVID-19, giá xăng dầu biến động nên việc kinh doanh của Công ty Xuyên Việt Oil bị thua lỗ lũy kế hơn 1.100 tỷ đồng nên bị cáo đã không nộp lại số tiền thuế này mà sử dụng để bù đắp tài chính cho công ty.
Bên cạnh đó, bị cáo Hạnh khai nhận đã tuyển dụng và bổ nhiệm nhiều nhân sự cấp cao vào Công ty Xuyên Việt Oil dựa trên sự quen biết, tin tưởng thay vì năng lực chuyên môn. Trong đó, cựu Phó Giám đốc Nguyễn Thị Như Phương không có kinh nghiệm và hiểu biết về pháp luật nhưng vẫn được giao quản lý công ty. Việc của Phương là ký các báo cáo thuộc quỹ, tài chính của công ty.
Do Hạnh hay đi công tác xa nên Phương thay bị cáo ký các văn bản, giấy tờ, nhưng theo Hạnh, bị cáo Phương không hiểu những hoạt động của công ty. Tương tự, bị cáo Đinh Tiến Dũng làm kế toán trưởng của công ty nhưng thỉnh thoảng mới tới công ty làm việc; một tháng chỉ tới khoảng 2 - 3 lần để coi số liệu.
Bị cáo Nguyễn Tuấn Long là Trưởng phòng Kinh doanh, nhưng cũng chỉ bán hàng, còn nhập hàng do Mai Thị Hồng Hạnh phụ trách. Hạnh khai việc bổ nhiệm hai bị cáo này được Hạnh thực hiện "theo cảm tính."
Mai Thị Hồng Hạnh thừa nhận bản thân đã sai, nhận thức hành vi của mình và rất ăn năn hối cải. Hạnh xin Hội đồng Xét xử cho bị cáo cơ hội để khắc phục hậu quả. Bị cáo đồng ý sử dụng các tài sản không liên quan đến vụ án và vận động người thân để nộp khắc phục hậu quả.
Bị cáo cho biết, Công ty Xuyên Việt Oil hiện có một số tài sản đứng tên doanh nghiệp, cùng với tài sản cá nhân và tài sản nhờ người quen đứng tên có thể dùng để bù đắp tổn thất.
Liên quan đến hành vi vi phạm quy định về trích lập, quản lý và sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, bị cáo Nguyễn Thị Như Phương khai, công việc của bị cáo tại Công ty Xuyên Việt Oil chỉ quản lý, thủ quỹ, theo dõi tài khoản công ty chứ không nắm được thông tin về quỹ này, cũng không phải phó giám đốc quản lý tài chính như chức danh trên giấy tờ thể hiện. Phương cho biết Công ty Xuyên Việt Oil là công ty gia đình nên bị cáo chỉ làm theo chỉ đạo của Mai Thị Hồng Hạnh, các phó giám đốc khác trong công ty cũng làm như bị cáo.
Bị cáo Nguyễn Thị Như Phương trình bày, bản thân từ quê lên, kiến thức hiểu biết còn hạn chế, còn quá trẻ, kinh nghiệm chưa có. Trong quá trinh làm việc tại Công ty Xuyên Việt Oil, Phương được Mai Thị Hồng Hạnh chỉ đạo ký vào 18 báo cáo.
Quá trình làm việc, Phương không biểu bản chất cụ thể của những báo cáo này. Bị cáo chỉ làm công ăn lương theo tháng chứ không hưởng lợi gì thêm từ việc ký vào các báo cáo này. Chỉ đến khi làm việc với Cơ quan cảnh sát điều tra thì bị cáo mới nhận ra sai phạm của mình.
Bị cáo Nguyễn Thị Như Phương. (Ảnh: NLĐ)
Trả lời câu hỏi của chủ tọa phiên tòa vì sao tài khoản công ty chỉ có vài triệu nhưng lại ký báo cáo cho Bộ Công Thương số tiền lên đến 219 tỷ đồng, Nguyễn Thị Như Phương khai không hiểu bản chất của những con số trong báo cáo đó, chỉ biết ký theo chỉ đạo. Bị cáo bày tỏ sự ăn năn, hối lỗi và khẳng định đã thành khẩn khai báo suốt quá trình điều tra.
Bị cáo mong Hội đồng Xét xử xem xét cho bị cáo được hưởng chính sách khoan hồng để có cơ hội sửa chữa sai lầm. Bị cáo Nguyễn Lộc An (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương) xác nhận lời khai của bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh về số tiền 921 triệu đồng đã nhận từ bị cáo Hạnh là chính xác.
Bị cáo An cho biết bản thân đã nhận tiền từ bị cáo Hạnh 3 lần nhưng trong tờ khai trước đó ghi nhầm thành 4 lần. Đến nay, bị cáo đã nộp khắc phục 100 triệu đồng. Nguyễn Lộc An khai, khoảng tháng 3/2016, An gặp bị cáo Hạnh khi còn đang là Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, phụ trách mảng cấp giấy phép tại Khách sạn Victory, số 14 Võ Văn Tần, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh.
Hạnh đề nghị An giúp đỡ cấp Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu cho Công ty Xuyên Việt Oil, trong khi Công ty còn thiếu một số điều kiện để được cấp phép (chưa đủ điều kiện về hệ thống phân phối xăng dầu), kèm theo đó là một số tiền mà theo lời Hạnh là "chút quà gửi cho các cháu." Lúc này, bị cáo An nghĩ đây là "điều bình thường" vì khi đó bị cáo vừa tư vấn cho Hạnh về thủ tục cấp giấy chứng nhận. Khi mở ra, bị cáo An mới biết trong phong bì có 50 triệu đồng.
Theo bị cáo Nguyễn Lộc An, ban đầu, Mai Thị Hồng Hạnh rất nghiêm túc trong việc tuân thủ các quy định về Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. Tuy nhiên, sau giai đoạn khó khăn do đại dịch COVID-19, tình hình kinh doanh gặp trở ngại, dẫn đến Hạnh có những hành vi sai phạm.
Cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải bị đưa ra xét xử về tội "Nhận hối lộ" với cáo buộc nhận của bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh 50.000 USD. Tại tòa, Đỗ Thắng Hải thừa nhận hành vi như cáo trạng quy kết.
Đỗ Thắng Hải khai, bản thân chỉ làm việc theo chức năng, nhiệm vụ, không tác động và không đòi hỏi lợi ích vật chất từ phía Công ty Xuyên Việt Oil. Việc ký cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu cho Công ty Xuyên Việt Oil là làm đúng thẩm quyền và không chỉ đạo cấp dưới làm sai.
Sau khi Công ty Xuyên Việt Oil được cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu, trong một lần bị cáo Đỗ Thắng Hải vào Thành phố Hồ Chí Minh công tác, Mai Thị Hồng Hạnh đã xin gặp Hải khoảng 5 phút.
Khi cuộc gặp kết thúc thì mới thấy có 1 túi quà. Hải cho biết lúc đầu không để ý, đến sau này mở ra xem bị cáo mới biết có tiền. Hải trình bày việc nhận tiền từ Hạnh là "sai lầm lớn nhất cuộc đời" của bị cáo. Đến nay, gia đình Hải đã khắc phục toàn bộ số tiền nhận hối lộ nên bị cáo xin Hội đồng Xét xử xem xét khoan hồng, giảm nhẹ hình phạt.
22 lần đưa hối lộ, tổng số tiền 31 tỷ đồng
Theo cáo trạng, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, được giao cho các thương nhân đầu mối xăng dầu quản lý. Lợi dụng việc được Nhà nước giao thu hộ và quản lý, sử dụng tiền thuộc Quỹ Bình ổn giá xăng dầu tại Công ty Xuyên Việt Oil, Mai Thị Hồng Hạnh đã chỉ đạo bị cáo Nguyễn Thị Như Phương (cựu Phó Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil, chịu trách nhiệm theo dõi tài khoản của công ty) không trích lập Quỹ đầy đủ, không thực hiện chuyển tiền Quỹ vào tài khoản Công ty Xuyên Việt Oil theo quy định mà chuyển tiền từ Công ty Xuyên Việt Oil vào tài khoản cá nhân của Hạnh, để Hạnh sử dụng vào mục đích cá nhân, gây thất thoát 219 tỷ đồng.
Các bị cáo tại phiên tòa. (Ảnh: TTXVN)
Vì hành vi của Mai Thị Hồng Hạnh, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu có số dư không đúng theo quy định, gây thất thoát tài sản Nhà nước. Đồng thời, Công ty Xuyên Việt Oil báo cáo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương không đúng số dư thực tế Quỹ.
Trong khoảng thời gian từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, Mai Thị Hồng Hạnh không nộp 1.244 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường mà Công ty Xuyên Việt Oil đã thu từ người tiêu dùng vào ngân sách Nhà nước mà lại chuyển vào tài khoản cá nhân của Hạnh.
Ngoài ra, vào tháng 6/2021, giấy phép xuất nhập khẩu xăng dầu của Bộ Công Thương cấp cho Công ty Xuyên Việt Oil chuẩn bị hết hạn nhưng công ty không đủ điều kiện để được cấp lại, Hạnh chỉ đạo bị cáo Nguyễn Văn Thắng (cựu Phó Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil - Chi nhánh Hà Nội) liên hệ và chuẩn bị tiền đưa hối lộ cho cán bộ, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước (TTTN), Bộ Công Thương, để xin cấp giấy phép.
Để Công ty Xuyên Việt Oil được Bộ Công Thương cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu vào các năm 2016, năm 2021, bỏ qua lỗi vi phạm trong quá trình kiểm tra và giám sát Quỹ BOG và được nhiều ưu đãi khác, bà Hạnh đưa hối lộ 22 lần, tổng số 31 tỷ đồng cho các bị cáo: Nguyễn Lộc An, Đỗ Thắng Hải, Trần Duy Đông, Hoàng Anh Tuấn, Phan Kiến Anh, Đặng Công Khôi, Lê Duy Minh và Lê Đức Thọ.
Thông qua Nguyễn Lộc An (Vụ phó TTTN) giới thiệu, Hạnh liên lạc nhờ ông Đỗ Thắng Hải (Thứ trưởng Công Thương, phụ trách Vụ TTTN) giúp đỡ. Ông Hải đồng ý và đề nghị liên hệ với Hoàng Anh Tuấn (Vụ phó TTTN) để được "hướng dẫn" cụ thể. Qua trao đổi, bà Hạnh hứa với ông Tuấn gửi chi phí cho việc cấp giấy phép là 300.000 USD.
Thực hiện chỉ đạo của Hạnh, ngày 17/6/2021, Đồng Xuân Dũng (lái xe cho Hạnh tại Hà Nội) đã đưa 10.000 USD cho Nguyễn Văn Thắng để đi gặp gỡ, đưa "quà" cho ông Tuấn. Phó Giám đốc chi nhánh Hà Nội đã thành công đưa hối lộ 5.000 USD, phần còn lại đưa vào quỹ công ty tại chi nhánh Hà Nội.
Sau khi đã hoàn tất thủ tục cấp phép, theo chỉ đạo của Hạnh, Thắng nhận 300.000 USD mang đến trụ sở Bộ Công Thương để đưa cho Tuấn. Tuy nhiên, trên đường đi lên Vụ TTTN ở tầng 6, Thắng đã lấy một cọc tiền 5 xấp (50.000 USD) bỏ vào túi xách tay cá nhân.
Đến khu vực làm việc của Vụ TTTN, Thắng được ông Tuấn đưa vào phòng làm việc của Vụ trưởng Trần Duy Đông. Thắng nói "dịch Covid nên chị Hạnh không ra Hà Nội được, chị Hạnh có gửi quà cho các anh" và để lại túi đựng 250.000 USD. Đông giữ lại 120.000 USD, phần còn lại đưa cho Tuấn.
Đến ngày 12/11/2021, Đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương do ông Tuấn làm Trưởng đoàn đã đi kiểm tra điều kiện cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu của Công ty Xuyên Việt Oil. Khi đưa Đoàn đi kiểm tra cây xăng của công ty này trên đường Lũy Bán Bích, quận Tân Phú (TP Hồ Chí Minh), trên ô tô về nhà nghỉ, Thắng đã đưa cho ông Tuấn 10.000 USD.
Do đó, mặc dù không thực hiện việc kiểm tra thực tế đầy đủ các đại lý bán lẻ, cầu cảng, kho tiếp nhận xăng dầu mà Công ty Xuyên Việt Oil kê khai trong hồ sơ đề nghị cấp phép, nhưng ông Tuấn vẫn ký biên bản xác nhận: "Qua kiểm tra hồ sơ gốc và kiểm tra thực tế điều kiện kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu của Công ty Xuyên Việt Oil, Đoàn kiểm tra nhận thấy công ty cơ bản đáp ứng các điều kiện để được cấp lại giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu theo quy định tại Nghị định 08 của Chính phủ".
Ngày 19/11/2021, trên cơ sở đề xuất của Tuấn, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đã ký ban hành giấy phép kinh doanh xăng dầu cho Xuyên Việt Oil. Sau đó, bà Hạnh đã trực tiếp đến phòng làm việc của ông Hải tặng "gói quà" 50.000 USD.
Còn ông Lê Đức Thọ, cựu Bí thư Bến Tre, cựu Chủ tịch HĐQT Vietinbank; bị truy tố hai tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi và Nhận hối lộ.
Cụ thể, trong việc Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn tại Vietinbank, xin cấp giới hạn tín dụng 5.000 tỷ đồng và kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 1/2020, ông Thọ đã hai lần nhận hối lộ, tổng 600.000 USD (tương đương 13,8 tỷ đồng) của Mai Thị Hồng Hạnh.
Cuối năm 2021, khi làm Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, ông Thọ còn bị cáo buộc đã lợi dụng chức vụ quyền hạn thời điểm đó và nguyên chủ tịch HĐQT Vietinbank để tác động, gây ảnh hưởng đến Giám đốc chi nhánh Bến Tre cho Công ty Xuyên Việt Oil được vay vốn thuận lợi, với hạn mức tín dụng 400 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi và tỷ lệ tín chấp khoản vay là 40%.
Theo cơ quan công tố, ông Thọ nhiều lần nhận tiền, tài sản có giá trị từ bà Mai Thị Hồng Hạnh, gồm 200.000 USD (4,5 tỷ đồng); một bộ golf (trị giá 1,1 tỷ đồng); một đồng hồ Patek Philippe (trị giá 421.000 USD - tương đương 9,855 tỷ đồng); một ô tô hiệu Mercedes Benz S450 (trị giá 6,669 tỷ đồng).
Trong quá trình điều tra, ông Thọ đã tác động gia đình nộp lại 16,7 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Ông được Viện kiểm sát nhân dân Tối cao ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, có nhiều đóng góp cho xã hội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!