Bà Trương Mỹ Lan trong phiên xét xử giai đoạn 1 của vụ án Vạn Thịnh Phát. (Ảnh: PLO)
Sáng 4/11, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đưa ra xét xử phúc thẩm đại án Vạn Thịnh Phát, giai đoạn 1. Phiên tòa do Thẩm phán Huỳnh Thanh Duyên làm Chủ tọa, dự kiến kết thúc vào ngày 25/11.
Phiên tòa phúc thẩm được mở do có 48 bị cáo kháng cáo bản án sơ thẩm trước đó. Đáng chú ý, bị cáo Trương Mỹ Lan, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đã nộp đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm. Trước đó, bà Lan bị tuyên án tử hình về các tội: Tham ô tài sản, Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Các bị cáo còn lại kháng cáo với mong muốn được giảm nhẹ hình phạt. Trong đó, có bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II, Ngân hàng Nhà nước), người bị kết án chung thân về tội "Nhận hối lộ" sau khi nhận 5,2 triệu USD từ bà Lan để che giấu tình trạng tài chính yếu kém và các sai phạm nghiêm trọng trong cấp tín dụng của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB), giúp ngân hàng này tiếp tục tái cơ cấu và huy động vốn từ các tổ chức, người dân.
Tại bản án sơ thẩm, bị cáo Nguyễn Cao Trí (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Văn Lang) bị tuyên án 8 năm tù về tội "Lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" và yêu cầu thu hồi 1.000 tỷ đồng cho bà Lan.
Các cựu lãnh đạo SCB gồm: Bùi Anh Dũng, Tạ Chiêu Trung, Võ Tấn Hoàng Văn, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung, Hồ Bửu Phương, Nguyễn Phương Anh, cùng với người thân của bà Lan là Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) và Trương Huệ Vân (cháu gái bà Lan), cũng đều xin giảm nhẹ án.
Ngoài ra, phía bị hại là Ngân hàng SCB cũng kháng cáo đề nghị xem xét toàn bộ nội dung bản án sơ thẩm về trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, xử lý tài sản kê biên, phong tỏa.
Phía người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Công ty cổ phần Quốc Cường Gia Lai cũng kháng cáo đề nghị xem xét việc công ty chỉ phải trả số tiền tương đương hơn 1.441 tỷ đồng cho bị cáo Lan, khấu trừ 130 tỷ đồng mà công ty đã chuyển cho Công ty Cổ phần chứng khoán Tân Việt; đề nghị xem xét trả lại 6 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một người liên quan khác là Công ty Cổ phần T&H Hạ Long và Công ty Âu Lạc Quảng Ninh kháng cáo đề nghị xem xét hủy bỏ các thỏa thuận khung đã ký kết, giải tỏa kê biên, trả lại cổ phần, bất động sản của công ty đang bị kê biên sau khi hoàn trả lại số tiền hơn 6.095 tỷ đồng.
Trước đó, TAND TP Hồ Chí Minh đã tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, tử hình về tội tham ô tài sản; 20 năm tù về tội đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt chung là tử hình.
Về trách nhiệm dân sự, bản án sơ thẩm buộc bị cáo Trương Mỹ Lan phải bồi thường cho SCB dư nợ của 1.243 khoản vay là 677.000 tỷ đồng.
Không chấp nhận bản án này, bà Lan kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm và có đơn miễn án phí (gần 674 tỷ đồng). Bà Trương Mỹ Lan cho rằng mức án tử hình là quá nghiêm khắc và đề nghị xem xét lại một số nội dung có liên quan.
Theo nội dung vụ án, từ năm 2012 đến tháng 10/2022, bà Trương Mỹ Lan đã thâu tóm, nắm giữ từ 85 - 91,5% cổ phần SCB. Từ đó, bị can trở thành cổ đông có "quyền lực" để chỉ đạo, điều hành, thao túng toàn bộ hoạt động của SCB, phục vụ cho các mục đích khác nhau của mình.
Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và đồng phạm bị cáo buộc đã thực hiện chuỗi hành vi gồm: tuyển chọn, bố trí nhân sự thân tín của mình vào các vị trí chủ chốt tại SCB; thành lập một số đơn vị thuộc SCB chuyên trách cho vay, giải ngân theo yêu cầu của Trương Mỹ Lan; thành lập, sử dụng hàng nghìn công ty "ma", thuê nhiều cá nhân; câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan để thực hiện tội phạm.
Bên cạnh đó, Trương Mỹ Lan và đồng phạm thông đồng với nhiều công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản bảo đảm; tạo lập số lượng rất lớn hồ sơ vay vốn khống để rút tiền từ SCB; lập phương án rút tiền, "cắt đứt" dòng tiền sau giải ngân; bán nợ xấu, bán các khoản cấp tín dụng trả chậm để giảm dư nợ tín dụng, giảm nợ xấu, để che giấu sai phạm; mua chuộc, tác động người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan Nhà nước làm trái công vụ.
Từ đó, Trương Mỹ Lan và đồng phạm, với những vị trí, vai trò khác nhau, thực hiện nhiều tội phạm xâm phạm về sở hữu, xâm phạm hoạt động của Ngân hàng, hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước.
Trong đó, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xác định nhiều hành vi được thực hiện dưới dạng đồng phạm có tổ chức với thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, chiếm đoạt và gây thiệt hại số tiền đặc biệt lớn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!