Tòa đã tuyên phạt nhóm bị cáo nguyên là cán bộ huyện Gia Lâm gồm: Lương Văn Thành (sinh năm 1957, cựu Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Gia Lâm) 4 năm 6 tháng tù; Lý Duy Khoa (sinh năm 1989, cựu cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Gia Lâm) và Phan Thế Long (sinh năm 1976, cựu cán bộ địa chính thị trấn Trâu Quỳ) cùng lĩnh 4 năm tù; Nguyễn Bá Hoán (sinh năm 1973, cựu Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm) 3 năm 6 tháng tù về cùng tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Riêng bị cáo Nguyễn Ngọc Thuần (sinh năm 1963, cựu Phó Chủ tịch UBND huyện, cựu Trưởng ban Dân vận Huyện ủy Gia Lâm) bị phạt 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Ngoài ra, Tòa còn tuyên phạt bị cáo Hoàng Văn Thành (sinh năm 1956, trú tại phường Việt Hưng, quận Long Biên, Hà Nội) 17 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", 9 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", tổng hợp hình phạt chung đối với bị cáo Thành là 26 năm tù. Bị cáo Nguyễn Quang Hải (sinh năm 1954, trú tại phường Ngọc Lâm, quận Long Biên, Hà Nội) 4 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Bản án sơ thẩm xác định cáo trạng truy tố Hoàng Văn Thành và đồng phạm về các tội danh nêu trên là không oan, đúng người, đúng tội và đúng pháp luật. Hành vi của các bị cáo đã gây nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến tài sản thuộc sở hữu của người khác, xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quản lý Nhà nước. Sai phạm của Hoàng Văn Thành và đồng phạm còn gây mất an ninh trật tự, gây hoang mang trong dư luận xã hội tại địa phương.
Hội đồng xét xử cũng đã xem xét việc các bị cáo khai báo thành khẩn, chủ động nộp tiền để khắc phục hậu quả, phạm tội lần đầu... để cân nhắc giảm nhẹ hình phạt. Trong đó, bị cáo Nguyễn Ngọc Thuần do tin tưởng cấp dưới nên ký 26 quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng các khu đất và miễn giảm tiền sử dụng đất, gây thiệt hại cho nhà nước. Xét bị cáo Thuần chưa có tiền án tiền sự, tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả nên được Tòa cân nhắc giảm nhẹ mức án tù.
Theo cáo trạng, năm 2011, Hoàng Văn Thành và Ngô Thị Thanh Thủy (đã mất năm 2021) góp tiền mua 9 thửa đất nông nghiệp, diện tích 5.233 m2 ở tổ dân phố Cửu Việt, thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
Đến năm 2015, 2016, Thành và Thủy nhờ người đứng tên nhận ủy quyền định đoạt các thửa đất trên và xin tách thành 29 thửa đất nông nghiệp. Sau đó, Thành bán cho Nguyễn Quang Hải 2/29 thửa đất.
Để chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở đô thị và xin miễn giảm tiền sử dụng đất 70%-90%, Hoàng Văn Thành và Nguyễn Quang Hải bàn nhau thuê các đối tượng chính sách đứng tên các thửa đất trên. Các bị cáo đã thuê 26 người là những đối tượng chính sách đứng tên 26 thửa đất, những người này ký hợp đồng ủy quyền cho Hoàng Văn Thành, Thủy và Hải làm thủ tục chuyển đổi đất. Do vướng quy hoạch nên có 3 thửa đất không thể chuyển đổi mục đích sang đất ở.
Mặc dù biết 26 thửa đất này không phải là của những người có công với cách mạng mà là của Hoàng Văn Thành mua từ các hộ dân nhưng Phan Thế Long (cựu cán bộ địa chính), Nguyễn Bá Hoán (cựu Chủ tịch UBND thị trấn Trâu Quỳ) vẫn thụ lý và thẩm định các hồ sơ. Long đã soạn thảo để Nguyễn Bá Hoán ký 2 tờ trình gửi UBND huyện Gia Lâm đề nghị cho phép 26 hộ dân được chuyển đổi từ đất nông nghiệp được giao nằm xen kẹt trong khu dân cư sang đất ở đô thị.
Lương Văn Thành cũng biết các thửa đất của bị cáo Hoàng Văn Thành nhưng vẫn giao hồ sơ và chỉ đạo Lý Duy Khoa thụ lý, giải quyết hồ sơ. Theo chỉ đạo của lãnh đạo, bị cáo Khoa đã hoàn thiện 26 hồ sơ để Thành ký tờ trình đề nghị cho phép chuyển đổi đất gửi UBND huyện Gia Lâm.
Bị cáo Nguyễn Ngọc Thuần, cựu Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm, đã tin tưởng cấp dưới tham mưu, đề xuất; không kiểm tra, xem xét kỹ lưỡng, đầy đủ về tiêu chuẩn, điều kiện miễn giảm nhưng vẫn ký 26 quyết định cho phép chuyển đổi đất và miễn giảm tiền đất trái pháp luật.
Đối với những người thuộc diện đối tượng chính sách được mượn tư cách đứng tên trong giấy xác nhận người có công với cách mạng trong hồ sơ chuyển đổi đất, Cơ quan điều tra xác định họ bị lợi dụng và bản thân không nhận thức được việc đứng tên trên giấy xác nhận là hành vi phạm tội nên Cơ quan điều tra không đề cập xử lý trong vụ án.
Theo lời khai của Thành, Thành đã nhờ Hải đưa khoảng hơn 4 tỉ đồng cho lãnh đạo của UBND huyện Gia Lâm trước dịp 1/5/2016 và đưa tổng số tiền 1,3 tỉ đồng cho Nguyễn Ngọc Thuần để xin chuyển đổi đất.
Tuy nhiên, Hải khai không có việc đưa tiền. Ngoài lời khai thì Thành không cung cấp được tài liệu chứng minh nên Cơ quan điều tra xác định việc này không có căn cứ.
Ngoài ra, Hoàng Văn Thành còn lừa bán cho anh Bùi Trung S 5 thửa đất với tổng diện tích 470 m2 đất ở thị trấn Trâu Quỳ và hứa hẹn sẽ chuyển đổi đất cho anh S trong thời hạn 4 tháng. Hoàng Văn Thành đã nhận của anh S hơn 9 tỷ đồng nhưng không thực hiện cam kết mà sử dụng chi tiêu cá nhân hết số tiền này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!