Lực lượng Công an chính quy về xã, trực tiếp thực hiện thu thập dữ liệu công dân đã góp phần tạo ra kỳ tích trong xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và sản xuất, cấp căn cước công dân gắn chip điện tử.
Từ năm 2018 đến nay, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương quyết liệt thực hiện công tác sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở".
Vậy, trong 3 năm qua, đã có bao nhiêu Công an chính quy được điều chuyển về xã, thị trấn công tác và đã phát hiệu quả ra sao, phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với Trung tướng Tô Ân Xô - Chánh Văn phòng kiêm Người phát ngôn của Bộ Công an.
Trung tướng Tô Ân Xô cho biết, thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, với mục tiêu "không để xảy ra tội phạm, người dân cảm nhận được và thực sự yên tâm về một xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh", Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an, cá nhân Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã đề ra và tổ chức thực hiện hàng loạt chủ trương rất cụ thể, thiết thực, như "năm 2019 kéo giảm tội phạm 3% so với năm 2018", "năm 2021 kéo giảm tội phạm 5% so với năm 2020"; chỉ đạo xây dựng kế hoạch "tương tác với nhân dân" để thực sự lắng nghe, tiếp nhận và kịp thời giải quyết những mâu thuẫn từ trong nội bộ nhân dân ngay từ cơ sở, không để từ những mâu thuẫn phát sinh thành tội phạm.
Ngay sau khi Hội nghị Trung ương 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TW "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả", Đảng ủy Công an Trung ương đã ban hành Nghị quyết về thực hiện Nghị quyết số 18 trong Công an nhân dân; thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án 106 "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả". Với việc tổ chức xây dựng bài bản, khách quan, thận trọng, kết hợp hài hòa giữa kế thừa với ổn định, đổi mới và phát triển; đánh giá thấu đáo những nhiệm vụ còn chồng chéo, trùng lắp, các yếu tố tác động, tham khảo mô hình của các nước…, Đề án 106 đã được Bộ Chính trị đánh giá cao, lấy đây là cơ sở ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018.
Thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị, Luật Công an nhân dân năm 2018, Nghị định số 01 của Chính phủ; với chức năng, nhiệm vụ không thay đổi, trong thời gian từ năm 2018 đến nay, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương quyết liệt thực hiện công tác sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở".
Theo đó, ở Bộ đã cắt giảm 6 tổng cục, gần 60 đơn vị cấp cục, gần 300 đơn vị cấp phòng; ở địa phương, sáp nhập 20 cảnh sát phòng cháy, chữa cháy, tinh gọn tổ chức Công an cấp tỉnh, cấp huyện, giảm hơn 500 đơn vị cấp phòng, gần 1.000 đơn vị cấp đội. Bám sát nguyên tắc mà Bộ Chính trị đã đề ra trong Nghị quyết 22 "một việc chỉ giao một đơn vị chủ trì và chịu trách nhiệm chính", những đơn vị tương đồng về chức năng, nhiệm vụ hoặc không rõ về nhiệm vụ, đối tượng công tác hoặc liên quan chặt chẽ đến nhau buộc phải phối hợp thì sáp nhập, hợp nhất.
"Việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, không chỉ khắc phục được tình trạng cồng kềnh về tổ chức bộ máy, trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ và sự chia cắt về địa bàn, lĩnh vực quản lý mà còn tạo cơ sở cho việc điều chỉnh, bố trí lại lực lượng, sắp xếp cán bộ, cơ cấu biên chế trong nội bộ Bộ Công an một cách hợp lý theo hướng tăng cường cho lực lượng trực tiếp chiến đấu, hướng về cơ sở", Trung tướng Tô Ân Xô cho biết.
Về số lượng Công an chính quy về xã, Trung tướng Tô Ân Xô cho biết, cùng với việc thực hiện hiệu quả Nghị định của Chính phủ về "Chính sách tinh giản biên chế", lực lượng Công an đã bố trí 45.485 cán bộ Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã tại 8.576/8.576 Công an xã, thị trấn. Chủ trương xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy sau thời gian thực hiện sớm đi vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả công tác bảo đảm an ninh, trật tự ngay từ cơ sở; hình ảnh những cán bộ, chiến sĩ công an gắn bó, gần gũi với nhân dân, giúp đỡ nhân dân từ những công việc đời thường đã trở nên thân thuộc với mỗi người dân ở khắp mọi miền Tổ quốc.
Kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, các bộ, ngành, nhân dân đồng tình, ủng hộ. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 73 tháng 12/2018 đã khẳng định "Bộ Công an là một trong những bộ, ngành đi đầu trong việc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XII"; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2018 và công bố Nghị định số 01 cũng khẳng định "Đảng bộ Công an Trung ương là một trong những đảng bộ gương mẫu, đi đầu trong thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, 6, 7 của Đảng…
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, sau gần 3 năm, những mục tiêu, yêu cầu của Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, cá nhân Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đề ra về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, xây dựng lực lượng Công an nhân dân đang dần thành hiện thực. Tình hình an ninh, trật tự, nhất là ở cơ sở ngày càng tốt hơn theo cách rất vững chắc. Ngay từ năm 2018 sau khi hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy mới, bên cạnh an ninh chính trị tiếp tục được giữ ổn định, công tác phòng, chống tội phạm đạt và vượt các chỉ tiêu Quốc hội đề ra.
So với những năm trước đây, cứ sau khoảng 2 năm lại xảy ra vụ việc phức tạp về an ninh, thì từ năm 2018 đến nay, mọi vấn đề liên quan an ninh đều được phát hiện, giải quyết ngay từ sớm, khi mới manh nha và ngay từ cơ sở, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ, không để xảy ra vụ việc gây phức tạp về an ninh, kéo giảm tội phạm liên tục qua các năm từ năm 2018 đến nay; các chỉ tiêu Quốc hội đề ra về phòng, chống tội phạm, tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm đều vượt xa qua từng năm, kể cả trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tổ chức Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, dịch bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, các thế lực thù địch, phản động điên cuồng tìm mọi cách chống phá ta.
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, lực lượng Công an bên cạnh bảo vệ an ninh quốc gia, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm đã tích cực tham gia tuyến đầu truy vết, bảo đảm an ninh, trật tự các khu cách ly, phong tỏa, tham gia các chốt phòng dịch; công tác nắm tình hình, báo cáo Đảng, Nhà nước, trao đổi thông tin đến các bộ, ngành kịp thời về kinh nghiệm, công nghệ, vaccine phòng, chống dịch bệnh; kinh nghiệm khôi phục phát triển kinh tế - xã hội sau dịch bệnh, mô hình sống chung với Covid-19 của các nước đã góp phần thống nhất nhận thức, tư duy trong công tác phòng, chống dịch bệnh cũng như thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm an sinh xã hội.
"Lực lượng Công an chính quy về xã, trực tiếp thực hiện thu thập dữ liệu công dân đã góp phần tạo ra kỳ tích trong xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đóng góp tích cực nâng cao hiệu quả quản trị xã hội, tạo nền tảng vững chắc thúc đẩy xã hội số, phát triển kinh tế số", Trung tướng Tô Ân Xô nói.
Chỉ trong hơn một năm, hai dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và sản xuất, cấp căn cước công dân gắn chip điện tử đã được thực hiện với kết quả vượt ngoài mong đợi. Chiến dịch cấp 50 triệu căn cước công dân trên toàn quốc và triển khai cấp số định danh cá nhân, tạo điều kiện thuận lợi góp phần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm giấy tờ, chi phí và thời gian của công dân, giảm thiểu sự tiếp xúc trực tiếp giữa người dân với cơ quan hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong phát triển kinh tế - xã hội. Ứng dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã phục vụ hiệu quả công tác quản lý dân cư vùng dịch và hỗ trợ thực hiện các chính sách an sinh xã hội bảo đảm chính xác, kịp thời.
Trung tướng Tô Ân Xô cho biết, sau gần 3 năm thực hiện chủ trương xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy, lực lượng Công an xã đã chủ động bám sát địa bàn, nắm chắc tình hình ngay từ cơ sở, tham mưu và tham gia giải quyết ổn định tình hình an ninh, trật tự. Tính đến ngày 20/10/2021, lực lượng Công an xã đã phát hiện, xử lý hơn 56.000 vụ với hơn 57.000 đối tượng vi phạm, xử phạt hơn 110 tỷ đồng.
Đến với nhân dân, giải quyết ngay tại cơ sở nguyện vọng chính đáng của người dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của lực lượng Công an xã. Theo đó, bám sát Luật Cư trú và các văn bản hướng dẫn thi hành, lực lượng Công an xã đã trực tiếp tiếp nhận hồ sơ và hướng dẫn công dân kê khai thông tin, chuẩn bị hồ sơ tài liệu, giấy tờ liên quan và thực hiện các nội dung của công tác đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, thông báo lưu trú khi có yêu cầu của công dân; kịp thời giải quyết hồ sơ theo đúng quy trình tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia các giao dịch dân sự, đồng thời giải thích những khó khăn, vướng mắc để nhân dân hiểu và chấp hành đúng các quy định của pháp luật về cư trú.
Song song với công tác quản lý cư trú, lực lượng Công an xã chính quy đã tích cực phối hợp tuyên truyền, vận động giảm tiền trọ, ủng hộ các hộ nghèo, những người có hoàn cảnh khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Công tác nắm hộ, nắm người góp phần tăng cường phòng ngừa xã hội đã được tập trung thực hiện. Lực lượng Công an xã đã rà soát, bổ sung lên danh sách từng hộ, từng nhân khẩu đang thực tế cư trú ở khu vực, nắm những biến động về hộ khẩu, nhân khẩu, địa bàn phức tạp về trật tự công cộng; thường xuyên tuyên truyền, giáo dục, vận động những hộ, nhân khẩu phức tạp về chính trị, hình sự, ma túy, tệ nạn xã hội. Đến nay, công an xã hiện đang quản lý gần 18,5 triệu hộ với hơn 70,7 triệu nhân khẩu; đã hướng dẫn kê khai hơn 4,4 triệu bản khai nhân khẩu để bổ sung vào tàng thư hồ sơ hộ khẩu...
Ngoài ra, theo Trung tướng Tô Ân Xô, bên cạnh việc nắm tình hình địa bàn cơ sở, lực lượng Công an xã, thị trấn đã thực hiện nghiêm túc các biện pháp quản lý, giáo dục đối tượng theo đúng quy định với mục tiêu cao nhất là gắn bó để cảm hóa, giáo dục, thuyết phục, giúp đỡ, sớm đưa họ trở thành những công dân tốt.
Sau gần 3 năm triển khai, nhiều cán bộ Công an tự nguyện xung phong xuống xã để rèn luyện, thử thách; nhiều cán bộ, chiến sĩ đã thể hiện được năng lực, một số đã được bổ nhiệm giữ các vị trí công tác cao hơn. Nhiều cán bộ Công an xã chấp nhận thương tích, anh dũng hy sinh để bảo vệ cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân (từ năm 2018 đến nay, đã có 7 cán bộ Công an xã chính quy hy sinh, 56 cán bộ bị thương khi thực hiện nhiệm vụ; hàng trăm cán bộ bị mắc Covid-19 trong khi làm nhiệm vụ phòng chống dịch tại cơ sở).
"Những "trái ngọt" từ việc thực hiện "xã bám cơ sở" đã khẳng định chủ trương xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy là rất đúng đắn, có ý nghĩa rất chiến lược trong công tác bảo đảm an ninh trật tự ở địa bàn cơ sở, đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ rất cao của các Bộ, ban, ngành ở Trung ương, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và đông đảo quần chúng nhân dân", Trung tướng Tô Ân Xô nói.
Theo Dân Trí
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!