Không phải là người được đào tạo về nghề báo nhưng với Huy Hoàng, những kinh nghiệm, kiến thức từ công việc của một giảng viên Đại học đã giúp ích cho anh rất nhiều trong công việc ở Trung tâm Tin tức VTV24. Với lợi thế về mảng kinh tế, tài chính, khi mới được tuyển vào VV24, Huy Hoàng được giao nhiệm vụ biên tập cho Bản tin Tài chính Kinh doanh và sau đó là các tin của Chuyển động 24h.
Gần đây nhất, Huy Hoàng đã tham gia thực hiện các phóng sự điều tra về kinh doanh đa cấp. Những phóng sự này nhanh chóng hút khán giả truyền hình khi được phát sóng trong Bản tin Tài chính Kinh doanh và Chuyển động 24h. Trong cuộc trò chuyện với VTV News, Huy Hoàng đã cởi mở chia sẻ về cách anh thực hiện các phóng sự này.
LÀM PHÓNG SỰ ĐIỀU TRA ĐỂ THỬ THÁCH BẢN THÂN
Là một trong những phóng viên thực hiện loạt phóng sự điều tra về kinh doanh đa cấp rất được khán giả quan tâm thời gian qua, cảm giác đầu tiên của anh khi được giao nhiệm vụ này là gì? Hồi hộp, lo sợ hay phấn khởi?
- Với đề tài kinh doanh đa cấp, nguồn tin chúng tôi nhận được là từ một người dân ở Hà Tĩnh. Khi ấy, chị Minh Hường – trưởng nhóm – nhận thấy đây là một đề tài hay và đáng để làm. Ngay sau đó, tôi được cử vào Hà Tĩnh để tìm hiểu rõ vấn đề. Cá nhân tôi cũng nhận thấy đây là một đề tài đáng để làm vì nó ảnh hưởng đến cuộc sống của mọi người và hoạt động này cũng có những vi phạm nhất định nên chúng tôi cần phải làm để biết vì sao nó là hoạt động không tốt, thậm chí có nhiều biến tướng mà lại có thể thu hút được nhiều người dân đến thế.
Loạt phóng sự về kinh doanh đa cấp được chúng tôi thực hiện ở hai địa bàn khác nhau là Hà Tĩnh và Hải Phòng. Nhưng câu chuyện ở Hải Phòng lại khác. Sau khi các phóng sự về kinh doanh đa cấp ở Hà Tĩnh được phát sóng, khán giả ở Hải Phòng có gọi điện về chương trình và phản hồi rằng ở địa bàn của họ cũng có tình trạng tương tự. Và nhóm chúng tôi đã tới Hải Phòng để tìm hiểu vấn đề. Đó chính là loạt phóng sự về Công ty Liên kết Việt.
Trước đây, khi mới vào làm việc ở Trung tâm Tin tức VTV24, tôi cũng đã bắt đầu làm các phóng sự nhưng chỉ về vấn đề xã hội, dân sinh rồi sau đó là biên tập các bản tin về tài chính. Tôi chưa bao giờ nghĩ mình có thể làm được phóng sự điều tra vì điều tra thì phải có nghiệp vụ, phải bí mật nhưng cũng phải đảm bảo an toàn và khai thác được nhiều khía cạnh của vấn đề. Nhưng trong quá trình làm, tôi cũng được sự hỗ trợ của trưởng nhóm và lãnh đạo Trung tâm nên đã có thể đi sâu khai thác được vấn đề.
Nếu bạn hỏi tôi là có cảm giác sợ hãi, lo lắng, hồi hộp hay hứng khởi thì tôi chỉ trả lời rằng đây là một nhiệm vụ mới, là một cơ hội để thử thách mình. Vì làm báo không nên chỉ biết một thứ.
PV Huy Hoàng trên trường quay của Chuyển động 24h
Và đó là đề tài phóng sự điều tra đầu tiên anh thực hiện?
- Khi VTV24 tuyển nhân sự, tiêu chí đầu tiên không phải là tuyển những người có kinh nghiệm lâu năm mà là những người thậm chí chưa biết cách làm báo, không được học về nghề báo nhưng có thể có một số tố chất nào đó để làm báo. Cá nhân tôi cũng không phải là một người được đào tạo bài bản về nghề báo nhưng dưới sự chỉ dẫn của các anh, chị đi trước, 1 tháng sau khi vào VTV24, tôi đã được dẫn ngoài hiện trường và sau đó là đi làm các phóng sự về mảng đề tài đời sống, dân sinh. Đúng là phải đến khi thực hiện các phóng sự về kinh doanh đa cấp mới là lần đầu tiên tôi làm phóng sự điều tra.
Nếu như thời điểm đó, tôi không được giao nhiệm vụ này có lẽ tôi cũng chẳng bao giờ được làm phóng sự điều tra. Và nếu không được Ban lãnh đạo tin tưởng giao nhiệm vụ, tôi cũng chẳng có cơ hội hiểu ngọn ngành về kinh doanh đa cấp. Tôi nghĩ rằng mình may mắn vì đã được lãnh đạo Trung tâm tin tưởng giao cho đề tài này mà không phải một người khác. (Cười)
Trong quá trình thực hiện loạt phóng sự về kinh doanh đa cấp, sự hỗ trợ của đồng nghiệp đối với anh như thế nào?
- Tôi nghĩ rằng không có một phóng sự nào có thể thành công nếu không có sự hỗ trợ của đồng đội và đặc biệt là sự sát sao của những người tổ chức sản xuất, những trưởng nhóm. Như tôi chia sẻ với bạn, bản thân tôi không có kinh nghiệm nhiều về nghề báo nên khi phản ánh vấn đề trong phóng sự điều tra rất cần có một góc nhìn khách quan nhất để chuyển tới khán giả truyền hình.
Trong quá trình thực hiện phóng sự điều tra về bán hàng đa cấp, tôi nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, từ chính quyền địa phương để thuyết phục nhân vật hiểu vấn đề và đồng ý cho chúng tôi ghi hình. Bên cạnh đó, còn có sự hỗ trợ của những người tổ chức sản xuất về cách khai thác vấn đề làm sao cho không trùng lặp bởi chúng tôi có nhiều ê-kíp tác nghiệp ở những địa điểm khác nhau. Với sự kết nối liên tục như vậy, phóng sự mà chúng tôi thực hiện được đi theo một mạch nhất định và ngày càng làm rõ được vấn đề.
Anh vừa nói rằng trong quá trình thực hiện các phóng sự điều tra luôn có sự trao đổi giữa ê-kíp và tổ chức sản xuất cũng như giữa các nhóm với nhau. Với cá nhân anh, những lần trao đổi đó sẽ giúp anh có được kinh nghiệm gì cho những lần thực hiện các phóng sự tiếp theo?
- Không phải khi chúng tôi làm xong phóng sự mới rút ra kinh nghiệm mà cứ sau mỗi bản tin được phát sóng hoặc bất cứ khi nào có đề tài mới, chúng tôi đều có sự trao đổi qua lại, giữa các ê-kíp với nhau và giữa các ê-kíp với lãnh đạo Trung tâm Tin tức VTV24. Bất cứ điều gì chưa được hay điều gì mới cần được triển khai đều được chúng tôi đưa ra trao đổi mọi lúc, mọi nơi thông qua trang tác nghiệp chung để mọi người đều có thể đưa ra ý kiến.
Với những phóng viên trẻ còn ít kinh nghiệm như tôi, bất cứ lời góp ý nào của đồng nghiệp cũng là cần thiết. Cá nhân tôi và các bạn phóng viên, biên tập viên dường như không có cảm giác xấu hổ nếu bị chê một điều gì đó mà ngược lại đó sẽ là động lực để chúng tôi tiếp tục làm nghề. Bởi theo tôi, khi mọi người còn trao đổi, còn chỉ ra những điểm thiếu sót của mình nghĩa là họ vẫn quan tâm đến mình, quan tâm đến tác phẩm của mình; ngược lại mình sẽ thất bại nếu sản phẩm làm ra không được ai biết đến.
Việc chỉ ra cái sai của một người cũng là để những đồng nghiệp khác tránh mắc phải. Và tôi nghĩ rằng sự chia sẻ, trao đổi trong quá trình làm nghề là cần thiết. Chính điểm thiếu sót, điểm sai của mình sẽ là những điều mà đồng nghiệp không được mắc phải sau này.
Nói tiếp về loạt phóng sự kinh doanh đa cấp được phát sóng trong thời gian qua, anh và ê-kíp nhận được phản hồi như thế nào từ khán giả truyền hình?
- Kinh doanh đa cấp không phải là câu chuyện lần đầu tiên được đề cập trên truyền hình cũng như các phương tiện truyền thông khác nhưng lần này câu chuyện ấy lại có sức lan tỏa rất lớn. Khi loạt phóng sự về kinh doanh đa cấp của VTV24 lên sóng, những cuộc điện thoại của khán giả về VTV24 có đến 80% là phản hồi về vấn đề này. Họ nói rằng ở địa phương họ cũng có tình trạng như vậy. Điều đó có nghĩa là những phóng sự ấy đã đến được với những người thực sự bị ảnh hưởng hoặc có người thân bị ảnh hưởng bởi kinh doanh đa cấp nhưng bây giờ mới biết rõ ngọn ngành. Và cũng có nghĩa khán giả tin tưởng vào những sản phẩm của chúng tôi.
Anh có cho rằng đây là thành công của mình trong lần đầu tiên được làm phóng sự điều tra?
- Theo tôi, sức lan tỏa của loạt phóng sự ấy không phải là thành công của cá nhân mình mà là thành công của cả tập thể VTV24 bởi nếu phóng sự có hay đến mấy mà không được phát sóng thì cũng chỉ là một tư liệu. Thành công ở đây còn ở chỗ, những điều ẩn sau các công ty kinh doanh đa cấp khi được đưa ra ánh sáng đã khiến người dân vỡ ra nhiều điều, có được cái nhìn cẩn trọng hơn nếu có ý định tham gia vào hoạt động kinh doanh đa cấp và giúp họ tránh được những rủi ro, hệ lụy trong tương lai.
Sức lan tỏa của loạt phóng sự ấy với khán giả truyền hình có lẽ còn vì đó là những điều tác động trực tiếp đến cuộc sống của họ?
- Ở loạt phóng sự này, chúng tôi may mắn có được những hình ảnh chân thật, đủ ấn tượng, có chiều sâu thông tin, thể hiện cái sai rõ ràng từ lời nói của chính công ty kinh doanh đa cấp. Hơn nữa, phóng sự lại được phát trên sóng của VTV, trong khung giờ của Bản tin Tài chính Kinh doanh, của Chuyển động 24h nên đã thu hút được rất nhiều khán giả, tạo nên sức lan tỏa rất lớn. Thử nghĩ ngược lại, nếu những phóng sự này phát trên một kênh ít người xem thì nội dung dù có đặc sắc đến mấy, lời nói có đắt đến mấy có lẽ sẽ không tạo được sức hút lớn như vậy.
Thứ ba, tôi nghĩ chúng tôi có yếu tố may mắn khi thực hiện phóng sự. Đó là sự may mắn vì thực hiện đề tài nhận được sự quan tâm của xã hội, là vấn đề khiến nhiều người có những hoài nghi nhưng chưa được giải đáp, đúng như bạn vừa đề cập. Khi chúng tôi phản ánh câu chuyện của một công ty kinh doanh đa cấp, nói đến những thiệt hại từ hoạt động kinh doanh đa cấp, không phải chỉ có những người từng tham gia mới quan tâm mà là cả xã hội cùng quan tâm. Điều đó thể hiện rằng những vấn đề ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống, gây thiệt hại rõ rệt đều là mối quan tâm chung của cộng đồng. Những thông tin sáng tỏ của vấn đề sẽ được họ cùng chia sẻ để tránh xảy ra những thiệt hại đáng tiếc.
Tôi nghĩ rằng tổng hợp các yếu tố đó đã tạo nên sức lan tỏa mạnh của loạt phóng sự về kinh doanh đa cấp mà Trung tâm Tin tức VTV24 thực hiện. Sự lan tỏa của phóng sự cũng chính là thước đo đánh giá việc mình đã và đang làm.
Trước khi trở thành PV của VTV24, Huy Hoàng từng là giảng viên đại học với chuyên ngành kinh tế, tài chính. Bởi vậy, anh đảm nhiệm biên tập và dẫn các bản tin Tài chính Kinh doanh.
Thời gian này, VTV24 đang đẩy mạnh sản xuất những phóng sự điều tra. Với kinh nghiệm của mình, anh có cho rằng phóng sự điều tra là khó làm và người phóng viên thậm chí còn phải đối mặt với nguy hiểm?
- Để làm được một phóng sự thông thường, cái khó là khâu liên hệ với nhân vật. Nếu là phóng sự tôn vinh thì họ sẽ sẵn sàng nhận lời nhưng nếu vấn đề có tính chất gai góc hơn thì không phải ai cũng dễ đồng ý ghi hình. Ở phóng sự điều tra, điều này lại càng khó hơn.
Ngoài ra, cái khó nữa khi thực hiện phóng sự điều tra là về vấn đề an toàn cho ê-kíp sản xuất, nhất là khi làm về đề tài buôn lậu, vũ khí, biên giới… Dĩ nhiên khi nói điều tra thì mọi người đều hiểu nó có những nguy hiểm nhất định. Nhưng một khi đề tài đã được lãnh đạo Trung tâm duyệt nghĩa là yếu tố đảm bảo an toàn cho ê-kíp đã được tính đến và đó là điều quan trọng nhất.
Khi chúng tôi làm một phóng sự điều tra nào, nếu như thông tin có tốt đến mấy nhưng người phóng viên gặp nguy hiểm thì ngay lập tức sẽ dừng quá trình tác nghiệp và được Ban lãnh đạo cử người ở nhà tới đón về, dù là vào thời gian nào trong ngày.
Có thể bạn không tin nhưng đôi khi những phóng viên là nam giới như tôi đi làm phóng sự điều tra còn khó hơn, ít có những thuận lợi hơn phái nữ. (Cười)
ĐƯỢC “LỚN” DẦN KHI LÀM BÁO
Ở đầu cuộc trò chuyện anh có chia sẻ rằng, khi dự tuyển vào VTV24, anh chưa hề được đào tạo về nghề báo nhưng lại phù hợp với tiêu chí có tố chất làm báo. Vậy, trong khoảng thời gian theo nghề hơn 1 năm qua, anh thấy môi trường làm việc ở VTV24 đã giúp anh phát triển tố chất làm báo của mình như thế nào?
- Ở VTV24, bất cứ lúc nào chúng tôi cũng có thể gọi điện thoại trao đổi công việc với Ban lãnh đạo và trao đổi trên mọi phương tiện để có thể đạt hiệu quả công việc cao nhất, nghĩa là khi sản phẩm lên sóng sẽ có giá trị về mặt thông tin, hình ảnh và có lợi cho xã hội. Chúng tôi cũng thường xuyên được cập nhật kiến thức làm báo mới, hiện đại của nước ngoài để áp dụng vào công việc hàng ngày, tạo nên những điểm mới, khác biệt cho VTV24. Với cá nhân tôi, vì không được đào tạo ngành báo chí từ đầu nên tôi vừa làm vừa học hỏi kinh nghiệm từ các đồng nghiệp để sản phẩm của mình được trau chuốt hơn.
Làm việc tại Trung tâm Tin tức VTV24, không chỉ tôi mà tất cả các phóng viên, biên tập viên đều được phát huy tối đa sự sáng tạo. Rồi bằng cách này hay cách khác, chúng tôi có thêm nhiều kinh nghiệm và hoàn thiện mình hơn. Tôi nghĩ đó là một điều thuận lợi.
Tất nhiên ở đây cũng có những áp lực vì bạn biết đấy, guồng máy của VTV24 là không ngừng nghỉ, đúng như chị Lê Bình – Giám đốc Trung tâm – nhận định: “VTV24 - Dòng thông tin liên tục chảy không ngừng”.
"VTV24 cho tôi được 'lớn' dần trong nghề báo" - PV Huy Hoàng tâm sự
Đến lúc này anh có nghĩ mình hợp với công việc và môi trường của VTV24?
- Tôi nghĩ môi trường ở VTV24 là môi trường mở nhưng rất khắc nghiệt. Nếu cảm thấy còn phù hợp với công việc thì họ sẽ tiếp tục, nếu không sẽ chủ động dừng lại, dù là ở bất cứ vị trí nào – MC, BTV hay quay phim.
Cá nhân tôi thấy các đồng nghiệp đang cố gắng từng ngày thì mình cũng phải cố gắng. Khi nào tôi cảm thấy đồng nghiệp làm quá tốt và tôi không thể theo kịp thì chắc chắn tôi sẽ tự dừng lại. Nhưng ở thời điểm này, tôi cảm thấy mình vẫn còn phù hợp với công việc và sẽ tiếp tục cố gắng, tiếp tục hoàn thiện mình ở cả vị trí MC hay BTV.
Tôi nghĩ rằng VTV24 là mảnh đất cực kỳ màu mỡ và mở rộng cho những ai có năng lực, có sự cố gắng.
Nhớ lại quá trình giảng dạy ở các trường Đại học trong khoảng thời gian trước khi vào VTV24, anh thấy công việc đó giúp ích những gì cho công việc hiện tại?
- Tôi nghĩ mỗi nghề có cái hay riêng và đều bổ trợ quá trình hoạt động của nhau. Khi đi giảng dạy, tôi có cơ hội nói trước đám đông hàng nghìn người và đó chính là thuận lợi cho tôi khi đứng trước ống kính máy quay để nói trước hàng chục triệu khán giả xem truyền hình.
Có lẽ tôi có sự dạn dĩ hơn khi làm báo nhờ công việc làm giảng viên đại học trước đó. Những kiến thức nền tôi có được từ quá trình giảng dạy cũng hỗ trợ nhiều cho công việc của tôi sau này, giúp tôi có thể khai thác hiệu quả hơn thông tin, giúp sự truyền tải thông tin đến khán giả được mạch lạc hơn… Nhưng dĩ nhiên, tôi vẫn phải học thêm về nghiệp vụ báo chí. (Cười)
Còn những điều VTV24 đã mang lại cho anh trong thời gian qua?
- Nhiều lắm! Ở VTV24, tôi có cơ hội được nói trước hàng triệu khán giả truyền hình, có cơ hội tiếp cận nhiều hơn các vấn đề trong xã hội, có cơ hội được truyền tải những thông tin mà khán giả quan tâm và tôi được lớn dần theo thời gian với nghề báo. Giờ nhìn lại hồi mới vào VTV24, tôi lại thấy mình khá ngây ngô. Và có lẽ ai cũng đều trải qua những giai đoạn như vậy khi làm việc ở đây.
Tôi mong rằng 1 hoặc nhiều năm sau nữa, khi bạn gặp lại tôi và hỏi tôi câu này, tôi đã “lớn” hơn rất nhiều và có nhiều câu chuyện để kể với bạn.
Hình ảnh PV Huy Hoàng trong phóng sự về môn thể thao dù lượn phát trong Chuyển động 24h
Sắp tới, Chuyển động 24h sẽ tròn 1 năm ngày phát sóng. Anh sẽ nói điều gì nhân dịp đặc biệt này thay cho lời kết?
- Tôi nghĩ rằng, mỗi lần khán giả xem Chuyển động 24h hay bất cứ bản tin, chương trình của Trung tâm Tin tức VTV24, rất có thể khán giả sẽ thấy câu chuyện của mình trong đó.
Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!