Bà đánh giá thế nào về năng lực điều hành của Chính phủ Việt Nam nhiệm kỳ 2016 - 2021 và theo bà, những thành tựu nổi bật mà Chính phủ Việt Nam đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua là gì?
Bà Carolyn Turk: Ngân hàng Thế giới chúc mừng Chính phủ trong nhiệm kỳ qua đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đề ra. Rõ ràng, Chính phủ đã làm rất tốt trên nhiều mặt.
Đầu tiên là việc tạo thuận lợi cho môi trường kinh doanh và cải cách hành chính. Bên cạnh việc tập trung cải cách nhằm mở cửa thương mại và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, Việt Nam cũng thực hiện một loạt cải cách nhằm giảm chi phí kinh doanh, khắc phục quan liêu cho doanh nghiệp, trong đó đáng chú ý là Luật Doanh nghiệp do Chính phủ khởi xướng, có hiệu lực từ tháng 1/2021. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ đã cắt giảm 3.893 trong tổng số 6.191 điều kiện kinh doanh (chiếm 63%).
Về cải cách hành chính, Việt Nam đã thực sự thúc đẩy quá trình chuyển đổi số với việc triển khai các dịch vụ công đa dạng trên không gian số và khai trương Cổng Dịch vụ công Quốc gia đầu tiên. Đặc biệt, gần đây, Chính phủ đốc thúc triển khai cơ sở dữ liệu kỹ thuật số cho căn cước công dân, quản lý an sinh xã hội và đất đai.
Thứ hai, Chính phủ Việt Nam đạt thành công trong việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, cắt giảm mạnh tỷ lệ nợ công từ 63,7% năm 2016 xuống 55,3% năm 2020, giảm hơn 8% trong vòng bốn năm. Đây là thành tích ‘chưa từng có tiền lệ’ trên thế giới và Chính phủ Việt Nam xứng đáng được khen ngợi về thành quả này.
Chính phủ có khả năng duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với mức tăng trưởng kinh tế đạt hơn 7% năm 2018 và 2019. Bất chấp những ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch COVID-19, Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng trưởng dương 2,91% trong năm ngoái.
Thứ ba, trong khi rất nhiều quốc gia trên thế giới đang phải vật lộn khống chế đại dịch COVID-19, Việt Nam trở thành điểm sáng khi giảm thiểu tác động tiêu cực của đại dịch này đến sức khỏe của người dân, nhờ sự kết hợp của các chính sách nhanh chóng và nghiêm ngặt, bao gồm hạn chế đi lại trong nước và quốc tế, cũng như tích cực truy vết, xét nghiệm, theo dõi và cách ly. Bất chấp đại dịch COVID-19, nền kinh tế tiếp tục phát triển, khiến Việt Nam trở thành một trong số rất ít quốc gia có tốc độ tăng trưởng dương.
Những thành tựu này và nhiều thành tựu khác đã tạo nền tảng vững chắc cho Chính phủ mới khởi động triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm (2021-2026) và Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội (2021-2030).
Giám đốc Quốc gia World Bank tại Việt Nam Carolyn Turk.
Bà có những gợi ý chính sách, hành động gì để Chính phủ Việt Nam tiếp tục phát huy thành tích trong nhiệm kỳ tiếp theo, thưa bà?
Bà Carolyn Turk: Năm 2021 là năm bản lề để Việt Nam triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm và Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm. Chính phủ mới được giao nhiệm vụ thực hiện kế hoạch này, để đưa đất nước lên quỹ đạo nhằm đạt được các mục tiêu của Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2020 tầm nhìn 2045, như các nhà lãnh đạo của đất nước đã đề ra gần đây.
Để làm được như vậy, cần có những nỗ lực mới và mạnh mẽ hơn để đất nước trở nên cạnh tranh hơn, thông qua việc tập trung nhiều hơn vào các chương trình nghị sự tập trung vào khoa học, công nghệ, và đổi mới (STI).
Để trở thành một nước có thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam sẽ cần tạo ra năng suất cao động cao hơn thông qua đổi mới, phát triển kỹ năng và tăng tốc chuyển đổi số.
Ở giai đoạn này, khả năng tiếp cận giáo dục đại học của Việt Nam, được đo bằng tỷ lệ nhập học chung (Gross enrollment rate -GER) còn thấp dưới 30%, thuộc nhóm thấp nhất trong các nước Đông Á, chỉ hơn một nửa so với Thái Lan, bằng một phần ba Hàn Quốc.
Việt Nam cần giải quyết dứt điểm những vấn đề kém hiệu quả trong mô hình đô thị hóa và phân cấp như hiện nay.
Chính phủ mới sẽ vẫn cần giải quyết các vấn đề như chấm dứt tình trạng nghèo cùng cực của một bộ phận người dân trong các cộng đồng dân tộc thiểu số (chiếm 86% tổng số người nghèo), đồng thời đối phó với những thách thức mới nổi từ sự gia tăng tầng lớp trung lưu và tốc độ già hóa dân số.
Việt Nam hiện là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trên thế giới trước biến đổi khí hậu, mức độ ô nhiễm (không khí, nước). Việt Nam là một trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của nước biển dâng, và khoảng 12 triệu người ở các tỉnh ven biển đang phải đối mặt với nguy cơ lũ lụt dữ dội. Mỗi năm, trung bình 852 triệu USD - tương đương 0,5% GDP - và 316.000 việc làm trong các ngành kinh tế chủ chốt đang gặp rủi ro do lũ lụt ven sông và ven biển. Đây có thể là một trọng tâm nữa của Chính phủ mới.
Và cuối cùng, Việt Nam cần phải kiên trì theo đuổi tăng trưởng xanh và sạch để trở thành quốc gia "đáng sống".
Rõ ràng, chúng ta cần hành động. Ngân hàng Thế giới đã trở thành một đối tác đáng tin cậy lâu dài của Việt Nam trong hơn 25 năm qua và chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ Chính phủ mới để đạt được những kỳ vọng của đất nước.
Trân trọng cảm ơn bà!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!