Đây là lần đầu tiên Trung Quốc xây dựng một cơ chế mang tính toàn diện và chủ động như vậy nhằm liên kết khu vực tư nhân đang phát triển mạnh mẽ với các dự án cơ sở hạ tầng mang tầm quốc gia.
Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) đã công bố kế hoạch nhằm kết nối khu vực kinh tế tư nhân với chuỗi cung ứng và những dự án xây dựng cơ sở hạ tầng tầm cỡ quốc gia. Kế hoạch này bao gồm 3 danh sách, một nền tảng, một cơ sở dữ liệu và một cơ chế.
Khái niệm ba danh sách dùng để chỉ ba loại dự án là các dự án trọng điểm quốc gia, các dự án có mục đích nhằm bù đắp tình trạng thiếu hụt và các dự án chuỗi cung ứng công nghiệp trọng điểm. Còn khái niệm một nền tảng dùng để chỉ quá trình kết nối các dự án kể trên với nguồn vốn và nguồn lực tư nhân.
Ông Luo Guosan, Trưởng ban Phát triển Cơ sở hạ tầng, thuộc NDRC, giải thích thêm về khái niệm một cơ sở dữ liệu và một cơ chế: "Chúng tôi sẽ thiết lập một cơ sở dữ liệu bao phủ tất cả các dự án đầu tư tư nhân trọng điểm trên toàn quốc. NDRC sẽ lựa chọn các dự án đầu tư tư nhân đạt chất lượng và đề xuất cho họ các tổ chức tài chính phù hợp để huy động được nguồn vốn đủ mạnh. Đồng thời, chúng tôi cũng thiết lập cơ chế liên kết đầu tư và cho vay, chia sẻ thông tin, ví dụ như thông tin về các thủ tục đăng ký dự án, nhằm tạo thuận lợi cho các dự án đầu tư tư nhân".
Công nhân làm việc bên trong một nhà máy sản xuất ô tô ở Trung Quốc. (Ảnh minh họa - Ảnh: Xinhua)
Đây được xem là các biện pháp quyết liệt của chính phủ Trung Quốc nhằm thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân và kết nối khu vực này với dự án lớn của nhà nước. Các nhà đầu tư tư nhân có thể trao đổi với các quan chức nhà nước trực tiếp cũng như qua mạng Internet. Chính phủ Trung Quốc cũng sẽ xây dựng một cổng thông tin để các nhà đầu tư tư nhân gửi các khiếu nại trực tuyến đến các cơ quan nhà nước.
Kỳ vọng vào dòng vốn tư nhân
Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc đã công bố hơn 2.900 dự án sẽ mở cửa cho các nhà đầu tư tư nhân, tổng quy mô của các dự án này lên tới 3,2 nghìn tỷ Nhân dân tệ, tương đương 445 tỷ USD. Các lĩnh vực chính đang tìm kiếm nguồn vốn đầu tư là vận tải, tích trữ nước, năng lượng sạch và các dạng cơ sở hạ tầng mới.
Đầu tư tư nhân 6 tháng đầu năm giảm 0,2% so cùng kỳ. Trong độ tuổi 16 - 24 tuổi, tỷ lệ thất nghiệp luôn trên 20%. Do đó, khơi dậy sức mạnh của thành phần kinh tế tư nhân - vốn chiếm đến 60% GDP, giải quyết 80% việc làm và chiếm 2/3 đổi mới công nghệ là giải pháp trước mắt và ý nghĩa lâu dài.
Nguồn vốn và tiềm năng phát triển của lực lượng này còn rất lớn mà Trung Quốc nắm được so với nhu cầu tiêu dùng trên thế giới ngày càng khó đoán định. Kích thích thành phần trọng yếu này chính là động lực để giải quyết việc làm, tăng nhu cầu trong nước. Trước mắt là vậy. Một môi trường đầu tư ngày càng công bằng, minh bạch giữa các thành phần kinh tế tư nhân, nhà nước cũng là điều ngành chức năng Trung Quốc muốn xây dựng để tạo sự cạnh tranh cho phát triển. Nó cũng làm cho các tập đoàn đa quốc gia yên tâm hơn đầu tư, hạn chế rút vốn ra khỏi Trung Quốc.
Về dài hạn, những tập đoàn kinh tế tư nhân dẫn dắt nhiều xu thế công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), xe điện, năng lượng sạch sẽ là những con át chủ bài để Trung Quốc cạnh tranh công nghệ giữa các nước lớn.
Trong các thập niên trở lại đây, khu vực kinh tế tư nhân Trung Quốc đã phát triển mạnh và có những tập đoàn sở hữu nguồn vốn lớn. Rõ ràng sẽ lãng phí nếu không thể tận dụng nguồn lực tư nhân với dự án quan trọng, đây cũng là suy nghĩ của các nhà lãnh đạo Trung Quốc, nhất là vào thời điểm kinh tế nước này đang tăng trưởng chậm hơn kỳ vọng và tỷ lệ thất nghiệp của tầng lớp thanh niên đã lên mức cao nhất từ trước tới nay.
Một lãnh đạo của Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc đã chỉ rõ, nước này không chỉ cần nguồn vốn tư nhân, mà còn cần điều hướng dòng vốn này một cách có hiệu quả nhất.
"Chúng tôi đưa ra một danh sách các dự án trọng điểm và cụ thể nhằm khuyến khích nguồn vốn tư nhân đầu tư vào các dự án này, tránh tình trạng đầu tư lan man, thiếu định hướng. Các cơ quan nhà nước hữu quan sẽ đưa ra các hướng dẫn nhằm tăng cường nguồn lực tài chính và đảm bảo các cơ chế cần thiết cho việc sản xuất", ông Han Zhifeng, Phó Giám đốc Bộ phận đầu tư tài sản cố định, NDRC, cho biết.
Tiếp thêm sinh lực, niềm tin cho kinh tế tư nhân
Tiếp thêm sinh lực, niềm tin và đường hướng rõ ràng với thành phần kinh tế tư nhân là những gì nhiều chuyên gia và lãnh đạo các tập đoàn lớn thể hiện chính kiến. Nó như một luồng gió mới khiến các nhà sáng lập, CEO các tập đoàn kinh tế lớn vui trở lại sau một thời gian trầm lắng và có phần co cụm bởi kinh tế khó, bởi những biện pháp chấn chỉnh từ cơ quan chức năng.
Với Pony Ma Mã Hóa Đằng, Chủ tịch của Tập đoàn công nghệ - tài chính - thương mại điện tử Tencent, chính sách này truyền cảm hứng, tạo niềm tin cho tập đoàn của ông đầu tư mạnh vào công nghệ trong một cuộc chạy đua công nghệ mới về AI, mang lại cơ hội tăng trưởng mới.
Với ông Lý Đông Sinh, Nhà sáng lập Tập đoàn công nghệ điện tử TCL, các chính sách này định hướng cho phát triển chất lượng cao. TCL sẽ tăng mạnh đầu tư cho nghiên cứu và phát triển R&D, tạo đột phá cốt lõi.
Với nhà sáng lập Tập đoàn Xiaomi Lôi Quân, doanh nghiệp củng cố quyết tâm đầu tư mạnh vào công nghệ cốt lõi, nâng cao sức mạnh của doanh nghiệp nội địa.
Chuyên gia Từ Hồng Tài, Hiệp hội Khoa học Chính sách Trung Quốc, cho rằng ngoài tiếp thêm sinh lực cho doanh nghiệp tư nhân, nó còn tạo động lực cho tăng trưởng lâu dài. Chính phủ cần đẩy mạnh hơn nữa hỗ trợ tài chính để các doanh nghiệp tư nhân đổi mới công nghệ, đầu tư vào những dự án trọng điểm quốc gia.
Với động thái mới nhất, có thể thấy chính phủ Trung Quốc đang muốn tận dụng mọi nguồn lực để đẩy nhanh quá trình thực hiện các dự án trọng điểm, giải quyết bài toán thất nghiệp trên thị trường lao động và thúc đẩy tăng trưởng. Đây là các biện pháp toàn diện, quyết liệt và hiệu quả của kế hoạch này sẽ được kiểm chứng trong thời gian tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!