Được tăng phí, lệ phí, được đề ra một số loại phí, lệ phí chưa có trong danh mục và được thí điểm tăng thuế với mức tăng đến 25% là những quyền hạn mà TP.HCM có được sau khi Nghị quyết về cơ chế đặc thù được Quốc hội thông qua.
Câu hỏi được dư luận quan tâm là liệu những điều chỉnh này sẽ tác động như thế nào đến đời sống của người dân cũng như chi phí hoạt động của doanh nghiệp?
Nghị quyết cơ chế đặc thù cho phép TP.HCM: thứ nhất, cơ bản được quyền tự quyết đối với việc đề ra, cũng như điều chỉnh phí, lệ phí; thứ 2, được thí điểm tăng thuế nếu được Quốc hội thông qua.
Đối với phí, lệ phí: các loại phí liên quan đến sở hữu phương tiện giao thông cá nhân hoặc phí sử dụng tạm lòng đường, vỉa hè đang được thành phố cân nhắc điều chỉnh.
Đối với việc thí điểm tăng thuế, chủ yếu là 2 loại thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường: mức tăng thuế và thuế suất sẽ không quá 25% mức hiện hành, như theo Nghị quyết cơ chế đặc thù. Tuy nhiên, tất cả hiện chỉ ở giai đoạn nghiên cứu, dự kiến. Hiện chưa có bất kỳ đề xuất, đề án chính thức nào của thành phố liên quan đến việc tăng thuế, phí theo cơ chế đặc thù.
"TP.HCM không bao giờ đề xuất cái gì mà bất lợi cho quá trình phát triển của mình hoặc bất bình đẳng trong ứng xử pháp luật đối với người dân" - Chủ tịch Hội đồng nhân dân TP.HCM, bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, khẳng định với báo giới ngay sau khi Nghị quyết Cơ chế đặc thù được thông qua, bao gồm cả vấn đề tăng thuế, phí. Đại diện chính quyền thành phố cũng khẳng định mục đích lớn nhất của việc tăng thuế, phí không phải là để tăng thu ngân sách mà là để chính quyền có công cụ quản lý hiệu quả hơn đối với một đô thị đặc biệt như TP.HCM.
TP.HCM hiện có gần 8 triệu phương tiện cá nhân. Vì áp lực mà lượng phương tiện cá nhân này gây ra cho hạ tầng giao thông của thành phố, cộng với chính sách khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng, những loại phí liên quan đến phương tiện cá nhân là các đối tượng đang được thành phố cân nhắc để tăng theo cơ chế đặc thù.
Tăng phí để giảm ùn tắc giao thông, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu bia; thuế bảo vệ môi trường - hầu hết các loại thuế, phí mà thành phố đang cân nhắc điều chỉnh đều nhằm mục đích chính là quản lý, điều tiết các vấn đề phát sinh, những bất cập đang hiện hữu tại một siêu đô thị như TP.HCM. Những vấn đề mà các công cụ pháp luật áp dụng đại trà chưa đủ sức để điều chỉnh, theo kịp.
Việc điều chỉnh thuế, phí cho phù hợp với cơ chế đặc thù của TP.HCM được các chuyên gia đồng tình tuy nhiên cũng kèm theo đó là không ít lo ngại về các tác động có thể xảy ra như làm giảm năng lực cạnh tranh của thành phố so với các địa phương khác.
Thuế, phí đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết. Việc làm thế nào để vừa đạt hiệu quả, vừa không ảnh hưởng quá lớn đến đời sống của người dân, hoạt động của doanh nghiệp mà vẫn tạo sự đột phá cho TP.HCM là thách thức lớn, đòi hỏi phải có đánh giá tác động một cách toàn diện, trước khi chính thức áp dụng.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!