Thu hút nhà đầu tư chất lượng cao, nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu
Cách đây ít ngày Hội đồng Nhân dân TP Hồ Chí Minh đã thông qua nhiều nội dung cụ thể hóa Nghị quyết 98 của Quốc hội về cơ chế đặc thù cho thành phố. Đặc biệt là nhóm chính sách về thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, như hỗ trợ không hoàn lại cho startup hay chi lương cao để thu hút nhân tài khoa học. Đây là những bước cụ thể hóa đầu tiên trong tổng thể chiến lược thu hút nhà đầu tư chất lượng cao nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu của TP Hồ Chí Minh, thể hiện rõ trong cách thu hút các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI thời gian gần đây.
Sản lượng của nhà máy Intel đặt tại Việt Nam đã chiếm khoảng 50% tổng sản lượng hệ thống kiểm định và đóng gói của tập đoàn này trên toàn cầu. Trong thời gian tới, chuỗi giá trị này sẽ không dừng lại ở đó, khi TP Hồ Chí Minh đang lên kế hoạch thu hút nhà đầu tư chiến lược vào các lĩnh vực công nghệ cao. Mới đây nhất công ty làm vi mạch bán dẫn là Besi từ Hà Lan đã được trao giấy chứng nhận đầu tư, với quy mô trong giai đoạn đầu đạt gần 5 triệu USD.
Besi là công ty lớn trên thế giới về sản xuất máy móc dùng trong quy trình đóng gói vi mạch bán dẫn. Chính quyền TP Hồ Chí Minh xác định, việc thu hút doanh nghiệp này đầu tư mang tính chiến lược vì sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của nhà đầu tư. Để đáp ứng yêu cầu chi phí, Besi có nhu cầu sử dụng 80% nguồn cung ứng là từ Việt Nam.
Ông Steven Lim - Phó Chủ tịch phụ trách nghiên cứu và phát triển khu vực châu Á, Công ty Besi cho biết: "Chúng tôi cần phải phát triển được chuỗi cung ứng từ nội địa. Điều này sẽ có vai trò quan trọng đối với Việt Nam. Bởi khu chúng tôi mở rộng kinh doanh, các doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ tăng trưởng theo, mang lại lợi ích chung khi tham gia vào chuỗi cung ứng ngành bán dẫn".
Ông Thiều Phương Nam - Tổng Giám đốc Qualcomm Việt Nam cho hay: "Chúng tôi đánh giá rất cao tiềm năng của TP Hồ Chí Minh với hệ thống trường đại học có đào tạo ngành liên quan đến công nghệ, có thể cung cấp được lượng kĩ sư lớn. Hạ tầng vật lý của TP Hồ Chí Minh cũng rất thuận lợi, có nhiều khu công nghệ cao thuận lợi cho các công ty xây dựng các trung tâm nghiên cứu phát triển".
TP Hồ Chí Minh nằm trong nhóm các địa phương dẫn đầu về FDI. (Ảnh minh họa - Ảnh: Báo Đầu tư)
Qua 10 tháng năm nay, TP Hồ Chí Minh thu hút hơn 2,3 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI, tiếp tục nằm trong nhóm các địa phương dẫn đầu về FDI. Tuy nhiên con số này giảm hơn 30% so với cùng kỳ, phần nào cho thấy xu hướng dòng vốn đầu tư cho sản xuất công nghiệp giản đơn dịch chuyển sang các tỉnh thành khác do quỹ đất dồi dào và chi phí rẻ hơn TP Hồ Chí Minh.
Trước yêu cầu dòng vốn đầu tư phải mang lại giá trị gia tăng cao hơn, chính quyền TP Hồ Chí Minh xác định việc thu hút FDI thời gian tới phải chọn lọc kỹ hơn và gắn với các mục tiêu phát triển doanh nghiệp trong nước ở những ngành, lĩnh vực ưu tiên cụ thể, từ đó xác định những chính sách phù hợp.
Ông Kim Huat Ooi - Phó Chủ tịch phụ trách sản xuất, chuỗi cung ứng và vận hành - Tập đoàn Intel nhận định: "Thế giới đang trở nên rất cạnh tranh, nhiều quốc gia lớn cũng như các nước đang phát triển đều muốn có phần trong các ngành công nghệ cao. Do đó, các chính sách khuyến khích đầu tư có tính cạnh tranh là rất quan trọng. Nhất là trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu sắp được áp dụng, khiến việc khuyến khích bằng thuế thu nhập doanh nghiệp không còn quá hấp dẫn với nhà đầu tư nữa".
Theo các chuyên gia, TP Hồ Chí Minh có lợi thế khi được trao cơ chế đặc thù để đưa ra chính sách ưu đãi thu hút nhà đầu tư chiến lược. Tuy nhiên việc thực thi cần được triển khai nhanh, để không bỏ lỡ thời hạn 5 năm áp dụng các cơ chế đặc thù.
Phát triển nhân lực chất lượng cao - "chìa khóa" thu hút đầu tư
Khi ưu đãi bằng công cụ thuế không còn hấp dẫn, thì việc xác định lợi thế cạnh tranh trong thu hút đầu tư là rất quan trọng. TP Hồ Chí Minh đang triển khai nhiều chính sách mới để đầu tư, thu hút nhân lực chất lượng cao không chỉ là nhân lực trong nước, mà cả thu hút nguồn lực từ nước ngoài.
Anh Nam có hơn chục năm kinh nghiệm làm kỹ sư công nghệ tại Thung lũng Silicon tại Mỹ. Anh cho rằng, việc TP Hồ Chí Minh có chính sách trả lương cao cho vị trí lãnh đạo nghiên cứu khoa học công nghệ lên đến 120 triệu đồng/tháng sẽ phần nào khuyến khích được nhân tài nước ngoài chọn quay trở về làm việc trong nước.
Anh Nam Đỗ - Đồng sáng lập dự án khởi nghiệp Phygital Labs cho hay: "Ngoài những hỗ trợ về tài chính, tôi nghĩ cần có giải pháp rút ngắn vấn đề trải nghiệm của những nhân lực chất lượng cao ở nước ngoài về để tiếp cận nhanh nhất với thực trạng của Việt Nam, cả khó khăn lẫn cơ hội. Như vậy, nguồn nhân lực chất lượng cao có thể tập trung tạo ra giá trị".
TP Hồ Chí Minh đang triển khai nhiều chính sách mới để đầu tư, thu hút nhân lực chất lượng cao. Ảnh minh họa Ảnh: TTXVN
Theo Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh, để đạt được mục tiêu thu hút vốn đầu tư chất lượng cao gắn với phát triển doanh nghiệp trong nước, chính các doanh nghiệp Việt cũng phải cải thiện được năng lực cạnh tranh mới đủ điều kiện tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Cách hiệu quả để cải thiện là thu hút được nhân lực chất lượng cao.
Theo ông Nguyễn Anh Thi - Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh: "Để hình thành nên các doanh nghiệp trong nước, nâng cao năng lực về công nghệ của người Việt chúng ta, thì việc thu hút các chuyên gia người Việt ở nước ngoài trở về trong nước để đầu tư, phát triển các doanh nghiệp công nghệ cao là một trong những giải pháp quan trọng".
Lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ khẳng định kim chỉ nam trong thu hút đầu tư vào TP Hồ Chí Minh là thu hút vào mảng nghiên cứu và phát triển, gắn chặt với việc xây dựng vận hành các trung tâm nghiên cứu theo chuẩn quốc tế của đầu tàu kinh tế.
Ông Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh cho hay: "Chúng tôi kỳ vọng ở chính sách tiền công, tiền lương, thù lao cho hoạt động nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ, vì nó gắn liền với việc xây dựng được các trung tâm, các viện nghiên cứu về công nghệ…".
Chính quyền TP Hồ Chí Minh đang tiếp tục xây dựng các chính sách về miễn giảm thuế thu nhập cho các cá nhân, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo. Việc triển khai nhiều chính sách khác nhau kỳ vọng giúp thành phố đạt mục tiêu đóng góp được khoảng 80% số nhân lực kỹ sư công nghệ mà cả nước cần đến năm 2030.
Để TP Hồ Chí Minh chuyển đổi thành công mô hình tăng trưởng, việc thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng, có tính chiến lược giữ vai trò rất quan trọng. Chúng ta đã nhắc nhiều đến các chính sách khuyến khích, nhưng cũng đòi hỏi lực lượng thực thi chính sách phải quyết liệt, đổi mới trong cách làm. Có như vậy các cơ chế đặc thù được trao cho thành phố mới phát huy được hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!