Gần 2,5 triệu tấn than gồm: than nguyên khai, than cám nghiền từ bã sàng và than xít… đã được khai thác trong vòng khoảng 2 năm rưỡi ở mỏ than Minh Tiến (Thái Nguyên). Thế nhưng, theo báo cáo của chủ mỏ là Công ty CP Yên Phước và đơn vị khai thác là Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương, chỉ có 8.500 tấn than/năm theo như giấy phép, nghĩa là số lượng than khai thác vượt mức cho phép lên tới gần 120 lần.
Đã từng bị phát hiện xử lý về hành vi khai thác vượt quá ranh giới, vượt quá chiều cao tầng cho phép, nhưng vì sao doanh nghiệp này vẫn tiếp tục vi phạm khi việc khai thác lộ thiên không dễ để che giấu. Lỗ hổng trong cơ chế quản lý hay do bất cập về hình thức xử lý là câu hỏi cần được trả lời trước thực trạng khai thác than trái phép.
Năm 2020, chủ mỏ đã bị tỉnh Thái Nguyên xử phạt hơn 500 triệu đồng. Tuy nhiên, kết quả điều tra ban đầu cho thấy, số tiền thu lợi bất chính từ các hành vi liên quan đến khai thác trái phép là trên 100 tỷ đồng.
Lợi nhuận thu được quá lớn so với tiền nộp phạt. Cùng với đó, việc tiêu thụ khá dễ dàng là những lý do chính dẫn đến tình trạng khai thác than trái phép kéo dài nhiều năm qua.
"Vì chỗ đó không có hóa đơn, ít cơ quan ban ngành kiểm tra nên họ cứ thế chở", bị can Bùi Hữu Thanh, Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương, cho biết.
Nhằm hợp thức hóa việc khai thác theo đúng sản lượng được cấp phép hàng năm, các đối tượng đã ký khống 2 hợp đồng khai thác than bằng phương pháp lộ thiên. Hiện tại mỏ vẫn còn tồn gần 1,5 triệu tấn than chưa kịp tiêu thụ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!