Dòng chữ "Xã đạt chuẩn nông thôn mới" được gắn trước cổng trụ sở UBND xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên như niềm tự hào của người dân trong xã. Năm 2015, Hòa Thắng được công nhận là xã đạt chuẩn nông thôn mới. 19/19 tiêu chí của xã nông thôn mới, địa phương này đều đạt được.
Thế nhưng, giữa năm nay, khi rà soát lại các tiêu chí xã nông thôn mới, tiêu chí số 15 về y tế, xã Hòa Thắng không đạt được, cụ thể là chỉ tiêu số hộ dân tham gia bảo hiểm y tế.
Năm nay, việc đánh giá các xã nông thôn mới theo bộ tiêu chí giai đoạn 2016 - 2020. Bộ tiêu chí này được bổ sung, nâng cao một số chỉ tiêu so với giai đoạn 2010 - 2015. Đây là lý do khiến cho hàng loạt xã đạt chuẩn nông thôn mới những năm trước, đến năm nay, lại bị rớt tiêu chí. Như ở xã Hòa Thắng, khi công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới cách đây 2 năm, tỷ lệ hộ dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 70%. Theo tiêu chí nông thôn mới hiện nay, tỷ lệ này phải đạt 85%. Trong 2 năm, nâng thêm 15% tỷ lệ hộ dân tham gia bảo hiểm y tế, thực sự là điều không dễ dàng ở vùng nông thôn này.
Ông Trần Can làm đại lý bảo hiểm y tế hơn 10 năm, hiểu rõ những cái khó khi thực hiện chỉ tiêu này.
19 tiêu chí nông thôn mới, có những tiêu chí về hạ tầng nông thôn, được ví là tiêu chí cứng. Những tiêu chí này, khi đạt được rất dễ giữ vững. Trong khi đó, các tiêu chí về thu nhập, y tế, văn hóa - được xem là tiêu chí mềm, lại không dễ để giữ vững. Ở tỉnh Phú Yên, trong 31 xã đã công nhận xã nông thôn mới, đến giữa năm nay đã có 4 xã không giữ vững một số tiêu chí.
Hiện tại, các xã không giữ vững tiêu chí nông thôn mới đã có những giải pháp khắc phục. Điều này là cần thiết bởi đạt chuẩn nông thôn mới, không có nghĩa là bằng lòng với kết quả này mà phải tiếp tục xây dựng nông thôn mới theo hướng năm sau chất lượng sống của người dân cao hơn năm trước. Đây là điều không hề đơn giản. Như vậy, chuyện "rớt" xã chuẩn nông thôn mới sẽ là điều khó tránh khỏi nếu việc xây dựng nông thôn mới không có những giải pháp khả thi để tiếp tục nâng cao đời sống vùng nông thôn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!