Nhật Bản vẫn được biết đến là một trong những cường quốc hàng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ. Tuy nhiên các nghiên cứu được tiến hành gần đây cho thấy, quốc gia này hiện đang phải đối mặt với nguy cơ chảy máu chất xám nghiêm trọng, buộc Tokyo phải tiến hành những biện pháp mạnh tay để ngăn chặn.
Nghiên cứu được tiến hành bởi Viện Chính sách Khoa học và công nghệ Nhật Bản cho thấy trong vòng 40 năm qua, hơn 1.000 chuyên gia cấp cao có bằng sáng chế đã rời khỏi các hãng công nghệ hàng đầu của nước này để chuyển tới làm việc cho các đối thủ tại Trung Quốc, Hàn Quốc và nhiều quốc gia khác tại châu Á. Nếu tính cả các kỹ sư ở cấp thấp hơn, con số này thậm chí còn lớn hơn nhiều.
Hệ quả của tình trạng chảy máu chất xám là rất rõ ràng. Trong khi doanh số của các tập đoàn công nghệ tại Hàn Quốc và Trung Quốc liên tục tăng mạnh trong vòng 1 thập kỷ qua, nhiều công ty Nhật Bản chỉ đạt mức tăng doanh thu thấp hoặc thậm chí sụt giảm mạnh.
Trước tình trạng này, Chính phủ Nhật Bản ban hành luật về giao dịch với nước ngoài có hiệu lực kể từ tháng 10, nhằm ngăn cản các thương vụ sáp nhập hoặc mua lại doanh nghiệp Nhật Bản của nhà đầu tư nước ngoài có thể dẫn đến việc rò rỉ các công nghệ tinh vi liên quan đến an ninh quốc gia. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng có các điều khoản nhằm trừng phạt những kỹ sư chuyển sang làm việc tại các công ty nước ngoài và làm rò rỉ công nghệ quan trọng. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng đây không phải là giải pháp hữu hiệu.
Theo các chuyên gia, trong kỷ nguyên toàn cầu như hiện nay, việc một kỹ sư di chuyển ra nước ngoài, tới làm việc tại một môi trường phù hợp, đãi ngộ cao là chuyện hoàn toàn bình thường. Và do đó, việc cố gắng bảo vệ lợi ích quốc gia chỉ bằng những biện pháp tăng cường giám sát thôi là chưa đủ.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!