Liên quan đến chính sách nhà ở xã hội trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) có quy định các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
Đáng chú ý trong đó là 3 đối tượng: Người thu nhập thấp tại khu vực đô thị; Công nhân, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp; Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.
Về điều kiện của hợp mua, thuê mua nhà ở xã hội, trong đó với điều kiện về thu nhập, dự thảo Luật quy định 3 đối tượng nêu trên để được mua, thuê mua nhà ở xã hội thì phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.
Trong khi đó với điều kiện về nhà ở, dự thảo Luật quy định một số đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội thì phải chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội. Chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, làm việc hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ và từng khu vực.
Theo dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) công nhân, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp nếu thuộc diện phải nộp thuế thu nhập sẽ không được mua nhà ở xã hội
Thẩm tra về nội dung này, Uỷ ban Pháp luật cho biết, một số ý kiến đề nghị cân nhắc không áp dụng chính sách này đối với nhóm "người lao động có thu nhập thuộc diện phải nộp thuế thu nhập theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân" để bảo đảm việc thực thi chính sách hướng đến nhóm người có thu nhập thấp, có khó khăn về chỗ ở.
Liên quan đến vấn đề này, thảo luận tại tổ, đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết (đoàn TP Hồ Chí Minh) đề nghị xem xét lại quy định công nhân đang làm việc tại công ty trong khu công nghiệp là đối tượng được xem xét mua nhà ở xã hội nếu đảm bảo họ không phải là đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân.
"Cần xem xét lại quy định về mức thu nhập cá nhân phải đóng thuế thu nhập cá nhân hiện nay, vì theo ý kiến của rất nhiều công nhân, người lao động, quy định này đến thời điểm hiện nay đã lạc hậu. Phần thu nhập của người lao động có thể vượt mức để phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Nhưng với thu nhập đó, họ phải nuôi thêm 2 đứa con. Và mức chi phí hiện nay cho các hàng hóa đảm bảo thiết yếu đảm bảo cho đời sống của họ thì lại không có dư. Nếu giữ quy định này, họ sẽ không có tiền để mua nhà được.
Do đó, cần xem xét điều chỉnh phù hợp, tạo điều kiện cho công nhân, người lao động có cơ hội sở hữu nhà của riêng mình", bà Tuyết đề nghị.
Đại biểu Văn Thị Bạch Tuyết (đoàn TP Hồ Chí Minh
Cũng liên quan đến vấn đề này, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho rằng, nên mở phạm vi cho người lao động thuộc diện phải đóng thuế thu nhập cá nhân được mua nhà ở xã hội là hợp lý bởi hiện nay ngưỡng đóng thuế thu nhập thấp, trong khi họ phải đóng mức giảm trừ gia cảnh (vợ con), đáng lẽ ra cần phải biểu dương trong xã hội.
Trong khi đó, đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) đề nghị, khi xây dựng khung, bảng lương, thu nhập cho người lao động, làm công ăn lương ở các thành phần kinh tế thì cần tính toán đến khả năng mua/thuê mua/thuê nhà ở xã hội.
"Tôi đề nghị các doanh nghiệp phát triển hạ tầng khu, cụm công nghiệp tập trung, khu kinh tế dứt khoát phải có các dự án nhà ở xã hội cung cấp chỗ ở cho người lao động với mục đích phi lợi nhuận.
Thậm chí có thể thành lập quỹ phát triển nhà ở xã hội ở các đô thị có nhiều khu, cụm công nghiệp tập trung quy mô lớn để các doanh nghiệp có nhiều công nhân chưa có chỗ ở thì đóng góp vào quỹ để phát triển nhà ở xã hội cho người lao động", bà Yên đề nghị.
Đại biểu Yên cũng cho rằng cần phải có những quy định cụ thể hơn, chi tiết hơn trong chính sách nhà ở xã hội để dễ dàng thực thi trong thực tế, nhất là về quy trình, trình tự thủ tục đầu tư, phân phối.
Bên cạnh đó là các tiêu chuẩn, định mức kỹ thuật nhà ở xã hội, bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội ngay từ khâu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy định bố trí tỷ lệ diện tích đất nhất định (theo quy định của luật hiện hành là 20%) trong dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để xây dựng nhà ở xã hội...
Đại biểu cũng đồng tình với quy định tại Điều 84 về xác định giá bán, giá thuê, giá thuê mua nhà ở xã hội không do Nhà nước đầu tư xây dựng. Trên cơ sở tính đủ tính đủ chi phí của nhà đầu tư và tỷ lệ lợi nhuận hợp lý vào giá bán để thu hồi vốn đầu tư của doanh nghiệp, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, do khả năng đảm bảo quỹ đất, giá cả nguyên vật liệu và nguồn nhân lực cho các dự án nhà ở xã hội ở mỗi địa phương cũng khác nhau. Do đó đại biểu Yên ủng hộ việc ghi vào luật tăng quyền chủ động cho địa phương trong hỗ trợ tài chính cho nhà ở xã hội, bởi vì chỉ khi đó đối tượng của Nhà ở xã hội mới có thể tiếp cận, hay lựa chọn được nhà ở với diện tích hợp lý, chất lượng xây dựng với giá cả phải chăng.
Đề nghị bổ sung thêm đối tượng được được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội
Góp ý về dự thảo Luật, đại biểu Bùi Sỹ Hoàn (đoàn Hải Dương) cho biết, về đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, khoản 6 Điều 73 quy định công nhân, người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
Đại biểu cho rằng, hiện nay, các cụm doanh nghiệp đang xuất hiện nhiều, phát triển nhanh, thu hút nhiều lao động. Để đảm bảo đủ điều kiện cần thiết đáp ứng nhu cầu về nhà ở xã hội, cần bổ sung thêm đối tượng công nhân, người lao động, chuyên gia đang làm việc tại các doanh nghiệp tại các cụm công nghiệp.
Đại biểu phản ánh, thực tế hiện nay việc đáp ứng nhu cầu nhà ở của công nhân trong các khu công nghiệp đều được triển khai, thu hút đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo Luật Nhà ở năm 2014. Việc đáp ứng nhu cầu thuê của doanh nghiệp, công nhân là việc rất quan trọng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!