Ảnh minh họa.
Mất tiền vì mua nhà ở xã hội qua môi giới
Trong bối cảnh thị trường bất động sản hiện nay, một căn hộ hai phòng ngủ có giá dưới 1,5 tỷ đồng được xem là mức giá hấp dẫn, khiến nhu cầu mua nhà ở xã hội ngày càng gia tăng. Trên thực tế, khi số lượng hồ sơ đăng ký vượt quá số căn hộ được bán ra, chủ đầu tư sẽ tiến hành bốc thăm. Điều này khiến nhiều người tìm đến các công ty môi giới với hy vọng có suất mua, từ đó hình thành một thị trường môi giới nhà ở xã hội.
Hầu hết nạn nhân bị lừa đảo đều được chào mời những dự án nhà ở xã hội đang rất được quan tâm tại Hà Nội hiện nay như Ecohomes 3 tại quận Bắc Từ Liêm, NHS Trung Văn tại quận Nam Từ Liêm và cả suất mua dự án Hạ Đình tại huyện Thanh Trì mới khởi công gần đây.
Một người đặt mua dự án NHS Trung Văn cho biết, theo lời chào mời từ công ty Tân Nhật Phát (Hà Nội), ngoài giá gốc căn hộ, người có nhu cầu sẽ phải mất thêm từ vài trăm triệu đến hơn 1 tỷ đồng để có được suất mua nhà ở xã hội mà không cần phải bốc thăm. Tuy nhiên, đến thời hạn cam kết, nhà thì không thấy đâu, mà tiền cũng không thể đòi lại được. "Tôi đã nộp cho họ 1 tỷ 100 triệu đồng. Đây là số tiền rất lớn đối với tôi, tôi phải đi vay ngân hàng, không biết bao giờ tôi mới kiếm được vì chỉ làm công ăn lương", người đặt mua dự án NHS Trung Văn chia sẻ.
Tương tự trường hợp trên, một người khác cũng đặt mua dự án NHS Trung Văn chia sẻ: “Mình đặt mua căn hộ 77m2, với chênh lệch là 1,5 tỷ, mình đóng 750 triệu. Liên hệ với sale bán hàng thì bảo không cầm tiền, liên hệ với công ty thì không trả lời tin nhắn. Đến thời điểm này mình đã nộp đơn lên công an thành phố Hà Nội và cũng đã được tiếp nhận".
Còn với anh Ngô Anh Đức - người đặt mua dự án Ecohomes 3 cho biết: “Đến tháng 12/2024 mình không đợi được nữa, mình đòi hoàn cọc, nhưng công ty từ chối. Sau nhiều lần mình đòi hoàn cọc, bên đó không trả lời hay nhắn tin cho mình nữa".
Cũng rơi vào tình cảnh trên, một nhóm khách hàng khác cho biết đã nhiều lần tìm đến văn phòng của công ty Tân Nhật Phát, nhưng không thể gặp được người của công ty này. Văn phòng hiện đã được người khác thuê lại. Đến thời điểm này, lãnh đạo công ty, kế toán, nhân viên môi giới đều không liên lạc được.
Sau nhiều lần hứa hẹn bàn giao căn hộ nhưng không thành công từ phía công ty trung gian môi giới, nhóm người mua nhà đã đến tìm gặp trực tiếp các chủ đầu tư. Và lúc này niềm hy vọng của nhóm người mua nhà đã bị dập tắt, bởi tất cả chủ đầu tư của các dự án nhà ở xã hội liên quan đều khẳng định: Doanh nghiệp không có bất cứ liên quan gì đến đơn vị trung gian môi giới, không có suất nội bộ hay suất ngoại giao mua nhà ở xã hội mà không cần bốc thăm, như những lời quảng cáo.
Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Cường, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
Theo Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Cường, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, hoạt động môi giới hoặc trung gian trong giao dịch nhà ở xã hội là hành vi vi phạm pháp luật. Những vi phạm này chủ yếu dừng lại ở mức xử lý hành chính, với mức phạt từ 40 đến 60 triệu đồng, rõ ràng là còn thấp. Trong nhiều trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, các hành vi vi phạm nghiêm trọng có thể bị xử lý hình sự.
Hiện nay, chỉ tiêu xây dựng nhà ở xã hội đã trở thành nhiệm vụ cụ thể do Chính phủ giao cho các địa phương, thay vì để tự quyết như trước đây. Điều này hứa hẹn nguồn cung nhà ở xã hội sẽ tăng đáng kể trong tương lai, mang lại hy vọng cho người dân có thể mua nhà một cách minh bạch và dễ dàng hơn. Tuy nhiên, nguồn cung này không thể đáp ứng ngay lập tức mà phải mất 2 - 3 năm để thực hiện.
Có nên công khai danh sách người được mua nhà ở xã hội?
Với thực tiễn mua bán nhà ở xã hội hiện nay vẫn còn nhiều mặt trái, minh bạch là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo tính công bằng trong việc xét duyệt nhà ở xã hội. Việc công khai danh sách người được mua nhà ở xã hội được xem là một giải pháp tiềm năng để giải quyết vấn đề này.
Chia sẻ về vấn đề trên, Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Cường cũng cho rằng, việc công khai danh sách những người được mua nhà ở xã hội là điều nên làm để đảm bảo minh bạch, công bằng và đúng đối tượng. Những người thực sự khó khăn và xứng đáng sẽ được tiếp cận nhà ở xã hội theo đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Việc công khai danh sách còn cho phép người dân tham gia giám sát, giúp ngăn chặn tình trạng trục lợi và tiêu cực từ cả phía quản lý lẫn người mua. Các cơ quan quản lý sẽ phải chịu trách nhiệm, làm việc minh bạch và có giải trình rõ ràng, tránh tùy tiện trong xét duyệt. Nhờ đó, chính sách nhà ở xã hội sẽ được thực hiện hiệu quả, niềm tin xã hội vào hệ thống quản lý và chính sách sẽ được củng cố, đồng thời giảm thiểu tối đa các vấn đề tiêu cực trong quá trình thực hiện.
Với thực tiễn mua bán nhà ở xã hội hiện nay vẫn còn nhiều mặt trái, minh bạch là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo tính công bằng trong việc xét duyệt nhà ở xã hội. Ảnh minh họa.
Tuy nhiên, ở góc độ khác, việc công khai danh sách người mua nhà ở xã hội cũng tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân. Nếu việc công khai không được thực hiện cẩn trọng, các thông tin thuộc về bí mật đời tư có thể bị tiết lộ, dẫn đến nguy cơ bị lợi dụng hoặc trục lợi. Kẻ xấu có thể dùng thông tin này để đe dọa, hoặc đơn giản là một số người không muốn đời tư của mình bị công khai trước xã hội.
Ngoài ra, nếu danh sách đăng ký mua nhà công bố nhưng chưa chắc chắn được xét duyệt, các thông tin nhạy cảm như thu nhập, hoàn cảnh gia đình, hoặc thông tin về con cái có thể bị công khai không cần thiết, gây tâm lý bất an cho những người liên quan. Điều này đặc biệt nhạy cảm với con em của các gia đình trong danh sách, vì có thể ảnh hưởng đến cuộc sống và tâm lý của họ. Do đó, việc công khai cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp và chỉ ở mức độ cần thiết để vừa minh bạch vừa bảo vệ quyền riêng tư của người dân.
"Để cân bằng giữa minh bạch và bảo vệ thông tin cá nhân trong việc xét duyệt mua nhà ở xã hội, cần có những giải pháp sau: Thứ nhất, chỉ công khai danh sách những người đã được duyệt mua, tránh công khai thông tin của người đăng ký chưa được xét duyệt để hạn chế rủi ro về lộ lọt thông tin nhạy cảm. Thứ hai, nên sử dụng chuyển đổi số và định danh cá nhân để xử lý thông tin tự động, giảm bớt sự can thiệp cảm tính của con người, đảm bảo quá trình xét duyệt minh bạch và chính xác. Thứ ba, nên tích hợp dữ liệu số để đánh giá và chấm điểm khách quan, đảm bảo công bằng trong việc lựa chọn người được mua. Cuối cùng, cần đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra và giám sát quá trình xét duyệt để ngăn chặn tiêu cực, đảm bảo thực hiện đúng quy định", ông Hoàng Văn Cường đề xuất.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!