Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 79 chỉ đạo các bộ ngành, địa phương tổ chức triển khai có hiệu quả việc thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, nhằm tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân.
Công điện nêu rõ: Để triển khai 3 luật này, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ ngành địa phương khẩn trương xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết thống nhất, khả thi, phù hợp với yêu cầu thực tiễn; kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vượt thẩm quyền, không để xảy ra ách tắc làm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, doanh nghiệp.
Một trong những vấn đề quan tâm của người dân hiện nay là các hướng dẫn về thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, hay còn gọi là "sổ đỏ". Theo ghi nhận, tới nay, một số địa phương đang chờ đợi các hướng dẫn cụ thể.
Nhiều năm trước, gia đình ông Bính tại TP Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh được thôn cấp cho 1 mảnh đất để làm nhà. Lúc đó, thôn trực tiếp bán cho các hộ. Trong khi lẽ ra UBND huyện mới có thẩm quyền cấp. Do đất bị giao trái thẩm quyền như vậy, nên ông Bính và nhiều hộ dân ở đây vẫn chưa thể làm được sổ đỏ.
"Cũng bất an vì không có sổ đỏ, muốn có sổ đỏ để dành lại cho con cháu, hoặc mình làm cái gì đó vay vốn chẳng hạn, an cư lạc nghiệp, 73 tuổi rồi", ông Hoàng Ngọc Bính, Thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh chia sẻ.
Sau 18 năm được cấp đất, khu vực hiện tại đã trở thành ngõ xóm khang trang. Tuy nhiên người dân vẫn rất mong mỏi sẽ cầm được sổ đỏ trong tay. Từ đầu tháng 8 vừa qua, khi các luật mới bắt đầu được thực thi, những người dân luôn quan tâm hỏi han đến việc họ sẽ được cấp sổ đỏ như thế nào.
Ngay sau khi biết được nhà mình nằm trong diện sẽ được cấp sổ đỏ cho đất không giấy tờ, cho những người dân sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, ông Bính đã lên phường để hỏi về thủ tục làm sổ. Cán bộ địa chính phường cho biết, quy định, cơ chế đã có, tuy nhiên, hiện phường đang chờ thêm các hướng dẫn cụ thể. Riêng phường Đình Bảng đã có tới hơn 300 trường hợp đất chưa được cấp sổ đỏ.
Ông Nguyễn Quang Huy - Công chức Địa chính phường Đình Bảng, Thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Trước đây chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận. Tuy nhiên theo luật mới và Nghị định 101 có sự thay đổi, tức là cơ quan tiếp nhận và giải quyết là Phòng tài nguyên Môi trường, không còn là chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai nữa, dẫn đến bộ thủ tục hành chính hiện nay đang đợi điều chỉnh".
Trong khi đó, tại văn phòng đăng ký đất đai của thành phố Từ Sơn, mấy ngày qua, người dân chủ yếu tới làm thủ tục đối với các hồ sơ cũ đã nộp trước ngày 1/8. Còn các hồ sơ mới, đặc biệt liên quan tới thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu thì đang tạm dừng lại.
Ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Chủ tịch UNBD Thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Luật thì đã có quy định nhưng chúng tôi vẫn muốn các cơ quan trung ương và tỉnh có hướng dẫn cụ thể thêm. Ví dụ việc thay đổi bộ phận tiếp nhận hồ sơ từ văn phòng đăng ký đất đai sang phòng tài nguyên cấp huyện. Trước đây là do văn phòng đất đai tiếp nhận, cơ sở dữ liệu của phòng tài nguyên chưa được bàn giao, nên việc thẩm tra hồ sơ còn đang vướng mắc".
Các địa phương cho biết, họ đang chờ đợi các hướng dẫn cụ thể trong quy trình thực hiện, để từ đó đẩy nhanh việc cấp sổ đỏ cho người dân một cách nhanh gọn, thuận tiện hơn.
Cần quy định hướng dẫn chuyển tiếp luật tránh tắc hồ sơ đất đai
Nhiều hồ sơ đất đai của người dân và doanh nghiệp đang "tắc" từ ngày 1/8. Ảnh: TTXVN
Liên quan đến câu chuyện giải quyết hồ sơ trong giai đoạn chuyển tiếp các luật, thì tại TP Hồ Chí Minh cũng đang xảy ra tình trạng những hồ sơ đất đai của người dân và doanh nghiệp đang "tắc" từ ngày 1/8. Nguyên nhân là do Thành phố dự kiến ban hành bảng giá đất mới nhưng vướng nhiều ý kiến về cách tính, cũng như lộ trình áp dụng thực tế... dẫn đến cơ quan thuế không có cơ sở để tính các loại thuế liên quan. Tình trạng này đòi hỏi các cơ quan chức năng của Thành phố nhanh chóng có hướng giải quyết, ban hành cụ thể các văn bản để tránh tắc nghẽn hồ sơ, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp. Đây cũng tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Thủ tướng Chính Phủ liên quan đến việc thực thi các luật mới.
Ghi nhận tại một số văn phòng đăng ký đất đai trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, trong thời gian gần đây thì số lượng người dân đến làm thủ tục hợp thức hóa giấy tờ nhà đất, chuyển mục đích sử dụng đất đã tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên các hồ sơ nộp từ ngày 1/8 đến nay thì bị tạm ngưng xử lý, nguyên nhân là do cơ quan thuế chưa có cơ sở về bảng giá đất mới để tính tiền sử dụng đất cho người dân và doanh nghiệp.
Không chỉ vậy, các giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản cũng đang bị tạm ngưng. Đại diện DKRA Group cho biết, hiện quan sát thị trường, các giao dịch bất động sản liên quan đến phân khúc như nhà phố và đất nền đang bị vướng hồ sơ công chứng do không tính được tiền thuế. Ngoài ra, tình trạng này cũng đang khiến nhiều doanh nghiệp bất động sản khó khăn lên kế hoạch kinh doanh khi chưa tính toán được các chi phí đầu vào, đầu ra.
Ông Võ Hồng Thắng, Phó tổng giám đốc, DKRA Group cho hay: "Trong thời gian vừa qua thì toàn bộ hồ sơ đang bị tắc lại, một số doanh nghiệp chuyển nhượng thứ cấp thì cũng đang gặp khó khăn vấn đề này khi mà giao dịch không thành công. Khi chưa đóng thuế được, giao dịch không thành công thì nó làm cho dòng tiền và khoản thu của người bán cũng như doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thứ cấp gặp khó khăn".
"Hiện nay bảng giá đất dự thảo của TP Hồ Chí Minh chưa được ban hành, khi ban hành rồi thì luật quy định phải có một thời hạn, thời gian thì mới có hiệu lực pháp luật. Cho nên nếu như bây giờ các cơ quan Nhà nước đã không giải quyết hồ sơ của người dân với lí do chờ bảng giá đất mới là hoàn toàn không phù hợp", bà Ung Thị Xuân Hương, Phó chủ tịch, Hội luật gia TP Hồ Chí Minh cho biết
Để giải quyết tình trạng này, đại diện hiệp hội bất động sản kiến nghị TP Hồ Chí Minh nên sớm đưa ra bảng giá đất mới áp dụng đến hết ngày 31/12/2025. Cụ thể, bảng giá mới này sẽ được tính toán dựa trên bảng giá đất hiện hành theo Quyết định 02, nhân với hệ số điều chỉnh giá đất K đã được ban hành theo Quyết định 56 và Quyết định 11 trước đó.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP Hồ Chí Minh cho biết: "Để xử lý chuyển tiếp trong giai đoạn từ nay đến ngày 31/12/2025 có đủ thời gian để thực hiện thủ tục xin cấp giấy chứng nhận và chuẩn bị nguồn lực tài chính để nộp tiền sử dụng đất".
Mới đây, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh cũng đã kiến nghị Thành phố sớm có hướng dẫn, chỉ đạo việc áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật như bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất, tỷ lệ phần trăm tính thu tiền thuê đất... để cơ quan thuế kịp thời tính nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với các hồ sơ phát sinh từ ngày 1/8 đến ngày quyết định mới do UBND Thành phố ban hành có hiệu lực thi hành.
Tính tới nay, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản mới có hiệu lực gần nửa tháng. Trong thời kỳ chuyển tiếp từ luật cũ, sang luật mới, những bỡ ngỡ ban đầu là điều không thể tránh khỏi. Với sự sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ ngành và địa phương, người dân và doanh nghiệp kỳ vọng, các hướng dẫn cụ thể trong quy trình thực hiện, sẽ nhanh chóng được ban hành, thực thi, để người dân, doanh nghiệp có thể tiến hành các thủ tục một cách thuận tiện nhất.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!