Hiện Việt Nam có 4,5 triệu người Việt ở nước ngoài, trong đó 500.000 người có trình độ đại học trở lên. Nhiều người Việt đang là các chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực khoa học, y tế, công nghệ hay các doanh nhân thành đạt ở Mỹ, châu Âu và nhiều nước khác. Vậy làm thế nào để kết nối nguồn tri thức, kinh nghiệm quý giá của người Việt thành đạt trên toàn cầu đóng góp về nước? Câu hỏi này là nỗi trăn trở của nhiều trí thức Việt ở nước ngoài và là điểm khởi nguồn ý tưởng cho việc tổ chức Diễn đàn người Việt có tầm ảnh hưởng vào cuối tuần qua tại Paris, Pháp.
Diễn đàn có sự bảo trợ của Bộ Ngoại Giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và Hội Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu. 200 người Việt thành đạt ở nhiều nước như Pháp, Anh, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc… là các bác sỹ, nhà khoa học, chuyên gia công nghệ hàng đầu trong lĩnh vực của mình, các doanh nhân tỷ phú, các startup triệu USD đã cùng ngồi lại để bàn cách kết nối nguồn lực tri thức, công nghệ, vốn đầu tư để cách này hay cách khác đóng góp về Việt Nam, nâng tầm thương hiệu quốc gia Việt Nam.
Cách nào để thu hút nhân sự công nghệ cấp cao người Việt tại nước ngoài về Việt Nam?
Ông Lâm Việt Tùng là một người từng sống ở Hà Lan và có 20 năm kinh nghiệm làm chuyên gia tư vấn, thiết kế hệ thống công nghệ thông tin, viễn thông cho nhiều công ty lớn của châu Âu. Cuối năm 2016, ông được Mobiphone mời về làm Kiến trúc sư trưởng công nghệ thông tin. Tuy nhiên, sau tái cơ cấu tập đoàn, ông Tùng rời Mobiphone ra làm ở một số dự án công nghệ thông tin tại TP.HCM. Lần này, việc kết nối cũng không thuận lợi hơn nên ông đành trở lại Hà Lan sau 14 tháng.
Cũng trong lĩnh vực công nghệ thông tin, TS Phạm Huy Hoàng từng có nhiều năm nghiên cứu và làm việc tại Nhật Bản. Sau khi có đủ kiến thức và kinh nghiệm, ông quyết định về Việt Nam đầu quân cho Tập đoàn VNPT. Thời gian đầu về nước, có những lúc khó khăn, gia đình muốn ông quay trở lại Nhật. Nhưng với tâm nguyện "đi để trở về", ông Hoàng bằng mọi cách thuyết phục gia đình ở lại Việt Nam.
Theo ông, để một người Việt thành đạt ở nước ngoài trở về và thích nghi được, cần một môi trường doanh nghiệp cởi mở với nhân tài.
Ông Hoàng cho biết các Tập đoàn lớn như VNPT hiện sẵn sàng trả các mức lương theo thị trường có thể lên đến hơn 100 triệu đồng/tháng để chiêu mộ các chuyên gia giỏi từ nước ngoài. Tuy nhiên, ông Hoàng chia sẻ để một nhân tài Việt trở về nước làm việc, quan trọng nhất vẫn phải ở động lực thôi thúc bên trong, từ đó mới dám chấp nhận rủi ro và sẽ có rất nhiều khó khăn trong giai đoạn đầu hoà nhập.
Thành lập mạng lưới Người Việt có tầm ảnh hưởng thế giới
Không chỉ trong lĩnh vực công nghệ, các ngành kinh tế Việt Nam có thế mạnh như nông nghiệp công nghệ cao, du lịch hay các lĩnh vực văn hoá, nghệ thuật đều thu hút được sự tham gia thảo luận sôi nổi tại Diễn đàn người Việt có tầm ảnh hưởng. Dấu ấn quan trọng nhất của diễn đàn là sự ra mắt Mạng lưới người Việt có tầm ảnh hưởng với 9 thành viên ưu tú đầu tiên.
Trong những thành viên đầu tiên, đáng chú ý có sự góp mặt của giới học thuật như nhà nghiên cứu lý thuyết vật lý nguyên tử nổi tiếng Giáo sư Trần Thanh Vân, Tiến sĩ Nguyễn Đức Khương, Chủ tịch Hội khoa học và chuyên gia Việt Nam, Phó Giáo sư Trần Ngọc Anh từ Mỹ, Tiến sĩ Lê Chí Hiếu từ Anh. Giới startup có các đại diện đang thành công trong lĩnh vực robot, trí tuệ nhân tạo, blockchain như Tiến sĩ Vũ Duy Thức từ thung lũng Sillicon, Mỹ, Tiến sĩ Quy Võ từ Thuỵ Sỹ.
Thứ tưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Cường, Chủ nhiệm Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài nói: "Diễn đàn người Việt có tầm ảnh hưởng là một diễn đàn rất có ý nghĩa khi tạo thêm một kênh kết nối người Việt ở nhiều quốc gia. Diễn đàn có sự tham gia của 200 đại biểu đến từ 25 quốc gia khác nhau để bàn về một chủ đề: Làm sao để đưa thương hiệu Việt, đưa đất nước Việt ngày càng phát triển hơn".
Các mắt xích đầu tiên của Mạng lưới người Việt có tầm ảnh hưởng
Vinh dự nhưng là trọng trách lớn - đó là chia sẻ của những mắt xích đầu tiên trong Mạng lưới người Việt có tầm ảnh hưởng. Nhiều người trong số đó đã có nhiều dự án hợp tác, hỗ trợ Việt Nam dưới nhiều hình thức khác nhau. Giờ đây, gắn kết với nhau, họ được truyền thêm cảm hứng.
Anh Vũ Duy Thức, startup đình đám trong ngành robot và trí tuệ nhân tạo tại thung lũng Silicon, Mỹ cho rằng không nhất thiết về hẳn Việt Nam làm việc mới có thể đóng góp cho Việt Nam. Bận rộn sau khi ra thành công sản phẩm Ohmni robot trợ giúp người già, nhưng chàng trai trẻ vẫn không quên dành thời gian duy trì các chương trình đào tạo công nghệ tiên tiến nhất từ Mỹ về cho các bạn trẻ tại Việt Nam.
Chị Quy Võ được bình chọn là người phụ nữ có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực blockchain ở châu Âu năm 2018. Chị thành lập Hit Foundation ở Thuỵ Sỹ vì đam mê đưa công nghệ mới vào chăm sóc sức khoẻ cho cộng đồng. Mới đây, chị về nước chủ động xây dựng Dự án Blockchain cho chăm sóc sức khoẻ tại Việt Nam và hiện đã chuyển giao công nghệ hoàn toàn phi lợi nhuận cho 2 bệnh viện trong nước.
Vừa cạnh tranh khốc liệt để vượt qua hàng nghìn startup xuất sắc tại Thung lũng Sillicon, vừa giúp ươm mầm các tài năng công nghệ trong nước, anh Vũ Duy Thức đồng thời cũng tìm kiếm các cơ hội đầu tư trở lại cho 10 startup tại Việt Nam. Chị Quy Võ vẫn đi lại giữa Thuỵ Sỹ và Việt Nam để thuyết phục các bệnh viện tại Việt Nam áp dụng công nghệ blockchain để chăm sóc y tế cho người nghèo. Những mắt xích đầu tiên trong Mạng lưới người Việt có tầm ảnh hưởng giờ lại ngồi cùng nhau để tiếp tục nhân thêm các chương trình thiết thực đóng góp cho quê hương.
Nhân tài Việt không thiếu, cái thiếu là một sự kết nối hiệu quả mọi người lại với nhau. Việc thành lập Mạng lưới người Việt có tầm ảnh hưởng được xem là một sáng kiến, nhưng đây chỉ là bước mở đầu. Còn rất nhiều việc phải làm tiếp theo như các cơ chế hiệu quả, truyền cảm hứng để như vết dầu loang kết nối thêm các nhân tài Việt ở tất cả các ngóc ngách trên thế giới; các dự án thiết thực kết nối mạng lưới nhân tài Việt ở nước ngoài với các cơ quan Bộ, ngành trong nước và cộng đồng doanh nghiệp để các khát khao cống hiến chuyển hoá thành những nguồn lực cụ thể hỗ trợ đắc lực cho quá trình phát triển của quê hương Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!