Mặc dù ĐBSCL là khu vực có nhiều điển hình HTX kiểu mới và đã có những thành công nhất định, nhưng các HTX cũng chia sẻ rằng họ vẫn còn bộn bề khó khăn.
Theo Liên minh HTX Việt Nam, thực tế hiện chỉ có khoảng 40% số HTX hoạt động hiệu quả, 60% còn lại chỉ ở mức trung bình trở xuống.
Báo cáo của các địa phương cho thấy ngay cả trong những lĩnh vực sản xuất hàng hóa phát triển như lúa gạo ở ĐBSCL, bò sữa, mía đường, cà phê, hồ tiêu cũng chỉ có khoảng 10-15% số lượng nông sản được tiêu thụ thông qua hợp tác xã.
Khó khăn khi xây dựng chuỗi giá trị nông sản
Từ những khó khăn thực tế mà các HTX đang phải đối mặt, tháng 3/2016, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án "Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại ĐBSCL giai đoạn 2016 - 2020" với mục tiêu giúp khắc phục cơ bản thua thiệt của nông dân trên thị trường, gia tăng lợi ích cho số đông nông dân thông qua liên kết hữu cơ trong chuỗi giá trị nông sản, từ đó cải thiện đời sống, nâng cao tinh thần hợp tác của bà con xã viên.
Ngay sau đó, hàng loạt hội nghị đã được triển khai nhằm xây dựng kế hoạch hành động để đưa HTX trở thành động lực phát triển nông nghiệp vùng ĐBSCL. Với mục tiêu từ nay đến năm 2020, ĐBSCL sẽ phát triển 200 HTX nông nghiệp kiểu mới trong 3 lĩnh vực lúa gạo, trái cây, thủy sản.
Để đạt được kết quả này, những giải pháp được Bộ NN&PTNT chỉ ra là phải làm tốt công tác quản trị gắn với thị trường, hỗ trợ về cơ sở hạ tầng, xây dựng mô hình sản xuất, tạo điều kiện vay vốn nhưng vấn đề chính vẫn là đào tạo nâng cao năng lực quản trị của HTX và tạo điều kiện nâng cao trình độ cho các thành viên trong HTX.
Mục tiêu đến năm 2020, tỷ lệ cán bộ quản lý HTX có trình độ đại học trên cả nước sẽ đạt 40% và trình độ trung cấp đạt trên 50%. Thu nhập bình quân của các thành viên, người lao động trong các HTX sẽ tăng gấp đôi so với năm 2015.
Bên cạnh đó, từ nay đến năm 2020, mỗi năm sẽ cần tăng thêm khoảng 10.000 HTX kiểu mới, gắn với chuỗi giá trị hàng hóa lớn và có sức lan tỏa. Thực tế đã chứng minh là nhu cầu liên kết của nông dân trong chuỗi giá trị rất cao, nhu cầu vào HTX cũng lớn nhưng lại thiếu nhưng cơ chế, chính sách để HTX kiểu mới đi vào cuộc sống.
Nếu từng khó khăn này được tháo gỡ, đây sẽ là chìa khóa để khắc phục thua thiệt của nông dân trên thị trường, từ đó cải thiện đời sống cho người nông dân.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!